Tarasy drewniane - kompozyt czy drewno egzotyczne. Porównanie materiałów
Tarasy mogą być wykonane z drewna egzotycznego lub kompozytu - to dwa obecnie najpopularniejsze materiały do budowy takich tarasów. Oba rodzaje desek tarasowych - jak to zwykle bywa - mają swoje plusy i minusy.
Jednak w ostatnich latach znacząco wzrosła sprzedaż deski kompozytowej. Wpływ na to ma kilka czynników, wśród których należy wymienić zarówno wysokie walory użytkowe tego materiału, jak również większą świadomość konsumentów związaną z kwestiami recyklingu oraz ochrony środowiska naturalnego.
Kompozyt, czyli mieszanka tworzywa sztucznego i naturalnego drewna (w postaci wiórów lub mączki drzewnej), jest bardzo popularny w Europie Zachodniej oraz Stanach Zjednoczonych, gdzie zresztą wykonuje się z niego nie tylko ogrodowe tarasy, lecz również elewacje domów, ogrodzenia, okna, a nawet parkowe ławki.
Jego użyteczność dostrzeżono również w Polsce - obecnie można kupić tarasowe deski kompozytowe każdego gatunku, różniące się od siebie składem, ceną, a także jakością wykonania.
Wybór materiału
W sklepach spotkamy się z bardzo bogatą ofertą desek tarasowych, mocno różniących się cenami. Decydowanie się na zakup najtańszego i gatunkowo najsłabszego kompozytu bądź deski egzotycznej drugiego gatunku nie jest jednak wskazane. Taras powinien nam służyć przez długie lata i nie warto w imię doraźnych (i często niezbyt dużych) oszczędności decydować się na deski, które nie gwarantują długowieczności tarasowej nawierzchni.
KOMPOZYT. Standardowo, mianem kompozytu określa się deski tarasowe będące połączeniem drewna oraz plastiku (ang. WPC - wood plastic composite). Jest to mieszanka cząstek drewna - najczęściej w postaci włókien drewnianych bądź mączki drzewnej - z polimerami, takimi jak polichlorek winylu (PVC), polipropylen (PP) bądź polietylen (HDPE). Dodatkowy składnik takiej mieszanki stanowią barwniki, dzięki którym deskom można nadać dowolny kolor.
Decydując się na wybór kompozytu, należy pamiętać o tym, że deski poszczególnych producentów różnią się od siebie materiałami użytymi do ich wykonania i technologią produkcji.
Najwyższą jakość kompozytu uzyskuje się z połączenia włókien drewnianych i PVC, który jest jedynym polimerem z wymienionej powyżej grupy, charakteryzującym się niepalnością. Wyroby większości europejskich producentów są oznaczane klasą palności B (czyli "niezapalne"), nieosiągalną dla desek z polipropylenem i polietylenem. W takich kompozytach udział składników drewnianych wynosi około 50-70%.
W tańszych kompozytach, powstałych z połączenia z polipropylenem (PP) lub polietylenem (HDPE), zbyt duża zawartość drewna może przełożyć się na zwiększenie pochłaniania wody. Deska taka będzie przez to mniej wytrzymała i bardziej podatna na uszkodzenia.
Na niższą cenę kompozytów wykonanych z polipropylenu (PP) oraz polietylenu (HDPE) wpływ ma jednak nie tylko skład mieszanki, ale też rodzaj tworzywa sztucznego, używanego przy ich wytwarzaniu (często pochodzi z recyklingu), a także kraj produkcji. Większość tego typu wyrobów importowana jest z Chin.
DREWNO EGZOTYCZNE. W sklepach dostępna jest cała gama jego różnorodnych gatunków, wśród których najpopularniejsze to: bangkirai, massaranduba, garapa czy cumaru. Łączy je wspólna cecha - wyjątkowa użyteczność, gdyż są bardzo odporne na ścieranie, wpływ niekorzystnych warunków atmosferycznych, a także na pasożyty i grzyby.
Deski poszczególnych gatunków różnią się od siebie kolorystyką, twardością oraz indywidualnymi właściwościami (zawartością krzemionki czy strukturą drewna). Niektóre gatunki drewna egzotycznego (jak garapa) wyróżnia - podobnie jak kompozyty powstałe przy udziale PVC - całkowita niepalność.
O jakości drewna decyduje podana przez producenta klasa jakościowa - I lub II.
