Dom z dofinansowaniem

Inwestorzy, którzy dopiero rozpoczynają budowlaną przygodę lub ci którzy będą chcieli przeprowadzić niezbędne prace termomodernizacyjne nie są sami. Mogą liczyć na spore wsparcie finansowe ze strony państwa. „Czyste Powietrze”, „Mój Prąd”, „Stop smog” to tylko niektóre programy priorytetowe, z których możemy skorzystać. Dzięki temu mamy szansę na to, że nasze domy będą przyjazne i zdrowe nie tylko dla środowiska, ale i dla nas samych. I co równie ważne – zyska na tym nasz portfel w postaci niższych rachunków eksploatacyjnych. W różnych programach, w różnym czasie zaszło wiele różnych zmian zarówno w warunkach, jak i zasadach dotacji Spróbujemy to wszystko dla Państwa uporządkować.

Rodzaj i wysokość dotacji uzależnione są od wielu czynników, w tym niejednokrotnie od gminy, na której stoi dom. Część ma charakter ogólnopolski, wiele natomiast dotyczy wyłącznie mieszkańców określonych samorządów. Aby być na bieżąco ze wszystkimi informacjami, najlepiej monitorować stronę internetową gminy, na terenie której mieszkamy oraz stronę NFOŚiGW.

Mój prąd

1. Stójmy w blokach startowych – w najbliższym czasie zapowiedziano kontynuację programu, gdyż na tę chwilę przyjmowanie wniosków zostało zawieszone z uwagi na wyczerpanie środków.
   
   
2. Program doczekał się do tej pory kilku edycji, a także sukcesywnego rozszerzenia zakresu dotacji. W międzyczasie wprowadzano też liczne zmiany. Jedną z ważniejszych była ta z kwietnia 2022 r., a dotycząca zmiany zasad rozliczania się właścicieli instalacji PV (prosumentów) z dostawcą energii elektrycznej. Obowiązujący do 31 marca 2022 r. system „net-meteringu” zastąpiono systemem „net-billingu”. Jak twierdzą eksperci, nowy system nie jest już tak korzystny, jak pierwsze rozwiązanie, ponieważ wydłuża czas zwrotu inwestycji w mikroinstalację, niemniej jednak to wciąż atrakcyjna propozycja, zważywszy na rosnące ceny paliw i energii elektrycznej.
   
   
3. Kolejną zmianą, wartą uwagi, była ta z ubiegłego roku, gdzie program został rozszerzony o zakres dofinansowania na kolektory słoneczne oraz pompy ciepła.
   
   
4. Ale to nie koniec nowości. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiada następne rozwiązania dla prosumentów. Wprawdzie jak zapowiadają jego przedstawiciele "nie będziemy w stanie wrócić do systemu „net-meteringu", pozostaniemy w „net-billingu", bo takie są regulacje europejskie, to resort chce, by realny roczny zysk każdego prosumenta zwiększył się o kilkaset złotych, a inwestowanie w instalacje fotowoltaiczne było nadal opłacalne”. Konkretów jeszcze nie podano, stosowne regulacje mają być procedowane na początku czerwca.
   
   
5. To, co pozostaje niezmienne, to cel. Program „Mój Prąd” wspiera rozwój energetyki prosumenckiej, czyli takiej, w której osoby wytwarzają energię na własne potrzeby, a jej nadwyżkę przekazują do sieci energetycznej. Chodzi tutaj głównie o: instalacje fotowoltaiczne (PV), magazyny ciepła, pompy ciepła, kolektory słoneczne, magazyny energii elektrycznej o pojemności co najmniej 2 kWh i systemy zarządzania energią domową.

Czyste powietrze

1. To program równie dobrze znany, jak „Mój Prąd”. I podobnie, jak w „Moim Prądzie”, tak i w „Czystym Powietrzu” wraz kolejnymi edycjami wprowadzano nowe zasady. Najistotniejsza dotyczy „źródeł ciepła, które mogą stanowić koszt kwalifikowany”. Doszło do niej wskutek niepokojących działań związanych ze sprzedażą na polskim rynku oraz dofinansowywaniem w ramach programu pomp ciepła, które w rzeczywistości nie spełniają deklarowanych w karcie produktu i etykiecie energetycznej parametrów. To o tyle ważne, iż do niedawna można było otrzymać dotację na te urządzenia, które nie spełniały czasem żadnych wymagań. Ze względu na niską jakość, pochłaniały dużo prądu, a tym samym „przynosiły” wysokie rachunki za energię elektryczną. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) – w porozumieniu m.in. z przedstawicielami branży producentów i dystrybutorów pomp ciepła oraz stroną społeczną – wypracował więc dodatkowe wymogi, które –z uwzględnieniem okresu przejściowego, będą obowiązywać od 22 kwietnia roku.
   
