Drewniane podłogi do twojego domu. Jakie deski wybrać?

Drewniane podłogi - jak trafiły do naszych domów

Chociaż samo drewno było łatwo dostępne i niedrogie, pierwsze drewniane podłogi kosztowały naprawdę sporo. Francuscy rzemieślnicy wykonywali je w całości ręcznie – każdy element docinali, szlifowali, ścierali, a następnie układali we wnętrzu. Taka metoda pracy powodowała, że tylko zamożne osoby mogły sobie na nie pozwolić. O pięknych i ciepłych w dotyku drewnianych podłogach szybko zamarzyły inne królewskie i książęce dwory europejskie. Stały się oczywistym elementem wyposażenia zamków i pałaców.

Popularność i egalitarność drewniana podłoga zawdzięcza pierwszym amerykańskim osadnikom, którzy budując domy, chętnie korzystali z tego dostępnego surowca. Proces przyśpieszyła rewolucja przemysłowa, umożliwiająca masową produkcję desek podłogowych, na które mogły sobie pozwolić również osoby mniej bogate.

Drewniane podłogi - rodzaje

Do wyboru mamy lite deski lub klepki o różnych wymiarach oraz podłogi warstwowe (czyli panele drewniane) zbudowane z cieńszych warstw drewna – warstwa wierzchnia takiej podłogi jest zwykle zrobiona ze szlachetnego gatunku (europejskiego lub egzotycznego), na warstwy spodnie przeznacza się tańsze gatunki.

Podłogi drewniane dwuwarstwowe zazwyczaj mocuje się do podłoża klejem. Trójwarstwowe można przykleić albo ułożyć jako tzw. podłogę pływającą, której elementy nie są na stałe mocowane do podłoża i ścian.

Podłoga drewniana - lita czy warstwowa

Trudno o jednoznaczną odpowiedź. Drewno pracuje, zmienia się pod wpływem zmian wilgotności i temperatury – raz pęcznieje, raz wysycha. W podłodze z litego drewna mogą powstawać szczeliny, czasem zaczyna ona skrzypieć. Posadzka warstwowa z pewnością w mniejszym stopniu będzie podlegała sezonowym zmianom. Warto wiedzieć, że grubość warstwy odnawialnej w podłogach warstwowych wynosi do 4 mm, a w deskach – do 15 mm. W praktyce oznacza to, że lite podłogi drewniane posłużą dłużej, nawet dziesiątki lat, bo będzie je można wielokrotnie cyklinować i odświeżać.

Jakie drewno na podłogi wybrać

To, jak długo będzie nam służyła drewniana podłoga, w dużej mierze zależy od gatunku drewna. Z rodzimych najtwardsze i najbardziej odporne na zmiany temperatury są dąb, jesion i buk, dlatego poleca się je do salonu czy przedpokoju. Sosna – co prawda najtańsza, ale bardzo miękka – sprawdzi się właściwie tylko w sypialni. Do kuchni lub łazienki najlepiej wybierać gatunki egzotyczne: merbau, jatoba, iroko czy tek. Charakteryzują się bowiem odpornością na zmiany wilgotności, co zawdzięczają dużej zawartości olejków eterycznych.

Jak wykończyć drewniane podłogi

Pierwsze drewniane podłogi były robione z surowego drewna, a do komnat zazwyczaj wchodzono boso, by nie zniszczyć powierzchni. Dziś już nam to nie grozi... Jeśli podłoga nie jest zabezpieczona fabrycznie, możemy to zrobić sami.

Różne sposoby wykończenia sprawiają, że nawet to samo drewno przybiera inny wygląd. Barwienie może je przyciemnić i podkreślić usłojenie albo rozjaśnić, a nawet rozbielić (gdy chcemy np. urządzić mieszkanie w  stylu prowansalskim lub skandynawskim). Może też nadać całkiem inny odcień. Szczotkowanie i piaskowanie efektownie postarzy powierzchnię – uwypukli naturalną strukturę drewna, nada mu nieco rustykalny wygląd. Z kolei fazowanie drewnianej podłogi podkreśli krawędzie desek i uwydatni granice między nimi.

Lakier do drewnianej podłogi. Tworzy na drewnie ochronną warstwę, a podłoga ładnie wygląda (możemy wybrać wykończenie matowe, półmatowe lub błyszczące). Preparat należy dobrać do rodzaju drewna (inne są przeznaczone do gatunków iglastych, inne do liściastych) oraz do rodzaju pomieszczenia. Każdy lakier ma określoną twardość i ścieralność – o ile do sypialni wystarczy niższa klasa ścieralności, o tyle np. do przedpokoju czy kuchni powinna być znacznie wyższa. Jako rozcieńczalnik lakieru stosuje się wodę albo rozpuszczalnik. W pokojach dziecięcych najlepiej pokryć drewnianą podłogę lakierem wodorozcieńczalnym. Specjaliści radzą, aby odczekać trzy tygodnie, zanim dziecko zamieszka w pokoju.

Uwaga: niektóre gatunki drewna należy najpierw zabezpieczyć odpowiednim podkładem.

Podłoga drewniana lakierowana wymaga mniej zabiegów pielęgnacyjnych niż olejowana. Wystarczy przetrzeć ją ścierką zwilżoną wodą z detergentem. Lakier dobrze chroni drewno przed plamami, ale może się zarysować i popękać, a w szczeliny będzie się dostawała woda. Takich uszkodzeń nie da się naprawić tak łatwo jak w posadzce olejowanej.

Olej do drewnianej podłogi. Podkreśla urodę drewna, pogłębia jego kolor, wydobywa rysunek słojów. Preparat jest wchłaniany przez drewno, dzięki czemu chroni je np. przed wilgocią, a podłoga „oddycha”. Olej nie nadaje podłodze połysku i bardziej niż lakier podkreśla jej ewentualne niedoskonałości. Jest za to uniwersalny: można go stosować we wszystkich pomieszczeniach i zabezpieczać nim niemal wszystkie gatunki drewna. Jednak olejowana powierzchnia drewnianej podłogi jest dość wrażliwa i trzeba od razu ścierać rozlany sok, kawę, czerwone wino, bo łatwo o trwałe przebarwienia. Drewno olejowane wymaga starannej pielęgnacji, zwłaszcza przez pierwsze pół roku. Powinno się je raz w miesiącu wyczyścić specjalnym preparatem (wciera się go w posadzkę i poleruje). Raz na trzy lata podłogę należy odnowić – przemyć specjalnym zmywaczem, potem nanieść warstwę oleju i wypolerować. Zaletą jest to, że łatwo samodzielnie usunąć drobne uszkodzenia – naprawiane miejsce wystarczy przetrzeć papierem ściernym i ponownie zaolejować.  

Wosk do drewnianej podłogi. Częściowo wnika w powierzchnię – powstaje cienka warstwa, która lepiej niż olej zabezpiecza drewno przed wnikaniem płynów. Zwykle stosuje się go na podłogę drewnianą wcześniej pokrytą olejem.