Kostka betonowa: jak o nią dbać przez cały rok

Zimowa ochrona – uwaga na mróz, sól drogową i ostre narzędzia

Zima to okres z największymi wahaniami temperatur w roku. Szczególnie trudne dla materiałów budowlanych, w tym kostek i płyt betonowych, są okresy, w których temperatury „przechodzą" przez zero. Następuje wtedy zmiana stanu skupienia wody, a więc naprzemienne zamarzanie i rozmarzanie, co jest szczególnie niebezpieczne dla nawierzchni. Jeśli zalega na niej śnieg, to w jego dolnej warstwie w takich warunkach będzie tworzył się lód wiążący górną płaszczyznę kostki betonowej – zjawisko to w efekcie może prowadzić do osłabienia jej struktury. Dlatego tak ważne jest, aby na bieżąco usuwać śnieg z nawierzchni, przy czym należy robić to umiejętnie. Przy „sypkim" białym puchu niektórzy używają do tego dmuchawy do liści, natomiast przy „mokrym" pomocna jest plastikowa łopata. Przy walce ze śniegiem często niezbędne są również środki chemiczne. Najtańszym z nich jest sól drogowa, ale to najgorszy możliwy wybór. Po pierwsze niszczy kostkę, zostawia białe, nieestetyczne ślady na nawierzchni i butach. Po drugie drażni łapy naszych domowych pupili, czyli psów i kotów. A po trzecie jest zabójcza dla roślin. Dlatego o wiele lepsze, choć droższe, będzie zastosowanie chlorku magnezu. Nie jest on szkodliwy dla nawierzchni oraz dla środowiska naturalnego. Skoro już wiemy, czego nie robić i jak dbać o alejki, podjazd i taras zimą, możemy przejść do prac wiosennych, letnich i jesiennych.

Odśnieżanie

Trzeba pamiętać, że metalowymi narzędziami łatwo porysować powierzchnię kostki, a nawet doprowadzić do powstania odprysków. Dlatego do odśnieżania nawierzchni betonowych lepiej stosować plastikowe szufle i łopaty, którymi nie spowodujemy takich uszkodzeń.

Kostka spełniająca wymagania najwyższej klasy odporności na warunki atmosferyczne (klasy D), jest odporna na zamrażanie i odmrażanie w obecności środków odladzających. Ale pod wpływem najczęściej stosowanej soli kamiennej (NaCl) z czasem może się odbarwić. Producenci kostki odradzają stosowanie chlorku wapnia, szczególnie pierwszej zimy po ułożeniu nawierzchni. Do odladzania lepiej użyć innych środków, np. chlorku magnezu (ok. 45 zł/25 kg), który jest bezpieczny zarówno dla kostki, jak i dla środowiska.

Podgrzewanie

Wszyscy, którzy chcą uniknąć zapasów ze śniegiem i lodem na betonowej nawierzchni, mogą rozważyć ułożenie pod nią specjalnych mat lub kabli grzewczych - ale uwaga, trzeba to zrobić, zanim do pracy przystąpią brukarze, bo elementy grzewcze mocuje się w warstwie podsypki piaskowej.

Tego typu systemy warto montować na podjazdach, ale też na ścieżkach i w pobliżu schodów wejściowych. Są bardzo wygodne w użytkowaniu, bo - po wcześniejszym zaprogramowaniu - w zasadzie bezobsługowe. W podjeździe montuje się czujniki wilgotności i temperatury, których wskazania są podstawą do automatycznego uruchomienia podgrzewania nawierzchni, kiedy zacznie padać śnieg. Ogrzewanie wyłącza się samoczynnie, gdy tylko powierzchnia podjazdu będzie sucha.

Wiosenne przebudzenie - czas na sprzątanie i uzupełnianie spoin

Wiosna to moment oceny, czy prawidłowo konserwowaliśmy nawierzchnię betonową zimą. Jeżeli zauważymy pęknięcia lub przesunięcia, należy je naprawić, aby uniknąć następnych problemów w przyszłości. Zazwyczaj nawierzchnię po zimie wystarczy po prostu pozamiatać. Warto też sprawdzić, czy nie powstały inne zabrudzenia, które mogły zostać przeniesione na butach czy kołach samochodu. Jeżeli nie, to pozostaje umyć kostki i płyty. Czynność tę wykonuje się wodą pod ciśnieniem przy użyciu węża ogrodowego lub myjki ciśnieniowej. Wiosną często pojawiają się chwasty między kostkami - należy je regularnie usuwać, aby zapobiec ich rozrastaniu się. Można do tego użyć specjalnych preparatów chwastobójczych lub wyrywać je mechanicznie. Jeżeli w spoinach jest za mało piasku, trzeba go uzupełnić. Ostatni z zabiegów mamy z głowy, jeśli wcześniej do spoinowania wykorzystany był piasek polimerowy DR+ Next Gel. Jest on odporny na wypłukiwanie, a także wywiewanie. Dodatek polimeru skutecznie zapobiega tym procesom, gdyż sprawia, że spoina staje się elastyczna pod wpływem wody i twarda w suchym okresie. Piasek polimerowy pozwala także zaoszczędzić czas na walkę z korozją biologiczną, którą powodują mikroorganizmy takie jak grzyby, pleśnie czy glony. Dodatek polimeru zapobiega wyrastaniu w fugach mchu, a także obecności mrówek czy innych owadów, które mogą się pojawić w przypadku wypełnienia spoin piaskiem płukanym.