Montaż
Zarówno deski drewniane, jak i kompozytowe wyróżniają się sporą uniwersalnością zastosowań, co pozwala wykonywać przy ich użyciu różnorodne konstrukcje tarasowe. Należy jednak odnotować, że technologia kompozytów obfituje w rozwiązania ułatwiające montaż desek z tego materiału. Ich producenci oferują rozwiązania systemowe - do zakupionych desek dodawana jest odpowiednia liczba niezbędnych elementów montażowych, takich jak klipsy, listwy czy maskownice. Do zamocowania desek drewnianych rozwiązań systemowych używa się zdecydowanie rzadziej; najczęściej mocuje się je na stalowe wkręty.
Tarasy z obu materiałów można posadowić na gruncie przepuszczalnym, jak i nieprzepuszczalnym. W pierwszej sytuacji podłoże należy wyrównać i zagęścić, następnie ułożyć agrowłókninę, by nie przerastały trawa i chwasty i wysypać warstwą żwiru lub drobno łamanego kruszywa. Grunt nieprzepuszczalny natomiast musi być uformowany z 2% spadkiem, który pozwoli na odprowadzanie wody deszczowej spod tarasu.
DESKI KOMPOZYTOWE. Mogą być montowane na każdym podłożu, zarówno na betonowej płycie, jaki i na słupach z betonu - dostępne są systemy umożliwiające montaż na podkładkach o regulowanej wysokości oraz specjalne ramy konstrukcyjne. Nic też nie stoi na przeszkodzie, by deski kompozytowe montować do legarów, używanych przy budowie tarasu z drewna.
Podczas prac należy przede wszystkim pamiętać o zachowaniu odstępów między kolejnymi deskami. Dylatacja taka będzie zapobiegać ich deformacji, a także pozwoli całej konstrukcji właściwie się "ułożyć". Deski kompozytowe nie wymagają wiercenia otworów; mocuje się je do elementów nośnych tarasu przy użyciu specjalnych klipsów.
DESKI DREWNIANE. Nie ma przeciwwskazań związanych z rodzajem podłoża, na jakim może być wykonany taras drewniany. Konstrukcja, zależnie od poziomu gruntu względem parteru, opiera się na legarach lub betonowych słupach. Częstym problemem w starszych domach jest natomiast wylewka betonowa, gdyż zazwyczaj znajduje się ona na takiej wysokości względem drzwi, że położenie legarów oraz przykręcenie do nich desek tarasowych jest po prostu niemożliwe. Kończy się to skuciem wylewki, co opóźnia prace montażowe.
Deski mocuje się do belek zamocowanych do legarów, z zachowaniem 4-8 mm dylatacji (jeśli taras przylega do ściany, należy zapewnić szczelinę dylatacyjną wynoszącą co najmniej 10 mm). Są dwa sposoby montażu.
Pierwszy sposób. Wymaga użycia systemowych łączników podłogowych, za pomocą których przykręca się deski do szkieletu konstrukcji. Łączniki mocowane są czterema wkrętami do spodniej strony deski i dwoma do elementów konstrukcyjnych. Ruchoma część łącznika automatycznie wyrównuje kurczenie się lub pęcznienie drewna, zapobiegając powstawaniu szczelin, pęknięć lub zrywaniu wkrętów.
Dzięki temu rozwiązaniu lico deski pozostaje nienaruszone, a wkręty są niewidoczne. Oprócz względów estetycznych zaletą tego sposobu montażu jest też lepsza ochrona powierzchni deski przed wilgocią, drewno bowiem najszybciej ulega uszkodzeniu w miejscu zagłębienia wkrętu.
Drugi sposób. O wiele bardziej popularnym sposobem jest montaż deski tarasowej za pomocą stalowych wkrętów. Rodzaj stali jest o tyle ważny, że niektóre gatunki drewna egzotycznego (na przykład bangkirai) zawierają kwas taninowy, przyspieszający korozję zwykłej stali. Do montażu desek tarasowych często używa się wkrętów samowiercących, niektórzy producenci i montażyści zalecają jednak wykonanie niewielkich otworów montażowych, bo pozwalają one uniknąć ewentualnych pęknięć, jakie mogą pojawić się na powierzchni deski podczas dokręcania wkrętów.
Deskę do konstrukcji nośnej należy przymocować co najmniej dwoma wkrętami, których długość powinna być minimum dwa razy większa niż grubość deski.
Walory użytkowe
Zarówno drewno, jak i kompozyt są odporne na ścieranie, a także na wysoką i niską temperaturę oraz jej nagłe zmiany. Są jednak różnice między tymi materiałami.
