Ceramika budowlana: pustaki

Czy pustaki ceramiczne są drogim materiałem do budowy ścian domu?

G.K. Ceramika budowlana – przede wszystkim pustaki ceramiczne – była, jest i – miejmy nadzieję – na długo pozostanie jednym z podstawowych materiałów konstrukcyjnych stosowanych w budownictwie. Swoje właściwości uzyskuje ona podczas wypalania w temperaturze powyżej 900°C. Do tego konieczne jest dostarczenie energii, co oczywiście nie jest tanie i ma odzwierciedlenie w kosztach wytworzenia. Jednak jeśli porównamy różne współczesne materiały konstrukcyjne, zauważymy, że ceny wyrobów ceramicznych nie odbiegają zbytnio od cen innych materiałów. Wynika to przede wszystkim z faktu, że w ostatnich latach w technologii produkcji ceramiki czerwonej dokonał się niesamowity postęp, dzięki któremu ceny pustaków są relatywnie niższe.

M.Rz. Na dom należy patrzeć jak na inwestycję długoterminową. Nawet jeśli ceny początkowo wydają się wysokie, wybór ceramiki pozwala ograniczyć koszty związane z ilością materiału, jakiego należy zużyć do budowy oraz robocizny dzięki skróceniu czasu i poprawie komfortu pracy z tym materiałem. Ponadto wybór ceramiki i np. nowoczesnej technologii murowania na sucho zaprocentuje niższym bilansem energetycznym budynku (niższymi rachunkami), komfortem jego użytkowania i pozytywnym wpływem na zdrowie mieszkańców. Warto podkreślić że ceramika to najsuchszy z materiałów na ściany murowane. Jego wilgotność nie przekracza 1%, podczas gdy inne dostarczane na budowę elementy mogą zawierać nawet 30% wody. To powoduje, że ściany domu będą potrzebować nawet 4 lat na osuszenie, a to konsumuje dodatkową energię. Współczesna sucha technologia murowania ogranicza do minimum ilość wody podczas budowy, co sprawia, że ściana jest sucha i odporna na namnażanie się pleśni i grzybów.

Jakich pustaków trzeba użyć do budowy ściany nośnej, a których do działowej? Jakie powinny mieć one parametry? Jakie wymiary?

G.K. W każdym budynku pionowe i poziome przegrody muszą spełniać określone wymagania wynikające z przepisów oraz przeznaczenia. Chodzi tu przede wszystkim o wytrzymałość konstrukcyjną, właściwości cieplne i akustyczne, odporność pożarową oraz bezpieczeństwo użytkowania w aspekcie zdrowotnym. Praktycznie nie ma takiego produktu, który nadawałby się do wszystkich zastosowań. Jedne pustaki przeznaczone są do przegród o zwiększonej izolacyjności akustycznej, inne do przegród o podwyższonej izolacyjności termicznej; jedne nadają się bardziej do budowy ścian konstrukcyjnych, inne do ścian działowych itd. Wyroby ceramiczne w formie cegieł i pustaków są najbardziej uniwersalnym materiałem budowlanym, ponieważ nadają się do wielu zastosowań. Wynika to z faktu, że z tworzywa ceramicznego można kształtować wyroby o różnych kształtach i wielkościach, z drążeniami o rozmaitych kształtach i rozmiarach oraz dowolnym układzie.

