Remont instalacji c.o.

Dawniej wykonywało się tylko instalacje grzewcze z obiegiem grawitacyjnym, to znaczy takie, w których przepływ wody nie jest wymuszany pracą żadnej pompy, lecz tylko różnicą ciężaru właściwego wody ogrzanej (lżejszej) i ochłodzonej (cięższej). Instalacje takie, choć niewrażliwe na przerwy w dostawach prądu, mają jedną zasadniczą wadę - pochłaniają bardzo dużo ciepła. Dlaczego? Po pierwsze dlatego, że instalacja ma dużą pojemność wodną - jest w niej dużo wody, która wymaga podgrzewania. Nie może być inaczej, bo swobodnie unosząca się ciepła woda musi bez przeszkód dotrzeć nawet do najbardziej oddalonych punktów instalacji, zatem rury muszą mieć odpowiednio dużą średnicę. Po drugie: bo pracę instalacji grawitacyjnej trudno regulować. Aby można było płacić mniejsze rachunki za ogrzewanie, niezbędna jest zatem nie tylko wymiana kotła, lecz także modernizacja instalacji centralnego ogrzewania.

Najważniejsze: dobry plan

Nawet jeśli modernizacji centralnego ogrzewania nie uda się przeprowadzić w ramach jednego przedsięwzięcia, warto dobrze zaplanować jej przebieg. W tym celu wspólnie z doświadczonym instalatorem trzeba określić zakres modernizacji i rodzaj zmian. Najlepiej będzie, jeśli fachowiec ten zrobi projekt, w którym dobierze wszystkie urządzenia, a następnie zamontuje oraz wyreguluje je w instalacji zgodnie z projektem.

Co zmienić w instalacji

Zmniejszyć pojemność wodną. Zmniejszenie krążącej w instalacji c.o. ilości wody, która wymaga nieustannego podgrzewania w kotle, to nie tylko podstawa modernizacji starych instalacji grzewczych, ale także klucz do zmniejszenia kosztów ogrzewania. Osiąga się to przez:

wymianę starych grubych rur na rury mniejszej średnicy,

wymianę starych grzejników (na przykład żeliwnych żeberkowych) na nowe - o mniejszej pojemności wodnej.

Zamontować pompę obiegową.

Zmniejszenie średnicy rur i założenie w instalacji różnego rodzaju zaworów powoduje na tyle duże opory przepływu, że instalacja nie może już pracować w obiegu grawitacyjnym. Konieczne jest zamontowanie pompy obiegowej, której zadaniem będzie wymuszanie przepływu wody w instalacji. Najlepiej, aby pompa obiegowa została zamontowana na przewodzie zasilającym instalację c.o.

"Zamknąć" instalację.

Nowoczesne instalacje c.o. z obiegiem wymuszonym są instalacjami typu zamkniętego. To znaczy, że elementem zabezpieczającym kocioł przed nadmiernym wzrostem ciśnienia nie jest otwarte naczynie wzbiorcze, ale tzw. ciśnieniowe naczynie wzbiorcze - typu zamkniętego. Jest ono nie tylko lepszym zabezpieczeniem. Główną zaletę zamknięcia instalacji stanowi maksymalne ograniczenie kontaktu krążącej w niej wody z powietrzem, co chroni instalację przed korozją, a także ogranicza ubytki wody w instalacji na skutek parowania.

Uwaga: jeśli źródłem ciepła jest kocioł na paliwa stałe, to - zgodnie z przepisami - nie może on pracować w typowej instalacji typu zamkniętego. Zamknięcie instalacji jest możliwe tylko wtedy, gdy sam kocioł pracuje w układzie otwartym, a ciepło jest przekazywane do instalacji przez specjalny zespół wymiennikowo-pompowy. Zespół taki - do kotła o mocy do 30 kW - kosztuje od 1300 do 1500 zł.

Zamontować filtr.

Woda krążąca w instalacji c.o. wypłukuje z niej różnego rodzaju zanieczyszczenia. Jeśli dostaną się one do pompy czy do samego wymiennika kotła, mogą być przyczyną ich uszkodzenia. Aby temu zapobiec, trzeba zamontować filtr - najlepiej na powrocie z instalacji c.o.

Ocieplić rury, aby ograniczyć niepotrzebne straty ciepła. Szczególnie ważne jest zabezpieczenie izolacją ciepłochronną rur przechodzących przez pomieszczenia nieogrzewane.

Zamontować termostat pokojowy.

