Uprawa pomidorów

Upraw pomidorów z nasion termin

Kto chce uprawiać pomidory z nasion, powinien zabrać się za to już w marcu, by do maja, kiedy nadejdzie pora sadzenia ich gruncie, dostatecznie podrosły.

Upraw pomidorów z rozsady termin

Osoby, które wolą kupić gotową rozsadę, czekają z tym do połowy maja, kiedy minie groźba późnowiosennych przymrozków. Gotowa rozsada pochodzi zazwyczaj z uprawy szklarniowej, ma więc bardziej zwartą budowę i jest silniejsza niż siewki uprawiane w domu.

Uprawa pomidorów - przegląd odmian amatorskich

Już teraz jednak możemy zrobić przegląd odmian, wybierając je nie tylko według upodobań smakowych, ale także w zależności od miejsca, w którym chcemy je uprawiać - w gruncie, pod folią, czy na balkonie.

Wyróżniamy kilka grup odmian pomidorów, różniących się siłą wzrostu, kształtem, barwą i smakiem owoców, a także odpornością na zimno i choroby. Właściwie godne polecenia są wszystkie odmiany polskie, bo podczas prac hodowlanych wyselekcjonowano te najzdrowsze i przystosowane do naszego klimatu.

Uprawa pomidorów bez chemii

Pomidory - odmiany polecane na balkon:

• ‘Awizo F2’.  Karłowa, wczesna, owoce czerwone cylindryczne, bardzo odporna na zarazę ziemniaka, mało wrażliwa na chłód
• ‘Etna F1’. Karłowa wczesna, owoce czerwone, wyjątkowo plenna, niewrażliwa na chłód i deszcz.
• ‘Koralik’. Koktajlowa, samo kończąca o silnym wzroście. Rodzi drobne, bardzo liczne owoce w gronach. Jest odporna na zarazę ziemniaka.
• ‘Maskotka’. Niska, wczesna, ale długo owocująca, owoce w długich gronach.
• ‘Ola Polka’. Karłowa, sztywno łodygowa, bardzo wczesna, żółta.
• ‘Pinokio’. Wczesna, karłowa, owoce koktajlowe o pomarańczowo-czerwonej skórce i miąższu.
• ‘Piko F1’. Koktajlowa, karłowa, wczesna; owoce czerwone.
• ‘Pokusa’. Wczesna, silnie rosnąca, koktajlowa, wymagająca podpór.
• ‘Venus’. Karłowa o krzaczastym pokroju niskim wzroście; koktajlowa, doskonały do uprawy w pojemnikach.

Pomidory - odmiany polecane do gruntu

Odmiany gruntowe odznaczają się odpornością na zmienne warunki pogodowe. Dzielimy je wczesne i późne, a także na odmiany na sałatki i na przetwory:

• ‘Atol’- wczesna, karłowa, samo kończąca, owoce do sałatek i na przetwory.
• ‘Baron’ – średno wczesna, o ciągłym wzroście, odporna na choroby.
• ‘Bawole Serce’ – średnio wczesna, o silnym wzroście, malinowa o wielkich owocach.
• ‘Faworyt’ – średnio wczesna, owoce malinowe.
• ‘Gigant’ – średnio późna, owoce bardzo duże, odmiana dość odporna.
• ‘Henryka F1’ – średnio późna, wysoka, malinowa, odporna.
• ‘Kmicic’ – wczesna, karłowa, wiotko łodygowa, świetna na przetwory.
• ‘Koneser F1’- średnio wczesna, plenna, znosi susze i chłody. Duże owoce na sałatki i przetwory.
• ‘Mirabell’ – wysoka, koktajlowa, o słodkich żółtych owocach,.
• ‘Perun’ – odmiana koktajlowa o żółtych gruszkowatych owocach.

Pomidory - odmiany polecane do uprawy pod folią:

• ‘Cytrynek Groniasty’ – średnio wysoka, owoce typu cherry, żółte, smaczne, do spożycia na surowo. Do uprawy pod folią i w doniczkach.
• ‘Efekt F1’ – silny wzrost, owoce kuliste, smaczne, odmiana odporna na szarą pleśń.
• ‘Krakus’ – średnio późna, o ciągłym wzroście, owoce dość duże, kuliste, bardzo soczyste.
• ‘Malinowy Ożarowski’ – wczesna, wysoka, plenna, średnie owoce o malinowym smaku.
• ‘Tigerella’ – wczesna, wysoka, o ciągłym typie wzrostu, owoce w żółto-pomarańczowe paski, na sałatki.
• ‘Złoty Ożarowski’ – średnio wczesna, wysoka, stale rosnąca, owoce duże, złociste, smaczne na surowo.