   
2. I tak, parametry urządzeń kwalifikujących się do programu muszą być potwierdzone badaniami wykonanymi w akredytowanym laboratorium. Dlatego kosztem kwalifikowanym będą mogły być wyłącznie pompy ciepła oraz kotły zgazowujące drewno i kotły na pellet drzewny, wpisane na listę zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), prowadzoną przez NFOŚiGW. „To jeden ze sposobów uchronienia beneficjentów przed zakupem i montażem urządzeń, które nie spełniają parametrów deklarowanych w karcie produktu i etykiecie energetycznej” – wyjaśnia NFOŚiGW.
   
   
3. Po zakończeniu wspomnianego okresu przejściowego (jego zakończenie przewiduje się 13 czerwca 2024 r), na liście ZUM pozostaną tylko pompy ciepła spełniające wymogi programu, potwierdzone wskazanymi powyżej badaniami, które przeszły pozytywną weryfikację.
   
   
4. Od kwietnia zmianie ulegnie także sposób udzielania dotacji. Jak można przeczytać na stronie programu, najwyższy poziom dofinansowania (nawet 135 tys. z) będzie można otrzymać tylko na jeden budynek mieszkalny jednorodzinny lub jeden lokal mieszkalny w takim budynku. 

Stop Smog

1. O ile, dwa poprzednie programy były skierowane bezpośrednio do inwestorów indywidualnych, to „Stop smog” jest priorytetowym programem przewidzianym dla gmin, znajdujących się na obszarze, na którym obowiązują tzw. uchwały antysmogowe. Co więcej, gmina musi zgłosić chęć udziału w tym programie i podpisać z NFOŚiGW umowę, a także dysponować 30-procentowym wkładem własnym (państwo finansuje do 70% inwestycji). Dopiero po spełnieniu tych warunków może rozpocząć nabór wniosków o dofinansowanie. Gmina pełni tu rolę inwestora i jest odpowiedzialna za cały proces naboru oraz realizacji inwestycji.
   
   
2. Celem programu jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń, poprawa jakości powietrza oraz efektywności energetycznej znajdujących się na terenie samorządu budynków. Dodatkowo, w ramach programu można ubiegać się na przykład o dofinansowanie modernizacji systemów wentylacyjnych czy wymiany stolarki okiennej i drzwiowej zmierzającej do uszczelnienia przegród w budynku. Po ostatnich zmianach wsparcie można przeznaczyć również na montaż instalacji OZE, w tym fotowoltaikę.

Ulga Termomodernizacyjna

1. Jak wiadomo, wszelkie prace termomodernizacyjne to duże obciążenie finansowe dla właścicieli domów, liczone w setkach tysięcy złotych. Mogą oni jednak częściowo odzyskać poniesione wydatki, korzystając z innego instrumentu wsparcia – ulgi termomodernizacyjnej. Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł na podatnika, niezależnie od liczby posiadanych nieruchomości.
   
   
2. Jeśli w ciągu trzech lat nie zrealizujemy przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (licząc od końca roku podatkowego, w którym ponieśliśmy pierwszy wydatek), będziemy musieli ulgę zwrócić.
   
   
3. W ramach ulgi odliczyć można wydatki poniesione w związku z polepszeniem charakterystyki cieplnej budynku. Do tych wydatków zaliczają się m.in. koszty materiałów budowlanych czy zakup pompy ciepła wraz z osprzętem. Co ważne, wydatki należy udokumentować stosownymi fakturami.
   
   
4. Pamiętajmy, że ulgę można łączyć z programami „Czyste Powietrze” i „Mój Prąd”. Musimy tylko pamiętać, że nie można odliczyć wydatków, które zostały już wcześniej z nich zrefinansowane bądź z funduszy gminnych. Ulga nie dotyczy również nowych, dopiero budowanych budynków.