Pozwoli on utrzymać w domu zadaną temperaturę i umożliwi okresowe jej obniżanie w wybranych porach dnia. Termostat reaguje na ciepło w pomieszczeniu i na tej podstawie steruje pracą kotła. Powoduje intensywniejsze ogrzewanie, gdy temperatura w pokoju spadnie poniżej ustawionej, i zredukowanie ogrzewania, gdy temperatura osiągnie ustawioną wartość. W ten sposób termostat przyczynia się do poprawienia komfortu cieplnego. Termostat powinno się instalować w pomieszczeniu, w którym ma panować optymalna dla mieszkańców temperatura, a więc na przykład w pokoju dziennym, salonie, przedpokoju. Nie należy natomiast sytuować termostatu w pomieszczeniach narażonych na nagłe zmiany temperatury, na skutek chwilowego oziębienia lub ocieplenia - nie jest zatem do tego celu odpowiednia ani kuchnia, ani pobliże okien, drzwi, kominka, ani miejsce nasłonecznione.

Uwaga: w pomieszczeniu, w którym zainstalowano termostat pokojowy, głowice zaworów termostatycznych przy wszystkich grzejnikach powinny być maksymalnie otwarte.

Zamontować na grzejnikach zawory z głowicami termostatycznymi.

Umożliwiają one regulację temperatury w poszczególnych pomieszczeniach. Niektórzy instalatorzy uważają, że zakładanie zaworów termostatycznych nie ma sensu (ze względu na dodatkowe koszty) w tych domach, w których drzwi do poszczególnych pomieszczeń stale pozostają otwarte i trudno o wydzielenie odrębnych stref ciepła. W takich domach wystarczającą regulację zapewni sterujący pracą kotła termostat pokojowy.

Wymiana kotła

Wymiana instalacji c.o. to rzecz podstawowa i najważniejsza. Z wymianą kotła bywa różnie. Jeśli kocioł nie jest w złym stanie technicznym i ma dobrą sprawność (może to stwierdzić instalator), jego wymiana nie jest konieczna. Jeśli jednak jest przestarzały i wysłużony, ma niską sprawność i nie umożliwia skutecznej regulacji ogrzewania, na pewno warto go wymienić. Oto jakie mamy możliwości zainstalowania nowego kotła.

Węglowy - najlepiej z dolnym spalaniem, w którym intensywność spalania regulowana jest automatycznie, na przykład za pomocą miarkownika ciągu lub jeszcze lepiej - wentylatora. Aby kocioł służył długo i bezawaryjnie, warto wybrać żeliwny (jeśli zamierzamy palić tylko węglem lub koksem) lub ze stali (jeśli będziemy dorzucać również inne paliwo). Wygodny w obsłudze będzie kocioł z dużą komorą zasypową, bo wtedy nie trzeba dosypywać paliwa częściej niż co 8-12 godzin. Jeszcze mniej kłopotliwy jest kocioł z dodatkowym zasobnikiem na paliwo - w takim załadunek wystarcza nawet na kilka dni.

Na drewno - najlepiej tzw. zgazowujący. Takie kotły mają dużą sprawność, a ich pracą steruje mikroprocesor. Paliwo do nich dosypuje się zwykle co 8-12 godzin.

Na gaz ziemny - znacznie ułatwia obsługę ogrzewania, bo nie wymaga dosypywania paliwa ani usuwania popiołu, a w dodatku emituje dużo mniej zanieczyszczeń do atmosfery. Zamontowanie kotła gazowego wymaga jednak przyłączenia do sieci gazowej oraz uzyskania z zakładu gazowniczego takiego przydziału gazu (i podpisania umowy), który pozwala na korzystanie z gazowych urządzeń grzewczych.

Na gaz płynny - są to takie same kotły, jakich używa się do ogrzewania gazem ziemnym. Jedyna różnica polega na tym, że mają one palnik przystosowany do spalania gazu płynnego. Kto się decyduje na korzystanie z gazu płynnego, musi mieć na działce miejsce do ustawienia specjalnego zbiornika do jego magazynowania. Uwaga: ze względów bezpieczeństwa kocioł na gaz płynny nie może być umieszczony poniżej poziomu terenu, czyli na przykład w piwnicy.

Na olej. Wybór kotłów na olej jest znacznie mniejszy niż gazowych. Produkowane są przeważnie w wersji stojącej - wiszących jest bardzo mało. Trudno także znaleźć kocioł olejowy kondensacyjny po przystępnej cenie. Ogrzewanie olejem wymaga również wygospodarowania w modernizowanym domu dobrze wentylowanego pomieszczenia, w którym znajdą się zbiorniki na to paliwo.

Elektryczny.

Chociaż ogrzewanie energią elektryczną jest droższe niż gazem czy olejem, to koszty inwestycyjne są nieporównywalnie mniejsze - kotły elektryczne są tańsze od gazowych, nie potrzeba do nich kotłowni ani magazynu na paliwo, jak na gaz płynny czy olej opałowy. Jednak aby ogrzewanie takim kotłem było ekonomiczne, budynek musi być bardzo dobrze ocieplony. Najczęściej kotły elektryczne stanowią alternatywne (uzupełniające) źródło ciepła, na przykład w domach, w których dużo grzeje się kominkiem.