Lato – dobry moment na impregnację

Latem kostka brukowa narażona jest głownie na osadzanie się kurzu i brudu, dlatego warto ją regularne zamiatać i utrzymywać w czystości.  Jest to też najlepszy okres na impregnację nawierzchni. Kostkę brukową najlepiej impregnować nie wcześniej niż w drugim sezonie po jej ułożeniu, potem impregnację zwykle wykonuje się co 3-4 lata. Przed rozpoczęciem impregnacji należy upewnić się, że nawierzchnia jest wolna od wykwitu, posprzątać i umyć ją. Proces ten przeprowadzamy w suchy i słoneczny dzień w temperaturze od 10 do 30 st. C. Sam zabieg jest prosty. Na wcześniej wyczyszczoną nawierzchnię nakłada się impregnat za pomocą opryskiwacza ciśnieniowego lub wałka z długim włosiem. Na rynku dostępnych jest wiele środków dedykowanych do impregnacji elementów betonowych.  Zabezpieczają one nawierzchnię przed wnikaniem wody, olejów i innych substancji. Impregnat wnika głęboko w nawierzchnię sprawiając równocześnie, że nie nasiąka ona wodą. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko powstawania pęknięć na kostkach i płytach betonowych. Co ważne można go używać nie tylko do konserwacji elementów nawierzchniowych, ale też betonowych ogrodzeń i małej architektury. Latem często też korzystamy z tarasu – jeśli na nawierzchni pojawią się zabrudzenia od kawy, ketchupu, czy grilla należy jak najszybciej je usunąć, W przypadku plam po kawie, warto natychmiast przemyć zabrudzone miejsce wodą z dodatkiem łagodnego detergentu. Plamy po ketchupie najlepiej usuwać za pomocą ciepłej wody z mydłem, a następnie dokładnie spłukać. W przypadku tłustych plam po grillowaniu można użyć roztworu wody z płynem do naczyń lub specjalnych preparatów do usuwania tłuszczu.

Jesienne porządki i przygotowanie do zimy

Po lecie pozostaje już tylko przygotować nawierzchnię do zimy. Częścią tego procesu jest przeprowadzona wcześniej impregnacja. Tworzy ona dodatkową warstwę zabezpieczającą na powierzchni i ogranicza wnikanie wody w głąb elementów betonowych.

Oczyszczanie

Do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych w przypadku kostki brukowej należy z pewnością regularne zamiatanie. Przed zimą warto jednak zrobić bardziej gruntowne porządki. Trzeba dokładnie oczyścić nawierzchnię z plam, błota i liści, najlepiej za pomocą myjki ciśnieniowej. Dodatkowo za pomocą specjalnych środków chemicznych usuwamy wyrośnięty przez lato mech i inne chwasty, a następnie uzupełniamy ubytki piasku w szczelinach. Spowolni to ponowne wyrastanie chwastów i zabezpieczy kostkę przed nasiąkaniem podczas roztopów czy opadów deszczu.

Powyższe porady pokazują, że o nawierzchnię warto dbać przez cały rok, choć nie wszystkie czynności są niezbędne co roku. Impregnacja jest zalecana co 3-4 lata, a uzupełnianie piasku w spoinach czy czyszczenie spoin z chwastów w zależności od potrzeby. Warto jednak wykonywać te czynności regularnie, żeby nawierzchnia przed naszym domem prezentowała się atrakcyjnie przez długie lata.

Ochrona

W celu zabezpieczenia powierzchni kostki najlepiej zastosować specjalne środki impregnujące (warto sprawdzić, które preparaty poleca jej producent). Na rynku dostępne są impregnaty wytwarzane na bazie wody, silikatów, butanolu i polimerów. Tworzą one ochronną warstwę uodparniającą powierzchnię na wchłanianie wody. Minimalizuje ona kruszenie się kostek i powstawanie odprysków, a także pojawienie się plam czy zacieków. Chroni też nawierzchnię przed oddziaływaniem czynników atmosferycznych. Najnowsze impregnaty, np. teflonowe, potrafią zabezpieczać beton nawet przez kilka lat.

Jeśli powierzchnia kostki brukowej jest bardzo zniszczona, możemy pokryć ją impregnatem kolorowym, który nie tylko ją osłania, ale też zmienia jej wygląd.

Biały nalot na betonowych kostkach jest rzeczą normalną. Powoduje go wodorotlenek wapnia, tworzący się podczas wiązania betonu. Później, pod wpływem parowania wody, wydobywa się na powierzchnię i tworzy na niej białe wykwity. Znikają one samoistnie po ok. dwóch latach.