Jaka jest kaloryczność drewna? Którym najlepiej palić?

Kaloryczność drewna - co to jest?

Do palenia w kotle, tak zresztą jak i w kominku, nie nadaje się każde drewno. Przed wszystkim ważny jest jego rodzaj – zdecydowanie lepsze jest liściaste niż iglaste, bo zawiera mniej żywicy, która tworzy dużo dymu i sadzy zarówno na ściankach urządzenia, jak i w przewodzie kominowym (należy ją regularnie usuwać). Nie mniej istotna jest gęstość i twardość drewna oraz zawartość kory (im jest jej więcej, tym gorsza jego wartość opałowa). Pamiętajmy też o tym, że jeśli kupimy świeżo ścięte drewno, trzeba je będzie sezonować, aby nadawało się do użytku.

Gdzie kupować drewno?

To zależy, co jest naszym priorytetem: czy chcemy kupić drewno jak najtaniej, ale godzimy się z tym, że trzeba je będzie we własnym zakresie przygotować (połupać na polana o długości 30-40 cm) i sezonować, czy może wolimy dopłacić i mieć na placu drewno przygotowane do sezonowania lub wręcz suche.

Od Lasów Państwowych. Każde nadleśnictwo ma w sprzedaży drewno opałowe (zajmują się tym leśniczowie, opał można też kupować w biurach nadleśnictw). Nabywa się je w postaci wałków o dł. 1,2-2,5 m, które trzeba przewieźć, pociąć i wysezonować.

W składzie opałowym lub od firmy. W tych miejscach dostaniemy drewno w różnych postaciach: od wałków o długości 1,2-1,4 m, po połupane na kawałki o dł. ok. 40 cm. Firmy opałowe mają w ofercie zarówno drewno świeże, jak i sezonowane. Jego cena zależy od gatunku, asortymentu i stopnia wysuszenia. Jeśli nie mamy własnego środka transportu, trzeba dopytać o koszt przewiezienia opału. Przy zakupie większej ilości i odległości nieprzekraczającej 20-50 km często dowóz, a nawet ułożenie drewna są darmowe.

Wartość opałowa drewna - tabela

• buk – 3 091 Kcal/m3
• jesion – 2 943 Kcal/m3
• brzoza – 2 840 Kcal/m3
• dąb – 2 803 Kcal/m3
• modrzew – 2 528 Kcal/m3
• sosna – 2 382 Kcal/m3
• olcha – 2 101 Kcal/m3
• świerk – 1 987 Kcal/m3
• jodła – 1 889 Kcal/m3
• topola – 1 724 Kcal/m3

(wg L. Monkielewicz, H. Pflaum Użytkowanie Lasu PWRiL 1967)

W polskim klimacie (w zależności od pory roku) drewno składowane pod zadaszeniem wysycha do wilgotności około 12-18% (nazywamy ją stanem powietrznosuchym). Umowny kilogram takiego drewna, niezależnie od gatunku, ma wartość opałową wynoszącą od 12 do 16 MJ. Dla porównania, wartość opałowa 1 kg węgla kamiennego waha się od 20 do 27 MJ.

W praktyce, przy surowcach opałowych często używana jest miara objętości, a nie masy i wówczas posługujemy się pojęciem wartości grzewczej. Wartość grzewcza jest w dużym stopniu uzależniona od gatunku drewna (jego gęstości). Ujmując temat obrazowo – aby uzyskać tę samą ilość ciepła, wystarczy spalić jedno polano ciężkiego i gęstego drewna (zwłaszcza bukowego, dębowego, grabowego) lub dwa polana drewna o średniej gęstości (na przykład brzozowego) albo nawet trzy polana lekkiego i porowatego drewna (na przykład topolowego). Drewno gęste spala się wolniej i dłużej utrzymuje ciepło, podczas gdy spalanie porowatego drewna przebiega o wiele szybciej i trzeba często podkładać do kotła lub kominka.

W czym palić drewno?

Kominki

Większość osób budujących dom decyduje się na kominek. Jeśli będzie to zwykły wkład, skutecznie ogrzeje jedynie pomieszczenie, w którym zostanie zainstalowany (zazwyczaj jest to salon). Możemy jednak cieszyć się widokiem płonącego ognia oraz ogrzać pomieszczenia w całym domu, gdy rozprowadzimy kanały dystrybucji gorącego powietrza (DGP) lub wybierzemy model z płaszczem wodnym.

Kominek z DGP – wytworzone przez wkład ciepło może być rozprowadzone w sposób grawitacyjny lub wymuszony. Pierwszy sprawdza się w niedużych domach, gdyż ma ograniczony zasięg działania (do 4 m). Drugi jest bardziej skomplikowany (należy zamontować aparat nawiewny zasilany prądem o napięciu 230 V), a przez to droższy, ale zapewnia ogrzanie wszystkich pomieszczeń w domu.

Kominek z płaszczem wodnym – ma podwójne ścianki, między którymi przepływa woda. Podczas spalania drewna odbiera ona ciepło z paleniska i gorących spalin, a następnie przekazuje je do instalacji grzewczej – grzejników, ogrzewania podłogowego lub systemu mieszanego. Aby woda w płaszczu urządzenia nie przegrzewała się, należy zamontować sterownik.

Kotły zgazowujące drewno

Chociaż drewno można spalać w prostych urządzeniach komorowych, to sprawność takiego procesu jest niewielka – rzędu 50%; pozostała połowa tracona jest wraz z uchodzącym przez komin dymem. Dlatego fachowcy polecają specjalny rodzaj kotła – model zgazowujący. Komora spalania jest w nim otoczona nie płaszczem wodnym, lecz ceramiczną okładziną izolacyjną. Jej zadaniem jest utrzymanie wysokiej temperatury podczas całego procesu zgazowania, który przebiega w trzech fazach. W pierwszej aż 74% części palnych zawartych w drewnie zostaje uwolnionych w postaci gazów. Następnie zostają one – po zmieszaniu z określoną ilością powietrza – spalone. Na końcu następuje dopalenie cząstek zawartych w spalinach i powstałe w ten sposób ciepło zostaje oddane do wody krążącej w instalacji. Taki sposób działania zapewnia uzyskanie dużej ilości energii cieplnej i ograniczenie emisji szkodliwych substancji. Z komina zamiast czarnego dymu płynie biały strumień pary.

Uwaga! Wielu fachowców zaleca w systemie grzewczym z tym kotłem montaż bufora, czyli zbiornika magazynującego gorącą wodę (kiedy palimy), która jest przekazywana stopniowo do instalacji (nawet po wygaśnięciu paleniska).

0,12 zł - tyle kosztuje 1 kWh ciepła wytworzony z drewna