Izolacja akustyczna dachu - jak wyciszyć pomieszczenia?

Mówi się, że od muzyki piękniejsza jest tylko cisza. Tymczasem w każdym momencie, w domu, w pracy, na ulicy dociera do nas ogromna ilość dźwięków. Te niepożądane, nieprzyjemne bywają dokuczliwe do tego stopnia, że wywołują poczucie zmęczenia, zniechęcenie i ogólnie obniżają sprawność psychofizyczną, zwłaszcza, gdy trwa to przez długi czas. To uniemożliwia pracę i odpoczynek. Aby temu zapobiec, warto budować domy o wysokiej izolacyjności akustycznej.

Czy każdy dach jest cichy?

Nikogo nie trzeba przekonywać o konieczności wykonania izolacji termicznej, natomiast konieczność przeciwdziałania hałasowi nie zawsze bywa brana pod uwagę, nawet przez samych wykonawców. Wydaje się, iż często przyjmowane jest założenie, że samo ocieplenie dachu rozwiąże problem. Moim zdaniem jest to tylko półprawda. W rzeczywistości pomijanie tego ważnego aspektu może skutkować koniecznością dokonywania późniejszych korekt, co jest oczywiście sytuacją niekomfortową.
Przy budowie domów prywatni inwestorzy skupiają uwagę na kosztach realizacji budowy i późniejszej eksploatacji. Nieuwzględnianie w nich działań, mających na celu zapewnienie komfortu akustycznego, jest tym bardziej bolesne, że w ostatnich latach coraz częściej do celów mieszkaniowych wykorzystuje się poddasza. Tym samym klienci rzadziej decydują się na nieużytkowy strych, co ma swoje konsekwencje.
Pomieszczenia znajdujące się bezpośrednio pod dachem są najbardziej narażone na dźwięki wywołane opadami atmosferycznymi (deszcz, grad), uderzeniami wiatru, pracą konstrukcji, a także hałasem komunikacyjnym, przelotem samolotów i innymi dokuczliwymi zakłóceniami. O stopniu tłumienia docierającego z zewnątrz hałasu w dużej mierze decyduje właściwe rozwiązanie konstrukcyjne dachu i rodzaj jego pokrycia.
Z mojego doświadczenia wynika, że projektujący dachy często nie biorą pod uwagę ich izolacyjności akustycznej, nie uwzględniają również tych fal dźwiękowych, których emisja ma swe źródło w najbliższym otoczeniu budynku. Dotąd nie natrafiłem nawet na projekt opisujący to zagadnienie! Aby dom mógł stać się bezpieczną ostoją, należy rozważnie przeanalizować temat. Stąd konieczność poinformowania klienta o właściwościach materiałów izolacyjnych i tłumiących dźwięki, w celu dokonania przezeń najlepszego wyboru. Tego typu doradztwo wymaga od firm dekarskich dużej wiedzy i odpowiedzialności. Przestrzeganie normatywów opłaca się wszystkim zainteresowanym, gdyż procentuje brakiem problemów z uciążliwym hałasem wewnątrz obiektu.

Jakie pokrycie będzie tłumiło dźwięki?

Zastosowane materiały pokryciowe ciężkie, takie jak: dachówka betonowa, dachówka ceramiczna, łupek naturalny czy strzecha, charakteryzujące się dużą izolacyjnością akustyczną, chronią pomieszczenia przed dźwiękami rozchodzącymi się w powietrzu, powstającymi po drugiej stronie pokrycia dachowego. Wadą tych materiałów, najczęściej stosowanych na dachach stromych, jest jednak to, że przenoszą fale dźwiękowe. Tak więc sama masa nie wystarczy do zapewnienia dostatecznej izolacji akustycznej. Trzeba dodatkowo wykorzystać inne rozwiązania. Jednym ze sposobów jest zastosowanie przegród wielowarstwowych. W przegrodach tego rodzaju materiałem izolującym akustycznie i termicznie najczęściej jest wełna mineralna czy szklana, rzadziej styropian lub piana poliuretanowa (PIR). Przegroda warstwowa ma za zadanie jednocześnie odbijać i pochłaniać dźwięk. Skuteczny ekran (przepierzenie) to nic innego, jak zespół odpowiednio dobranych materiałów izolacyjnych, które zamontowane we właściwy sposób (umiejscowienie względem siebie i pomieszczenia), tworzą spójny i efektywny system, dobrze spełniający swe zadanie.
Materiały pokryciowe lekkie (na przykład papa, gont bitumiczny, folie PCV i EPDM, płynne folie oraz blachy profilowane) stosuje się z kolei na dachach stromych i płaskich, jednak ich parametry akustyczne są gorsze niż materiałów ciężkich. Wymagają one izolacji akustycznej. W przeciwnym razie nawet dźwięk padającego deszczu może być bardzo uciążliwy.

Jak zwiększyć izolacyjność akustyczną dachu?

Aby zwiększyć barierę dźwiękową w dachach stromych, wartstwa wstępnego krycia powinna mieć sztywne poszycie i grubą warstwę izolacji z wełny mineralnej. W niektórych sytuacjach można zastosować dodatkową warstwę termoizolacji nakrokwiowej. Natomiast w dachach płaskich (stropodachach) cel ten osiągamy, wykorzystując wełnę mineralną, styropian, płyty PIR.
Na izolację akustyczną dachu ma również wpływ szczelność przegród, którą uzyskać można dzięki wysokiej jakości wykonania. Trzeba przy tym pamiętać, że dźwięk przedostaje się nawet przez niewielkie szczeliny.
Równie ważne jest zastosowanie właściwych okien dachowych. Warto postawić na modele o wysokich parametrach izolacyjności dźwiękowej, które, produkowane przez renomowanych producentów, są dostępne na naszym rynku. Jeśli zabezpieczenie już istniejących okien okaże się niewystarczające, warto wyposażyć je w osłony zewnętrzne (rolety).
Nie bez znaczenia dla poziomu hałasu odczuwanego w budynku jest też sposób odwodnienia dachu. Odprowadzenie na zewnątrz wody nie powoduje znaczącego wzrostu emisji fal dźwiękowych. Konstrukcja dachu płaskiego, którego spadki mogą być skierowane zarówno na zewnątrz, jak i do wnętrza obiektu, daje możliwość dwojakiego rozwiązania: odwodnienie zewnętrzne (czyli system rynnowy i znajdujące się na zewnątrz budynku rury spustowe) oraz odwodnienie wewnętrzne (czyli koryta ściekowe, wpusty dachowe i rury spustowe ustawione wewnątrz). To ostatnie rozwiązanie wymaga jednak wykonania solidnej izolacji dźwiękochłonnej.
Nieznajomość czy nieprzestrzeganie zasad dotyczących wykonawstwa izolacji akustycznej na szczęście nie oznacza, że budowane dachy w ogóle jej nie mają. Istotą problemu jest fakt, iż często okazuje się ona niewystarczalna. W trakcie użytkowania budynku trudno to zmienić.

Ryszard Stanok - mistrz blacharstwa, dekarstwa i ciesielstwa; wiceprezes ds. szkoleń Oddziału Kujawsko-Pomorskiego Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy; orzecznik techniczny i członek Sądu Koleżeńskiego PSD; prowadzi firmę FPUH DRAS