Uprawa pomidorów - wysiewamy nasiona w domu

Nasiona kupione w sklepie lub zebrane z własnych pomidorów (tylko z takich, które z roku na rok powtarzają te same cechy) wysiewamy do skrzyneczek. Podłoże powinno być lekkie, bez grudek, o jednolitej konsystencji. Moim zdaniem najlepiej kupić w paczkach specjalne podłoże do wysiewów. Jest ono pozbawione zarodników grzybowych, a siewki rosną w nim zdrowo.

Natomiast wykorzystując do wysiewu kompost, musimy go najpierw wyprażyć (dla zniszczenia bakterii oraz zarodników grzybowych – głównie „czarnej nóżki”, atakującej siewki), po czym odczekać 2 tygodnie i przesiać przez sito lub rafę. Za dużo z tym roboty.

Dla pewności można też kupić nasiona pomidorów otoczkowane. W otoczkach znajdują się środki zabezpieczające przed chorobami.

Nasiona umieszczamy w rowkach głębokości ok. 1 cm, rozsypując je dość rzadko (np. co 1-2 cm).

Jak uprawiać pomidory na balkonie. Najlepsze odmiany

Uprawa pomidorów - uprawiamy rozsadę w domu

Kilkutygodniowe siewki pikujemy do pojedynczych małych doniczek i uprawiamy na parapecie aż do maja. W tym czasie regularnie je podlewamy. W kwietniu rozsadę możemy zasilić nawozem przeznaczonym dla warzyw, ale podwójnie rozcieńczonym wodą ( w stosunku do stężenia podanego na opakowaniu.)

Aby siewki nie wyciągały się do okna, doniczki trzeba często obracać, by rozsada otrzymywała światło ze wszystkich stron.

Od połowy kwietnia zaczynamy stopniowo hartować rośliny, aby przyzwyczaiły się do warunków zewnętrznych. W tym celu wynosimy je na kilka godzin w ciągu dnia na dwór. Początkowo, przy słonecznej pogodzie lekko je cieniujemy. Na noc rozsadę chowamy do domu. W maju, jeśli nie ma przymrozków, pomidory mogą stale pozostawać już na zewnątrz. Tak zahartowaną rozsadę sadzimy w gruncie lub pojemnikach na balkonie po 15-tym maja.

Uwaga: Hartowania wymaga też kupiona rozsada pochodząca z uprawy w szklarni.

Uprawa pomidorów pod folią

Gdy temperatura w kwietniu ustabilizuje się na poziomie minimum 6 st. C, zahartowaną rozsadę można posadzić w tunelu foliowym lub pod inną tego typu osłoną. To przyśpieszy wzrost roślin, ich kwitnienie i dojrzewanie owoców o 3-4 tygodnie, w stosunku do uprawy w gruncie.

Wiosną ziemia jest jeszcze zimna, dlatego rozsadę najlepiej posadzić w cylindrach do uprawy warzyw (pierścieniach), czyli spinanych opaskach – do kupienia na allegro i w sklepach ogrodniczych. Zanim korzenie dosięgną gruntu, będzie on już dostatecznie nagrzany. Dla pomidorów wybieramy zazwyczaj cylindry o pojemności ok. 10 l. Zamiast nich można wykorzystać rękawy z czarnej folii, które tniemy na odpowiednie odcinki.

Cylindry można wypełnić gotowym specjalnym podłożem dla pomidorów lub podłożem dla warzyw psiankowatych (czyli pomidorów, papryki i bakłażanów) - do kupienia na allegro i w sklepach ogrodniczych. Zawiera ono zestaw minerałów w proporcjach odpowiednich dla tej grupy roślin, ma dobrą przepuszczalność i lekko kwaśny odczyn (pH ok. 5,5).

Warte uwagi jest też np. Bio-podłoże dla pomidorów.

Cylindry z posadzoną rozsadą zagłębiamy na kilka centymetrów w gruncie. Pilnujemy, by podłoże przez cały czas było wilgotne. Zamiast podlewania konewką lub wężem, można dla wygody zainstalować system podlewania kropelkowego. 

Wcześniej, przed wstawieniem cylindrów, ziemię w tunelu foliowym warto przekopać z przekompostowanym obornikiem lub obornikiem granulowanym i dobrze podlać. To, w późniejszej fazie uprawy pomidorów, zapewni korzeniom dostateczny zasób nawozu na cały okres wegetacji.

Podczas słonecznych i ciepłych dni drzwi w tuneli otwieramy. Przewiew pozwoli uniknąć przegrzania roślin i zakażenia chorobami, które rozwijają się przy dużej wilgotności.

Uwaga: w niskich tunelach uprawiamy niewysokie odmiany samo kończące. Do wysokich tunelów możemy wprowadzić odmiany wysokie o nieustającym wzroście. Takie rośliny prowadzimy przy palikach. Ich pędy skracamy nad czwartym gronem owoców.

Jak zwiększyć plony pomidorów?

Uprawa pomidorów w gruncie

Do uprawy w gruncie można wybrać odmiany średnio wczesne i późniejsze, zarówno samo kończące, jak i te, które wymagają  podpór i skracania.

Pomidory wymagają miejsc słonecznych, ciepłych, najlepiej osłoniętych od wiatrów.

Rozsadę sadzimy w drugiej połowie maja. Jeśli w najbliższym okresie nastąpią zimne noce, młode rośliny nakrywamy wieczorem odwróconymi doniczkami bądź stożkami z gazet. Na dzień osłony zdejmujemy.

Grunt do uprawy pomidorów powinien być dobrze przygotowany. Zagonki przekopujemy, odchwaszczamy i grabimy. Wcześniej - jesienią ziemię warto zmieszać z przefermentowanym lub granulowanym obornikiem, ewentualnie kompostem.

Jeśli nie mamy nawozu organicznego, możemy go zastąpić mineralnym nawozem granulowanym do warzyw o przedłużonym działaniu, który uwalnia składniki stopniowo przez 3 albo 6 miesięcy. Informacja na ten temat znajduje się na opakowaniu nawozu. 

Gdy pomimo nawożenia liście pomidorów staną się chlorotyczne (jasne pomiędzy nerwami), warto zastosować interwencyjny nawóz dolistny. Nie opryskujemy nim owoców.

Pamiętajmy o codziennym podlewaniu pomidorów, jeśli tylko nie pada deszcz.

Uprawa pomidorów na balkonie w donicach

Do tego celu najlepsze są odmiany karłowe, np. koktajlowe i czereśniowe. Uprawiamy je w dużych doniczkach, tylko na dobrze nasłonecznionych balkonach i tarasach.

Ziemię do doniczek przygotowujemy w podobny sposób jak podłoże do cylindrów. Podczas sadzenia rozsady w doniczce umieszczamy palik, do którego stopniowo przywiązujemy rosnący pęd. Jeśli rośliny zbytnio się zagęszczą, usuwamy boczne pędy, na których nie ma zawiązków.

Na bardzo słonecznych balkonach, na których podłoże w doniczkach szybko wysycha, dobrze sprawdza się podlewanie kropelkowe.

Uprawa pomidorów choroby

W uprawie amatorskiej pomidorów zależy nam na uniknięciu stosowania środków chemicznych. Wybieramy więc odmiany odporne na zarazę ziemniaczana, mozaikę tytoniową, mączniak i szarą pleśń.

Wszelkie objawy chorób identyfikujemy i zwalczamy środkami chemicznymi według zaleceń. Należy sprawdzić jaki jest okres karencji preparatu (czas, który ma upłynąć od opryskania roślin środkiem chemicznym do zbioru) i bezwzględnie go przestrzegać. Zamiast środków chemicznych możemy sporządzać wywary czy napary z pokrzywy czy wrotyczu i nimi opryskiwać rośliny zaatakowane np. przez mszyce lub przędziorki.

Najlepiej zrywać pierwsze liście, które wydają nam się chore. To często zapobiega dalszej infekcji i może się obyć bez oprysków.

Zauważone szkodniki (gąsienice, stonkę ziemniaczaną czy opuchlaki) staramy się zbierać ręcznie, dopóki to możliwe.