Ściany nośne muszą mieć odpowiednią grubość i wytrzymałość konstrukcyjną, żeby móc przenieść obciążenia od stropu i kondygnacji położonych wyżej. Można przyjąć, że grubość ściany nośnej wykonanej z pustaków ceramicznych nie powinna być mniejsza niż 25 cm. Ściany działowe są cieńsze. Oczywiście to spore uproszczenie, ponieważ w niektórych przypadkach wystarczy, jeśli ściana nośna będzie miała grubość 20 lub 19 cm. Z kolei ściana działowa niekiedy musi być grubsza, np. ze względu na wymagania izolacyjności akustycznej. Zatem ściany działowe mają grubość od 8 do 25 cm, konstrukcyjne – od 20 lub 19 cm wzwyż.
Oprócz grubości, równie ważnym czynnikiem jest wytrzymałość konstrukcyjna ściany, która przede wszystkim zależy od wytrzymałości elementów użytych do jej wzniesienia. W przypadku wyrobów ceramicznych można przyjąć, że wytrzymałość na ściskanie pustaków przeznaczonych do budowy ścian działowych powinna wynosić 10 MPa, nośnych – nie powinna być mniejsza niż 15 MPa. Jeśli ściana działowa ma zapewnić odpowiednią izolacyjność akustyczną, budowana jest jednak z materiałów cięższych, a więc i o wyższej wytrzymałości na ściskanie, czyli 15 lub 20 MPa.

Grubsze ściany konstrukcyjne mogą być wznoszone z pustaków o wytrzymałości 10 MPa, a nawet niższej. Dzieje się tak dlatego, że wytrzymałość na ściskanie wyrobów ceramicznych jest tylko jednym z kilku czynników, które muszą być brane pod uwagę w trakcie doboru materiału do budowy przegrody o określonych właściwościach użytkowych.
Oznaczenie liczbowe w nazwie pustaka ceramicznego jest jego szerokością i wskazuje na grubość ściany. Pozostałe dwa wymiary (długość i wysokość) są wielokrotnością podstawowego modułu budowlanego, czyli 250 mm, np. pustak o długości 375 mm ma półtora raza większą długość niż wartość modularna. Podobnie jest z wysokością. Wysokość pustaka najczęściej równa jest 238 mm lub 249 mm. Jest to wartość modułu pomniejszona o grubość spoiny poziomej: 12 mm w przypadku spoiny zwykłej lub 1 mm dla pocienionej.

M.Rz. Na wewnętrzne ściany nośne stosuje się pustaki ceramiczne o grubości od 17,5 do 25 cm, na zewnętrzne nośne zaś używa się pustaków o grubości od 17,5 do 44 cm. Ściany działowe buduje się z pustaków o grubości 8 cm lub 11,5 cm.
Ściany budynku muszą spełniać określone normy w zakresie wytrzymałości konstrukcyjnej, izolacyjności termicznej i akustycznej oraz bezpieczeństwa pożarowego i zdrowotnego. Pustaki ceramiczne dostępne w naszej ofercie charakteryzują się wytrzymałością w zakresie 7,5-20 MPa, co pozwala na wzniesienie nie tylko domów jednorodzinnych, ale i większych budynków.
Przepisy obowiązujące od 2021 roku zakładają dopuszczalną wartość współczynnika U ścian zewnętrznych nie większą niż 0,20 W/(m²K). Wybudowanie murów jednowarstwowych spełniających ten warunek jest możliwe dzięki zastosowaniu ceramiki poryzowanej. Innowacyjne produkty, np. szlifowane pustaki ceramiczne wypełnione wełną mineralną, pozwalają wybudować jednowarstwowy mur o grubości 36 cm charakteryzujący się współczynnikiem U na poziomie 0,20 W/(m²K), o grubości 42,5 cm – 0,17 W/(m²K), czyli z dużym zapasem w stosunku do wymagań.

O wysokiej izolacyjności termicznej ściany decyduje jednak nie tylko sam materiał murowy, ale również system murowania. Do łączenia pustaków szlifowanych stosuje się nowoczesną zaprawę w piance, która umożliwia murowanie na bardzo cienką spoinę i sprawia, że ściana jest termicznie jednolita, co ogranicza niemal do zera ryzyko powstawania mostków termicznych w spoinach.
Ceramika poryzowana jest więc jednym z niewielu materiałów pozwalających wymurować ścianę jednowarstwową spełniającą aktualne wymogi. Materiał ten ma jeszcze wiele innych atutów – wybudowany z niego dom będzie łatwy w budowie, trwały i zdrowy– a to najbardziej pożądane przez współczesnych inwestorów cechy domu.

