Prefabrykacja. Dom w tempie ekspresowym

Technologia prefabrykacji coraz śmielej wkracza na nasze budowy. Inwestorzy przekonują się, że jej wykorzystanie ma naprawdę wiele zalet. Dzięki precyzyjnie przygotowanym w fabryce elementom oraz najwyższej jakości materiałom gwarantuje pełną powtarzalność konstrukcyjną, a to oznacza gwarancję najlepszych parametrów i doskonałe dopasowanie poszczególnych komponentów. Tak skrupulatny proces sprawia, że domy prefabrykowane spełniają wszelkie wymagania pod kątem izolacyjności termicznej, akustycznej czy przepisów przeciwpożarowych. Krótko mówiąc – są energooszczędne i bezpieczne. Co więcej, budowę takich domów liczymy w miesiącach, a nie w latach. To szczególnie ważne dla inwestora, ponieważ pozwala mu już na samym początku budowlanej drogi oszacować koszty  realizacji całej inwestycji. Na koniec dodajmy i podkreślmy jednocześnie, że prefabrykacja – zwłaszcza ta dotycząca domów w szkielecie drewnianym – to technologia przyjazna środowisku naturalnemu i mająca istotny wpływ na komfort naszego życia, a więc odpowiadająca na wyzwania naszych czasów, takie jak ekologiczne budownictwo, oszczędne gospodarowanie zasobami naturalnymi i przeciwdziałanie zmianom klimatu. Jednym zdaniem – prefabrykacja to przyszłość budownictwa.

Prefabrykacja, czyli co?

Prefabrykacja to proces wytwarzania elementów konstrukcyjnych budynku (ścian, belek, stropów, schodów i innych) oraz całościowych pomieszczeń czy nawet domów w fabryce, a następnie ich transport na miejsce budowy w celu złożenia i zainstalowania. Elementy prefabrykowane wykonuje się obecnie przy użyciu nowoczesnych linii technologicznych i w kontrolowanych warunkach. Są  one odpowiednio zabezpieczone, właściwie ocieplone, często mają już przygotowane otwory okienne i drzwiowe. Pełny prefabrykat może mieć też rozprowadzoną instalację elektryczną i wykończone ściany wewnętrzne. Po dostarczeniu na docelowe miejsce montażu, składanie wszystkich elementów jest szybkie, co redukuje czas całkowitej realizacji projektu. Unikamy chociażby czasochłonnych prac mokrych i wszelkich innych ograniczeń związanych z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, które mają miejsce w przypadku tradycyjnej budowy. Wzniesienie budynku prefabrykowanego najczęściej nie trwa dłużej niż kilka dni roboczych i przypomina układanie puzzli – wszystko idealnie ze sobą współgra. Tu nie ma mowy o błędach, opóźnieniach związanych z brakiem dostępności ekip budowlanych czy niezgodnościach z projektem. I co warte podkreślenia – dzięki temu, że na działkę przyjeżdżają gotowe i posortowane zestawy „klocków”, nie ma konieczności składowania i przechowywania budulca. To również brak jakichkolwiek nadwyżek, śmieci czy innych pozostałości po procesie budowy. 

Jaki prefabrykat wybrać na dom?

Obecnie mamy kilka technologii prefabrykacji dostępnych na rodzimym rynku.

Prefabrykat drewniany. Budynki prefabrykowane drewniane realizowane są w bardzo szybkim tempie, ponieważ ściany, stropy i panele dachowe dostarczane są z zakładu produkcyjnego na budowę w zaawansowanym stanie wykończenia. Stopień wykończenia jest uzależniony od możliwości technicznych producenta. Na budowie pozostaje jedynie połączenie gotowych elementów i finalne wykończenie. Prefabrykaty drewniane powstają z drewna KVH.  Jest to drewno lite, sortowane pod względem wytrzymałości. Jest ono cięte w taki sposób, aby nie zawierało w sobie rdzenia występującego w każdym gatunku tego surowca. Dzięki temu, że nie ma owego rdzenia, materiał jest mniej podatny na pęknięcia, odkształcenia, pozostaje odporny na uszkodzenia, grzyby i insekty. Dodajmy, iż budownictwo prefabrykowane drewniane jest systemem bardzo ekologicznym. Budynki szkieletowe, określane są w branży, jako tak zwane, budownictwo lekkie, pozwalające zredukować masę materiałów potrzebnych do budowy nawet o 50%, w stosunku do budownictwa murowanego. To przekłada się na znaczną redukcję ilości energii potrzebnej do wyprodukowania i dostarczenia materiałów. Większość materiałów stosowanych w systemie budownictwa drewnianego jest ponownie, w 100% przetwarzalna, co jest również istotną kwestią w zakresie dbania o środowisko.

Prefabrykat betonowy i keramzytobetonowy. Domy prefabrykowane w tej konstrukcji także przyjeżdżają z fabryki w formie kompletnych, gotowych elementów, które wystarczy zamontować w miejscu docelowej
inwestycji. Elementy te cechują się bardzo dużą wytrzymałością (często określa się je mianem praktycznie niezniszczalnych). Są wykorzystywane nie tylko do budowy domów jednorodzinnych, ale też obiektów wielokondygnacyjnych, większych inwestycji użyteczności publicznej, a także w budownictwie przemysłowym. Budynki z betonu i keramzytobetonu są solidne, doskonale izolowane, świetnie „oddychają”, oddając na zewnątrz parę wodną, co ma istotny wpływ na jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń. Co więcej, są odporne zarówno na czynniki biologiczne, jak i chemiczne oraz na ogień. Reasumując, prefabrykat betonowy i keramzytobetonowy zapewniają wysoką jakość stosowanego materiału, a także umożliwiają szybkie wykonanie konstrukcji i jej większą wytrzymałość dzięki dobrym, ściśle kontrolowanym parametrom.

Prefabrykat stalowy. Prefabrykacja konstrukcji stalowych to proces, w którym poszczególne elementy wytwarzane są w postaci tzw. elementów wysyłkowych, a następnie elementy te są scalane bezpośrednio na placu budowy, co ogranicza czas i koszty realizacji inwestycji. Ta metoda produkcji pozwala na dokładne i precyzyjne wykonanie każdego komponentu, gwarantując jakość i trwałość finalnej konstrukcji. W trakcie prefabrykacji elementy stalowe są cięte, wiercone, spawane, a także poddawane obróbce antykorozyjnej, co znacznie wydłuża ich żywotność i odporność na działanie czynników atmosferycznych. Posadowienie budynku w technologii prefabrykatu stalowego, wykończenie elewacji, czy forma pokrycia dachowego nie odbiegają od metody tradycyjnej i wykonywane są ściśle według upodobań inwestorów. Zaznaczmy w tym miejscu, że przypadku domów ze szkieletem stalowym należy poświęcić dużą uwagę właściwej termoizolacji budynku. W przypadku ewentualnych niedociągnięć w tym zakresie będziemy mieli do czynienia z dużymi stratami ciepła, również współczynnik akumulacji ciepła jest niski, a co za tym idzie taki dom będzie dość szybko się wychładzał.

Bal. Domy z bali bazują na solidnych, masywnych belkach drewnianych. Kluczowy przy budowie tego typu domów jest wybór odpowiedniej jakości i grubości drewna, z którego wykonuje się okrągłe lub prostokątne bale. Odpowiednio przygotowane wcześniej w fabryce, zaopatrzone w starannie zaprojektowane wycięcia i ponumerowane przewożone są na plac budowy, gdzie następnie są montowane. Decydując się na dom z bali, musimy przede wszystkim zwrócić uwagę na wybór doświadczonego wykonawcy/producenta. Dom z bali wymaga bowiem dużej staranności wykonania i znajomości materiału zarówno na etapie projektowania, produkcji elementów, jak i samego montażu. 

Moduł. To kolejny z rodzajów domów prefabrykowanych, jednak w tym konkretnym przypadku mamy do czynienia z dużo bardziej kompleksowymi i większymi objętościowo elementami niż w omawianych wcześniej przykładach. Zaprojektowane i wyprodukowane w fabryce całe moduły, np. z osadzonymi już oknami i drzwiami, czasem również z zainstalowaną częścią elementów wyposażenia, przewożone są na plac budowy i tam montowane w całość. Dzięki temu, zakres prac na placu budowy jest ograniczony do minimum.

Jak wybrać dobrą firmę prefabrykowaną?

Dom prefabrykowany należy zamówić w firmie, która zajmuje się kompleksowo realizacją takiego budynku, a więc dostarcza jego projekt, produkuje elementy konstrukcyjne, a potem je montuje na placu budowy. Najważniejszy jest zatem wybór odpowiedniego wykonawcy oraz technologii, w jakiej ma być postawiony dom z gotowych elementów.

Przy podejmowaniu decyzji warto zwrócić uwagę przede wszystkim na to, jaki zakres prac oferuje dana firma. Niektóre z nich proponują bowiem jedynie montaż domu, natomiast pozostałe prace, jak budowa fundamentów, czy wykończenie budynku, inwestor musi zrealizować we własnym zakresie. Są też firmy, które domy budowane z gotowych elementów wykonują od A do Z, nawet z wykończeniem ich „pod klucz”. Z pewnością jednak warto wybrać przede wszystkim firmę mającą doświadczenie we wznoszeniu takich budynków i dysponującą nowoczesnym parkiem maszynowym do produkcji prefabrykatów. 

Domy prefabrykowane w Polsce i na świecie - porównanie rynków 

Rynek domów prefabrykowanych rozwija się w różnym tempie w zależności od danego kraju. W Skandynawii i Niemczech czy Kanadzie prefabrykacja jest– można powiedzieć – właściwie standardem, podczas gdy w Polsce i USA wciąż się rozwija. W naszym kraju przez długi czas prefabrykacja kojarzona była głównie z przemysłowymi budowlami o niskim standardzie i z blokami z tzw. wielkiej płyty, jednak postęp technologiczny zmienił na szczęście ten obraz. Japonia natomiast wyróżnia się innowacyjnością i dbałością o bezpieczeństwo konstrukcji, głównie ze względu na częste tym rejonie trzęsienia ziemi. Czy warto zatem zainwestować w dom prefabrykowany? Biorąc pod uwagę globalne trendy – zdecydowanie tak!