Pojedynek na domy: murowany vs. prefabrykowany

Droga do własnego domu nie jest łatwa. Musimy wykazać się nie lada cierpliwością, i już to już na początkowym etapie inwestycji. Załatwienie wszelkich formalności i zgód, znalezienie odpowiedniej ekipy, przejście przez cały proces budowlany i wykończeniowy to tylko niektóre z elementów domowej układanki. Nie mówiąc już o topniejącym w miarę postępu prac domowym budżecie. Nie dziwi więc fakt, że coraz częściej i chętniej sięgamy po technologie alternatywne. Jedną z nich jest prefabrykacja. I to pomimo tego, że zwolennicy przysłowiowych murowanych ścian twierdzą, że tylko domy w wydaniu tradycyjnym są synonimem trwałości, solidności, a przede wszystkim są na pewno tańsze, no i technologia ta jest powszechnie „znana”. Być może nienajlepsza opinia o prefabrykatach wynika z tego, że kiedyś wykorzystywano do wznoszenia takich budynków rzeczywiście materiały kiepskiej jakości. Do tego dochodziło niedbalstwo ze strony wykonawców i ostatecznie taki dom nie spełniał ani parametrów, ani potrzeb i oczekiwań swoich mieszkańców. Ale dziś wznosząc nieruchomość tą metodą, można mieć idealne miejsce do życia dla siebie i swoje rodziny.  

Jaki więc dom wybrać? Prefabrykowany czy może jednak murowany? Spróbujemy pomóc Państwu podjąć tę decyzję, porządkując wszystkie informacje.    

Podstawowe zagadnienia

Technika murowana (tradycyjna) - to najpowszechniejsza technologia, z której wybudowane jest ponad 80% domów jednorodzinnych w Polsce. Ściany wznoszone są wznoszone przy użyciu małych elementów: cegieł, bloczków lub pustaków, łączonych przy pomocy odpowiednich zapraw lub spoiw. Są one zarówno elementem nośnym, jak i termoizolacyjnym. Konstrukcja jest bardzo trwała i odporna na czynniki zewnętrzne. Tradycyjna budowa domu polega na wznoszeniu budynku od podstaw na placu budowy. Dostawa materiałów odbywa się na bezpośrednio na plac budowy, co wiąże się z odpowiednią ich koordynacją oraz potrzebą zapewnienia miejsca i warunków do składowania ich na terenie budowy. Konieczny jest stały nadzór nad jakością prac oraz ich terminowością.

W zależności od możliwości i wiedzy inwestora domy stawiane są zwykle metodą gospodarczą, w której budujący wynajmuje oraz organizuje pracę kolejnych ekip, lub metodą zleconą, kiedy podpisuje umowę z jednym wykonawcą, który odpowiada za całość prac.

Technologia prefabrykacji - prefabrykaty to gotowe, wcześniej wycięte, perfekcyjnie dopasowane do siebie elementy konstrukcyjne. W praktyce wygląda to tak, że dom prefabrykowany powstaje w 90% w warunkach fabrycznych, czyli na zamkniętych halach produkcyjnych, gdzie jest projektowany i planowany w najdrobniejszych szczegółach, a zaledwie 10% - na działce, i zasadniczo jest to tylko montaż uprzednio przygotowanych elementów. Dla lepszego zobrazowania, mówi się, że domy powstają jak z klocków. Bo to właśnie do takiego układania jest im najbliżej. Zależnie od materiału, jaki został wykorzystany do produkcji określonych elementów budowlanych, prefabrykaty mogą być wykonane np. w technologii: 

• szkieletowej (ze szkieletem stalowym lub drewnianym),
• betonowej,
• keramzyto-betonowej,
• jako domy z bali,
• jako domy modułowe.

Kryteria porównania domu murowanego i prefabrykowanego

SZYBKOŚĆ BUDOWY

W tej kategorii zdecydowanie wygrywa dom z prefabrykatów, który powstanie zdecydowanie szybciej niż ten wymurowany tradycyjnie. Ten drugi może być budowany nawet przez kilka lat. Tradycyjna budowa domu polega bowiem na wznoszeniu budynku od podstaw na placu budowy. Dostawa materiałów odbywa się na bezpośrednio na plac budowy, co wiąże się z odpowiednią ich koordynacją oraz potrzebą zapewnienia miejsca i warunków do składowania ich na terenie budowy. Konieczny jest stały nadzór nad jakością prac oraz ich terminowością. Tempo prac zależy także od pogody – warunki atmosferyczne często wymuszają robienie przerw.

W przypadku domu prefabrykowanego takich problemów nie ma. Poszczególne komponenty produkowane są niezależnie od panującej aury, w zamkniętej hali produkcyjnej, na wyspecjalizowanych liniach produkcyjnych. Ich budowa i montaż na miejscu docelowym również może odbywać się niezależnie od warunków atmosferycznych. Dzięki temu konstrukcja domu prefabrykowanego może być gotowa w zaledwie kilka dni.

JAKOŚĆ WYKONANIA

Tu szala znów przechyla się na korzyść technologii prefabrykowanej. Jakość elementów prefabrykowanych (drewnianych, betonowych, keramzytobetonowych, stalowych) jest bezdyskusyjnie wyższa niż tych wykonywanych na placu budowy. Elementy te – jak powiedzieliśmy - są produkowane w kontrolowanych warunkach fabrycznych, co zapewnia im wysoką jakość i precyzję. Standaryzacja i użycie nowoczesnych technologii gwarantują, że każdy element jest zgodny z projektem i spełnia wymagania norm budowlanych. Stosując tę technologię, unikamy błędów konstrukcyjnych oraz mostków cieplnych, a to znacznie obniża rachunki za późniejszą eksploatację domu.  

ORGANIZACJA

Mamy tu na myśli tzw. czystą budowę. Tak można określić budowę z prefabrykatów. Na działkę przyjeżdża gotowy zestaw elementów, uprzednio posortowanych i ułożonych w odpowiedniej kolejności. To powoduje, że nie ma konieczności składowania i przechowywania budulca. To również brak jakichkolwiek nadwyżek, czy innych pozostałości po procesie budowy, ponieważ komponenty idealnie do siebie pasują i nie trzeba niczego docinać.

Niestety w przypadku domu murowanego nie zawsze tak jest. Zdarza się, że firmy rzadko troszczą się o porządek na działce. Często pozostawiają po sobie sporo śmieci, które musimy wywieźć.

TRWAŁOŚĆ I STABLINOŚĆ

To główne argumenty wymieniane przez inwestorów decydujących się na dom murowany. Konstrukcje te (pod warunkiem właściwego wykonania) faktycznie charakteryzują się wysoką wytrzymałością mechaniczną, co sprawia, że są odporne na różnego rodzaju uszkodzenia. Domy murowane doskonale też radzą sobie z kapryśną pogodą. Są odporne na silne wiatry, deszcze, śniegi oraz zmiany temperatur. Mur zapewnia ochronę przed wilgocią i innymi szkodliwymi czynnikami, co przekłada się na dłuższą żywotność budynku i mniejsze koszty konserwacji. Dzięki temu domy murowane mogą służyć przez wiele pokoleń, zachowując przy tym swoją funkcjonalność i wartość rynkową.

IZOLACJA CIEPLNA

I dom murowany, i prefabrykowany będzie ciepły, jeśli zostanie właściwie wykonany i odpowiednio ocieplony. Choć dalej panuje przekonanie, że dom prefabrykowany jest „zimny”. Szczególnie zła sława dotyka budynki w szkielecie drewnianym, być może dlatego, że drewno słabo przewodzi ono ciepło i go w sobie nie akumuluje. Rzeczywiście drewno jest słabym przewodnikiem, ale jednocześnie dobrym izolatorem cieplnym. To znaczy, że doskonale izoluje – a zatem nie przepuszcza ciepła na zewnątrz. Dom drewniany po uruchomieniu ogrzewania nagrzewa się bardzo szybko, tymczasem w budynkach murowanych ciepło jest najpierw pochłaniane przez ściany.   

DOSTĘPNOŚĆ EKIP BUDOWLANYCH

Z uwagi na to, że technologia murowana jest najbardziej znana, przekłada się to na większą dostępność firm budowlanych, a także popularnych materiałów wykorzystywanych przy budowie domu metodą tradycyjną. Tymczasem w przypadku alternatywnych metod, jaką jest prefabrykacja, problemem może okazać się konieczność zaangażowania specjalistycznej firmy – jednym słowem ograniczony dostęp do fachowców, a co za tym idzie, wyższe koszty robocizny. 

PRZEWIDYWALNOŚĆ KOSZTÓW

Nie da się jednoznacznie wskazać, która technologia jest pod tym względem korzystniejsza – dom prefabrykowany czy murowany. Jednak co do zasady ten ostatni może generować nieco mniejsze koszty na start. Ale z kolei decydując się na dom prefabrykowany ostateczną cenę inwestycji znamy z góry. I choć może nam się wydawać wysoka, między innymi dlatego, że w krótkim terminie trzeba sfinansować całość budowy, to w końcowym rozrachunku koszty te rozkładają się na podobnym poziomie.

Finalnie koszt budowy jednego, jak i drugiego domu zależy od bardzo wielu elementów, takich jak np. rodzaj materiałów konstrukcyjnych, wykonawca, lokalizacja.

POSZANOWANIE ŚRODOWISKA NATURALNEGO

Budownictwo prefabrykowane to system ekologiczny, a zwłaszcza budynki szkieletowe,  pozwalające zredukować masę materiałów potrzebnych do budowy nawet o 50%, w stosunku do budownictwa murowanego. To przekłada się na znaczną redukcję ilości energii potrzebnej do wyprodukowania i dostarczenia materiałów, z których większość jest ponownie przetwarzalna, a to co zostaje niewykorzystane jest sortowane i oddawane do recyklingu. Nie można tego powiedzieć o technologii tradycyjnej, w której nadwyżki kupionych materiałów często zalegają na placach budowy.

Podsumowanie

Dla kogo dom murowany? Na domy murowane zdecydują się zwykle tradycjonaliści; osoby, którym bliskie jest to, co znane i sprawdzone, które nie do końca są przekonane do nowych rozwiązań. Dla nich atutem będzie trwałość i stabilność konstrukcji. Z pewnością nasz zmienny klimat – gorące lata, mroźne zimy, częste deszcze to też argument za tym, by wybrać dom, który stawi czoła takim niekorzystnym warunkom atmosferycznym.

Zalety technologii murowanej

 Możliwe wady / ograniczenia

• sprawdzona,
• budynki służą pokoleniom,
• duża dostępność i różnorodność materiałów,
• budowę można rozłożyć w czasie,
• bardzo szerokie możliwości architektoniczne, w tym możliwość budowania domów podpiwniczanych i kilkukondygnacyjnych.
• długi czas budowy,
• stosunkowo droga,
• kłopot ze składowaniem materiałów.

Dla kogo dom prefabrykowany?

Gotowe domy z prefabrykatów są dobrym wyborem dla sporej grupy odbiorców - zwłaszcza osoby ceniące szybkość realizacji projektu oraz ograniczenie formalności z pewnością docenią to rozwiązanie. Również ci, którzy biorą pod uwagę neutralny wpływ budynku na środowisko i zrównoważone podejście do budownictwa, będą zainteresowani prefabrykacją. 

Zalety prefabrykacji

Możliwe wady / ograniczenia

•  oszczędność czasu / niski poziom zaangażowania inwestora,
• po wybudowaniu domy od razu są gotowe do zamieszkania – nie wymagają sezonowania,
• wysoki standard wykonania,
• wysoka trwałość elementów prefabrykowanych,
• aspekt ekologiczny – możliwość recyklingu i wykorzystania w produkcji prefabrykatów odpadów z wcześniejszej produkcji
• logistyka i transport elementów prefabrykowanych o znacznej wadze na działkę inwestora bywa utrudniony, generuje dodatkowe koszty,
• konieczność zaangażowania specjalistycznej firmy przy dużej złożoności montażu