Z jakich pustaków wybudować ściany wewnętrzne, żeby w domu było cicho?

G.K. O ile komfort cieplny można stosunkowo łatwo zapewnić zarówno w nowo wznoszonych budynkach, jak i poprawić w starych, o tyle w przypadku izolacyjności akustycznej konieczne jest staranne przemyślenie tego aspektu już na etapie projektu, a także później w trakcie wykonawstwa. Chodzi tu zarówno o dobór właściwego materiału ściennego, jak również okien i drzwi, a także jakości murowania ścian i montażu stolarki. Wyroby ceramiczne do zastosowań akustycznych są cięższe i droższe, często w swojej nazwie mają przyrostek AKU.

M.Rz. Aby w domu było cicho, warto skorzystać z rozwiązań, które zapewniają wysoki komfort akustyczny. W przypadku budowy domów szeregowych bliźniaczych bądź chęci oddzielenia „głośniejszych” pomieszczeń od reszty, np. garażu, stawia się ściany podwójne lub stosuje pustaki o podwyższonej izolacyjności akustycznej.

Czy odcień pustaków ceramicznych świadczy o ich jakości?

G.K. Wyroby ceramiczne są produkowane z surowców o różnych składzie chemicznym i mineralogicznym. To urozmaicenie składu sprawia, że produkty z różnych wytwórni mają odmienną kolorystykę. Przykładowo zawartość związków żelaza w glinie decydująco wpływa na intensywność czerwonego koloru cegły. Większa zawartość żelaza polepsza kolorystykę ceramiki. Są również inne składniki mające wpływ na kolorystykę wyrobów, a ponadto jest ona pochodną stosowanej technologii wypalania (np. zależy od rodzaju zastosowanego paliwa). Intensywność oraz jednolitość barwy pustaków nie jest w żaden sposób skorelowana z właściwościami wyrobów, np. z wytrzymałością wyrobu.

Co to znaczy, że pustaki są szlifowane? Z czym się to wiąże?

G.K. Wyroby ceramiczne w murze są łączone za pomocą spoiwa i odpowiednio ukształtowanych wyprofilowanych powierzchni. Spoiny pionowe mogą występować w zwykłej postaci albo jako kieszenie na zaprawę. Obecnie bardzo często stosowane są powierzchnie o specjalnie ukształtowanym profilu. W takim przypadku styki pionowe pustaków nie są wypełnione zaprawą, lecz połączone na pióro i wpust.

Spoiny poziome mogą być grube lub pocienione. W pierwszym przypadku mówimy o zaprawie murarskiej kładzionej na całej grubości ściany lub pasami o grubości od 8 do 15 mm (średnio 12 mm). W przypadku spoin pocienionych (o grubości ok. 1 mm) mówi się, że pustaki łączone są na klej. Pustaki przeznaczone do łączenia na spoiny pocienione muszą mieć jednakową wysokość. Dlatego po wypaleniu, szlifuje się je do jednego wymiaru – 249 mm. Konieczność szlifowania wynika ze skurczu plastycznie formowanych wyrobów ceramicznych. Skurcz ten nie jest równomierny i dlatego wyroby ceramiczne nie mają jednakowej wysokości. O ile różnice w pustakach przeznaczonych do murowania zwykłego można kompensować zmienną grubością zaprawy, o tyle w przypadku kleju konieczne jest zastosowanie pustaków o jednakowych wymiarach.

Przy okazji warto wspomnieć o tym, że spoiny o grubości średnio 12 mm są swego rodzaju warstwami amortyzującymi, co sprawia, że budynek jako całość zachowuje się bardziej elastycznie. Ściany wykonane z pustaków szlifowanych są mniej elastyczne. Mury z pustaków łączonych na klej mają zwykle gorsze właściwości akustyczne i niższą odporność pożarową. Mają za to lepsze właściwości cieplne.

M.Rz. To określenie oznacza, że pustaki po wypaleniu w piecu są szlifowane maszynowo, tak by ich powierzchnie wsporne, na które nakłada się zaprawę były idealnie gładkie, co później umożliwia ich precyzyjne łączenie za pomocą cienkowarstwowej zaprawy murarskiej. Pustaki są szlifowane z dokładnością aż +/-0,3 mm. Dzięki temu zaprawa – zarówno ta klejowa, jak i w formie piany – będzie perfekcyjnie przylegała, a grubość spoiny nie przekroczy 1 mm.

Zastosowanie takiego rozwiązania jest szczególnie doceniane przez wykonawców i inwestorów, ponieważ pozwala m.in. przyspieszyć prace murowe oraz wyeliminować niemal do zera wilgoć technologiczną wprowadzaną do ściany. Suche systemy murowania ścian umożliwiają wzniesienie ich bez wilgoci i osiągnięcie pełnej wytrzymałości konstrukcyjnej w ciągu zaledwie 24 godzin. Dzięki takiemu rozwiązaniu można niemal natychmiast przystąpić do dalszych prac, np. do układania stropów.

Dlaczego pustaki ceramiczne są wypełniane wełną mineralną?

M.Rz. Główną zaletą wełny mineralnej w porównaniu ze styropianem jest paroprzepuszczalność. Swobodne odprowadzanie wilgoci pozwala na naturalną regulację wilgotności, zapobiegając gromadzeniu się wody w ścianie oraz rozwojowi pleśni i grzybów. To z kolei ma niebagatelny wpływ na nasze zdrowie. Ponadto wełna świetnie radzi sobie z tłumieniem dźwięków. Pochłania je dzięki włóknistej strukturze, zapewniając mieszkańcom budynku komfort akustyczny. Takie połączenie to również bezpieczeństwo mieszkańców na wypadek pożaru – zarówno ceramika, jak i wełna mineralna są niepalne i na skutek ognia nie wydzielają dymu.

Czy układ i kształt otworów w pustakach ceramicznych ma znaczenie?

G.K. Szeroki zakres stosowania wyrobów ceramicznych wynika z możliwości kształtowania ich właściwości poprzez stosowanie różnych układów oraz udziału drążeń w powierzchni wyrobu. Uogólniając temat, można powiedzieć, że układ drążeń, który jest korzystny ze względu na termikę elementu, jest niekorzystny pod względem izolacyjności akustycznej i odwrotnie. Dzięki takim właściwościom ceramiki można projektować wyroby z tego samego tworzywa o bardzo różnych własnościach. Przykładowo, drążenia prostokątne równoległe do lica ściany są korzystne pod względem cieplnym i niekorzystne pod względem akustycznym. Przekręcenie otworów o 90° pogorszy termikę o ok. 30 % i jednocześnie poprawi izolacyjność akustyczną ponad dwukrotnie.

M.Rz. Układ i kształt otworów mają znaczenie głównie dla właściwości termoizolacyjnych i akustycznych budynku. Oba te elementy stoją wobec siebie w opozycji.

Jeśli chodzi o układ, najlepsze pod względem izolacyjności termicznej będą pustaki o podłużnych szczelinach. Żeby ściana była ciepła, są one murowane w taki sposób, aby dłuższa krawędź szczelin była ustawiona równolegle do lica ściany. Aby ściany jak najlepiej izolowały przed dźwiękami, dłuższa krawędź otworów w pustaku powinna być z kolei zlokalizowana prostopadle do lica ściany.

Jeśli chodzi o kształt otworów, jaki możemy zaobserwować, patrząc na przekrój pustaka, ogólnie rzecz biorąc – im pustak ma więcej drążeń, tym lepsza jest jego izolacyjność cieplna. Uformowane w pustakach drążenia są dla ciepła wydostającego się z budynku niczym labirynt – przez skomplikowany system cienkich korytarzy trudniej wydostaje się ono na zewnątrz. Z drugiej strony, duża liczba otworów gorzej wpływa na izolacyjność akustyczną ściany. Wybór pustaka powinien więc być ściśle związany z funkcją, jaką ma on pełnić.

Czy pustaki z ceramiki są kruche, a przez to mniej wytrzymałe?

G.K. W trakcie eksploatacji budynku poszczególne jego elementy podlegają obciążeniom powodującym występowanie naprężeń, z których największymi są naprężenia ściskające. Dlatego do tego rodzaju zastosowań najlepsze są materiały o dużej wytrzymałości na ściskanie, czyli ceramika, beton i silikat. Kruchość materiału opisuje to, jak materiał zachowuje w trakcie jego niszczenia, a nie, jaką ma wytrzymałość. Tam, gdzie występuje zginanie i rozciąganie (np. w stropach), stosuje się materiały sprężyste o dużej wytrzymałości na rozciąganie, np. stal zbrojeniową. Ważne jest, aby materiał budowlany dobrać odpowiednio do rodzaju i wielkości występujących sił.

Czy pustaki ceramiczne są nasiąkliwe?

G.K. Ceramika jest materiałem porowatym i dlatego nasiąkliwym. Jej porowatość jest pożądaną cechą, ponieważ korzystnie wpływa na wiele parametrów: przede wszystkim na obniżenie ciężaru oraz na polepszenie właściwości cieplnych. W trakcie budowy nie można dopuścić do zawilgocenia materiałów nasiąkliwych, zarówno konstrukcyjnych jak i izolacyjnych. Po wymurowaniu wyroby ceramiczne też muszą być zabezpieczone przed warunkami atmosferycznymi, co najmniej warstwą tynku, by nie doszło do ich zawilgocenia.

O wiele ważniejszą cechą jest wilgotność eksploatacyjna materiałów budowlanych, czyli średnia zawartość wilgoci w murze podczas użytkowania budynku. Tu należy zwrócić uwagę, że ceramika budowlana ma tę właściwość, że charakteryzuje się bardzo niską wilgotnością eksploatacyjną, co nie wpływa zasadniczo na pogorszenie parametrów cieplnych muru wskutek zawilgocenia. Ponadto wyroby ceramiczne charakteryzują się wyjątkową odpornością na różnego rodzaju zdarzenia losowe, np. na cieknącą po murze wodę – ceramiczna ściana pozbędzie się nadmiaru wody wyjątkowo szybko w procesie parowania.

M.Rz. Poddana działaniu wody ceramika wchłonie pewną ilość wody. W przeciwieństwie jednak do innych materiałów jest w stanie szybko oddać nadmiar wilgoci do otoczenia.
Dla budujących dom ważnym kryterium powinna być tak zwana wilgotność ustabilizowana ścian w zamieszkałym budynku. Jest to o tyle ważne, że im mniejsza wilgotność ściany, tym mniejsze prawdopodobieństwo powstawania niekorzystnych zjawisk typu grzyby i pleśnie. To ma niebagatelne znaczenie w kontekście zdrowia osób zamieszkujących dom.

Ściany z ceramiki poryzowanej cechują się najniższymi wartościami wilgotności ustabilizowanej na poziomie ok. 1% i są to najniższe dostępne wartości dla drobnowymiarowych elementów murowych. Ważny dla kieszeni inwestora powinien być także fakt, że do ustabilizowanej wilgotności ściany ceramiczne dochodzą w ciągu maksymalnie pół roku.

Czy w otworach w pustakach może gromadzić się woda?

G.K. W trakcie murowania powinno się chronić korony murów oraz otwory okienne przed deszczem. W przeciwnym wypadku w odsłoniętych drążeniach będzie się gromadzić woda. Jeśli już jednak do tego dojdzie, porowatość ceramiki zadziała na korzyść i w takich sytuacjach woda stosunkowo szybko odparuje.

M.Rz. Pustaki dostarczane na budowę są zabezpieczone folią oraz ułożone na paletach. Przy prawidłowym obchodzeniu się z materiałem woda nie powinna dostać się do drążeń. Może to jednak nastąpić, jeśli wykonawca nie zabezpieczy zgodnie ze sztuką wznoszonego muru przed opadami. Nawet jeśli tak się stanie, nie stanowi to zagrożenia dla ściany, poza dwoma wyjątkami: w przypadku świeżo położonej zaprawy murarskiej oraz szybkiej zmiany temperatury na ujemną, która może spowodować zamarznięcie wody.

Czy pustaki ceramiczne są mrozoodporne?

G.K. Zgodnie z wymaganiami normowymi wyroby ceramiczne przeznaczone do budowy murów zabezpieczonych (nie licowych) nie muszą być mrozoodporne. Od strony praktycznej można powiedzieć, że już sam proces wypalenia nadaje ceramice odpowiednią wytrzymałość oraz trwałość, w tym mrozoodporność. W tym sensie wyroby ceramiczne są mrozoodporne. Czymś innym jest spełnienie wymagań w zakresie mrozoodporności na poziomie określonym w normie narzędziowej. W Polsce większość dużych producentów bada i deklaruje mrozoodporność swoich wyrobów. Może ona mieć znaczenie na przykład wtedy, kiedy budynek w stanie surowym będzie musiał stać przez klika sezonów, a także gdy stawianie budynku nie zostanie dokończone przed sezonem zimowym i budowa będzie kontynuowana w następnym roku.

M.Rz. Nasze pustaki wytwarzane w Polsce są mrozoodporne. Taką deklarację przedstawiają producenci ceramicznych materiałów budowlanych na podstawie badań mrozoodporności zgodnie z właściwą Polską Normą. Odpowiednią deklarację można odnaleźć w materiałach informacyjnych oraz na etykiecie CE dokładanej do palet.

Czy pustaki ceramiczne są radioaktywne?

G.K. Wszystko, co nas otacza, promieniuje, nawet sam człowiek jest źródłem promieniowania. Również materiały budowlane charakteryzują się naturalnym promieniowaniem, jako że do ich wykonania stosowane są surowce pochodzące z Ziemi. Promieniowanie jest nie tylko czymś całkowicie naturalnym, ale bez promieniowania nie byłoby życia. Zbyt wysoka dawka promieniowania też będzie szkodliwa, zatem ważne jest, żeby mówiąc o promieniotwórczości odwołać się do obowiązujących w tym zakresie przepisów. Patrząc na zagadnienie od tej strony należy stwierdzić, że ceramika budowlana jako materiał budowlany, ma niższy poziom promieniotwórczości w porównaniu z wartościami dopuszczalnymi. Wiemy to, ponieważ producenci wyrobów budowlanych obowiązani są do regularnego badania promieniotwórczości swoich wyrobów. Gdyby dopuszczalne wartości promieniotwórczości zostały przekroczone, taki wyrób budowlany nie mógłby zostać legalnie wprowadzony do obrotu i stosowania w budownictwie. Oczywiście można porównywać promieniotwórczość różnych materiałów budowlanych. Z porównania wyjdzie, że beton komórkowy oraz cegła silikatowa mają niższą promieniotwórczość w porównaniu z ceramiką. Problem polega na tym, że ważniejsze jest to, jakie to może mieć przełożenie na zdrowie człowieka, czyli jak będą wyglądać wartości promieniowania wewnątrz budynków. Okazuje się że fakt, z jakiego materiału wykonane zostały ściany, ma drugorzędne znaczenie dla poziomu promieniotwórczości mierzonego w Bq/m³. Z przeprowadzonych badań wynika, że głównym źródłem promieniowania wewnątrz budynku jest grunt, który odpowiada za ok. 75% wartości zmierzonego poziomu promieniowania, a tylko ok. 25% promieniowania pochodzi z materiałów budowlanych.

M.Rz. Radioaktywność wszystkich budowlanych materiałów murowych dostępnych w Polsce, w tym także pustaków, jest starannie weryfikowana pod kątem spełnienia restrykcyjnych wymogów normowych przez państwowe instytucje zajmujące się kontrolą jakości produktów. Wyniki badań naszych pustaków wskazują, że zawartość naturalnych pierwiastków promieniotwórczych w strukturze materiału ceramicznego jest znacznie poniżej dopuszczalnych norm, które na tle innych europejskich krajów, w naszym są bardzo restrykcyjne.

Czy osadzanie kołków w pustakach jest kłopotliwe?

G.K. Współczesne pustaki ceramiczne mają dużo drążeń, a ich czerep wykonywany jest w technologii poryzowania. Wymusiło to wprowadzenie specjalnych technologii mocowań kołków. Dotyczy to zarówno kołków służących do mocowania płyt izolacyjnych od zewnątrz, jak również kołków stosowanych wewnątrz. Na rynku jest bogata oferta różnych kołków, z których można wybrać rozwiązanie najbardziej odpowiednie do konkretnej sytuacji, przede wszystkim pod kątem spodziewanych wartości, kierunku i rodzaju obciążeń. Niemniej ważne jest właściwe przygotowanie otworu pod kołek, np. w trakcie wiercenia otworów w ceramice poryzowanej nie powinno się używać udaru.

M.Rz. Osadzanie kołków w pustakach jest zadaniem prostym i niewymagającym specjalistycznego sprzętu. Ważne są trzy zasady: ostre wiertło do ceramiki, niestosowanie udaru oraz użycie kołków do ceramiki kratowej zgodnie z zaleceniami producenta kołków.

Co to jest margiel? Jaki ma związek z pustakami ceramicznymi?

G.K. Podstawowymi surowcami stosowanymi w przemyśle ceramicznym są różnego rodzaju iły i gliny. Są to skały osadowe, w skład których mogą wchodzić okruchy skał nieilastych. Wśród różnych okruchów skalnych w surowcu mogą się znajdować ziarna margla, czyli skały wapiennej, której głównym składnikiem jest węglan wapnia. W procesie wypalania ulega on rozkładowi na tlenek wapnia oraz dwutlenek węgla. Tlenek wapnia zostaje w wyrobie, dwutlenek węgla jest wyrzucany w spalinach. Ziarna tlenku wapnia reagują z wilgocią zawartą w powietrzu, w efekcie czego powstaje wodorotlenek wapniowy. Z reakcją tą wiąże się powiększenie objętości. Jeśli w surowcu obecne są ziarna margla, z czasem na powierzchni wyrobów ceramicznych pojawiają się niewielkie powierzchniowe odpryski z białym ziarenkami w środku. Margiel sam w sobie nie jest groźny, pod warunkiem że występuje w postaci drobnych ziaren oraz w niewielkiej ilości. Jego obecność należy rozpatrywać bardziej w kategoriach estetycznych, aniżeli pod kątem ich wpływu na parametry techniczne wyrobów. Niewielkie odpryski nie powinny obniżać wytrzymałości na ściskanie wyrobów. Poza tym obowiązkiem producenta jest kontrola i badania wyrobów pobranych losowo lub reprezentatywnie. Zatem należy rozumieć, że deklarowane parametry odnoszą się do wszystkich wyrobów.

M.Rz. Margiel to naturalne wytrącenia związków wapnia w pustakach ceramicznych, które incydentalnie występują w złożach gliny używanej do produkcji. Wypalona cegła może zawierać w swojej masie jego drobiny, które absorbując wilgoć z powietrza zwiększają swoją objętość. Wzrost objętości drobin margla ulokowanych tuż pod powierzchnią ścianek pustaków może powodować lokalne odpryski materiału ceramicznego. Z praktycznego punktu widzenia zjawisko to nie zmienia właściwości użytkowych wymurowanej ściany ani też nie wpływa na pogorszenie jej parametrów technicznych, jednak poprzez niestandardowy wygląd może powodować obawy odbiorców. Dlatego producenci ceramicznych elementów konstrukcyjnych stale monitorują złoża produkcyjne, aby już na etapie przygotowania mieszanki wyeliminować możliwość powstawania margli.

Czym ociepla się i wykańcza ściany z ceramiki?

G.K. W Polsce – ze względu na wymagania cieplne – ściany zewnętrzne budowane są najczęściej w technologii ścian dwuwarstwowych. Ściana taka składa się z warstwy konstrukcyjnej, wykonanej np. z wyrobów ceramicznych oraz z ocieplenia pokrytego tynkiem.

Ściany wykonane z ceramiki mogą być ocieplone styropianem lub z wełną mineralną. Najważniejsze różnice pomiędzy tymi materiałami dotyczą paroprzepuszczalności i nasiąkliwości, ciężaru, elastyczności oraz palności. Wełna charakteryzuje się bardzo dobrą paroprzepuszczalnością i wysoką nasiąkliwością. Dlatego należy chronić ją przed zawilgoceniem podczas montażu, tynk zewnętrzny zaś kładziony na wełnie musi mieć odpowiednio dobrą paroprzepuszczalność. Styropian z kolei praktycznie nie przepuszcza wilgoci i jest nienasiąkliwy. Wełna mineralna jest cięższa od styropianu i często musi być mocowana za pomocą kołków stalowych, do mocowania styropianu z reguły wystarczą plastikowe. Styropian nadaje się tylko na powierzchnie płaskie, a wełnę jako materiał bardziej elastyczny można ułożyć szczelniej, więc nadaje się ona do stosowania na powierzchniach zaokrąglonych. Styropian jest palny, dlatego można go stosować tylko do pewnej liczby kondygnacji. W przypadku niepalnej wełny mineralnej nie ma takich ograniczeń.

Tynki układane na ścianach ceramicznych mogą być różne. Trzeba pamiętać, żeby nie stosować szczelnych tynków zewnętrznych (np. akrylowych), jeśli izolację wykonano z paroprzepuszczalnej wełny. Wewnątrz budynku stosuje się tradycyjne tynki wapienno-cementowe lub gipsowe kładzione ręcznie lub maszynowo. Niekiedy stosuje się suche tynki.

Co to znaczy system wyrobów ceramicznych?

G.K. Wielu znaczących producentów oferuje wyroby ceramiczne o różnym przeznaczeniu. Najczęściej występują one pod jedną nazwą handlową. W systemowym rozwiązaniu znajdziemy więc wyroby do budowy ścian działowych i konstrukcyjnych (zewnętrznych i wewnętrznych) oraz do wznoszenia ścian o podwyższonej izolacyjności akustycznej, przy czym w każdej grupie wyrobów są do wyboru dwa lub trzy asortymenty różniące się wymiarami oraz innymi parametrami. Czasami w ofercie znajdują się również wyroby uzupełniające. Niekiedy producent proponuje również materiały pomocnicze oraz narzędzia. Część producentów ma bardziej rozbudowaną ofertę o wyroby stropowe i dachowe. Bywa, że kompleksowa oferta obejmuje dodatkowo wyroby brukowe czy systemy kominowe.

M.Rz. System wyrobów ceramicznych to zestawienie pasujących do siebie elementów, oferowanych przez jednego producenta, co gwarantuje nie tylko ich kompatybilność, ale przede wszystkim utrzymanie parametrów budynku oraz jakości materiału.
W naszej ofercie znajduje się cały wachlarz dopasowanych do siebie produktów, niezbędnych do wykonania przynajmniej części lub całości budynku, potwierdzonych licznymi testami i badaniami. W tym przypadku system budowy to rozwiązanie stworzone w odpowiedzi na oczekiwania inwestorów, dotyczące wysokiej jakości zarówno gotowego produktu, jakim jest dom, jak i procesu jego powstawania.