KOMPOZYT. Choć kompozyt jest odporny na działanie promieni UV i nie blaknie pod ich wpływem, to z biegiem lat kolor desek tarasowych może się delikatnie rozjaśnić (choć producenci dają nawet 25-letnią gwarancję na niezmienność barwy).
Dobrej jakości kompozyt nie jest chłonny, więc nie straszny mu tłuszcz z grilla, sok czy plamy po liściach. Śladów na nim nie pozostawią nawet niedopałki papierosów. Kompozyt jest też odporny na działanie chemikaliów.
DREWNO EGZOTYCZNE. Twarde drewno egzotyczne dobrze znosi zmiany temperatury i wilgotności. Dzięki wysokiej gęstości i zawartości garbników jest trwałe, nawet bez impregnacji. Z czasem jego kolor może się zmieniać i będzie to całkiem naturalne zjawisko, niezależne od płowienia drewna.
Należy jednak mieć świadomość, że istnieje wiele gatunków drewna egzotycznego, a każdy z nich ma nieco inne walory. Na przykład bangkirai to drewno bardzo odporne na warunki atmosferyczne oraz ataki grzybów i szkodników, ale dla zachowania naturalnej kolorystyki drewna zaleca się jego olejowanie. Cumaru natomiast jest bardzo stabilne wymiarowo i nie wymaga dodatkowej konserwacji. Pochodzący z Ameryki Południowej gatunek tatajuba charakteryzuje wysoka zawartość krzemu oraz innych minerałów, które sprawiają, że drewno to doskonale znosi kontakt z wodą (nawet morską).
Konserwacja
Deski kompozytowe są niemal "bezobsługowe", drewnu natomiast należy poświęcić nieco czasu i pracy.
KOMPOZYT. Taras wystarczy regularnie zamiatać. Należy przy tym zwrócić uwagę, by w rowkach między deskami nie zatrzymywały się zabrudzenia, gdyż w połączeniu z wilgocią będą pożywką dla pleśni.
Aby wyczyścić nawierzchnię z kompozytu, wystarczy myjka o ciśnieniu nie wyższym niż 100 bar. Deski należy myć z odległości minimum 30 cm wzdłuż linii ryflowania. Trudno zmywalne plamy można wyczyścić na przykład środkiem na bazie chloru.
DREWNO EGZOTYCZNE. Jedną z cech drewna z gatunków egzotycznych jest zjawisko patynacji (szarzenia), występujące pod wpływem warunków atmosferycznych i utleniania się powierzchni desek. Aby opóźnić ten proces, zaleca się olejowanie tarasów z niektórych gatunków drewna. Zabieg ten ma głównie znaczenie estetyczne, gdyż dzięki niemu wydobywana jest barwa drewna. Stosowanie specjalnych środków konserwujących zmniejsza też zużycie mechaniczne drewna oraz wchłanianie przez nie wilgoci.
Zazwyczaj taką konserwację przeprowadza się od razu po zakończeniu budowy tarasu, a następnie raz do roku lub co dwa lata, zależnie stanu desek. Zabieg można przeprowadzić samodzielnie lub zlecić firmie, która podda deski mechanicznemu czyszczeniu i olejowaniu. Koszt renowacji bez olejowania wynosi 37-44 zł/m2, z olejowaniem - 56-62 zł/m2.
Porównanie kosztów
Koszt materiałów zależy od gatunku i klasy drewna bądź jakości kompozytu.
KOMPOZYT. Przy zastosowaniu kompletnych rozwiązań systemowych, koszt jednego metra kwadratowego tarasu może wahać się od 200 do 400 zł. Wpływ na cenę ma również kształt naszego tarasu (skomplikowany obrys oznacza konieczność docinania wielu elementów) oraz długość desek, jakie będą użyte do jego budowy.
DREWNO EGZOTYCZNE. Na cenę duży wpływ mają wymiary deski - jej szerokość i długość. Przykładowo, deska z gatunku massaranduba o wymiarach 21 × 145 mm może kosztować około 200 zł/m2. Natomiast deska z popularnego gatunku bangkirai o tych samych wymiarach może kosztować około 250 zł/m2.
Jeśli budowę tarasu wykonywać będzie wyspecjalizowana firma, powinniśmy otrzymać dokładny kosztorys, w którym zaznaczona będzie również ilość niezbędnego materiału.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>- Więcej o: