Zbudowany na współpracy

Metryka budynku:

Projekt architektoniczny: Jarosław Krysiak, Barbara Borowik-Krysiak, www. doomo.pl
Powierzchnia użytkowa domu: 340 m2 (w tym mieszkalna: 225 m2, niemieszkalna: 115 m2)
Mieszkańcy: małżeństwo z dorosłą córką

– Co jeszcze lubię? Lampy. Uwielbiam od lat – wyznaje z uśmiechem projektantka wnętrz, Marta Pala-Szczerbak, która prowadzi w Krakowie swoją pracownię minimoo. Właśnie do niej zwrócili się nasi inwestorzy, gdy oboje mieli już wstępną koncepcję architektoniczną planowanego domu. Rzeczy wiście, lampy i, szerzej, oświetlenie, stanowią dziś ważny element wystroju tej realizacji, choć nie wszędzie rzucają się w oczy. Gdy jednak wejdziemy do czarnej jak (prawie) smoła łazienki dla gości, dojrzymy je, jak ukrywają się w kolorowych „odwróconych minerałach”, zwisających z sufitu, przy lustrze. W sypialni gospodarzy odkryjemy je pod postacią dwóch obramowujących łóżko u wezgłowia, złoto-szklanych, przeskalowanych, baryłkowatych, wielkich lamp elektronowych. A gdy znajdziemy się w salonie, a właściwie w jadalni, dostrzeżemy je nad stołem, niczym trzy płaskie latające spodki, które bezgłośnie zawisły nad blatem. Odbijając się w dużych tarasowych szybach, sprawiają wrażenie, że jest ich więcej, że przyleciały też do ogrodu. Czyżby inwazja?! Jeśli już to dobrej, współczesnej architektury, która mogłaby stanąć w bardzo wielu miejscach na świecie.

Znalezione pod lasem

Ten budynek od samego początku był w planach jego przyszłych właścicieli. – Cenimy przestrzeń i swobodę, jaką daje własny dom – przyznają. Kilka lat wcześniej, zanim stanął, oboje przetrenowali proces wznoszenia obiektu jednorodzinnego na domu, który udało im się stworzyć w górach. Był rekreacyjny, choć całoroczny. Poznali wtedy blaski i cienie budowania dla siebie, w tym zwłaszcza minusy prowadzenia inwestycji na pochyłym terenie. Gdy więc zapragnęli zakupić działkę pod regularną siedzibę, wiedzieli już, czego się spodziewać i że tym razem działka ma być koniecznie płaska. – Chcieliśmy też, aby miała ekspozycję południową, wjazd od północy i była usytuowana w zacisznym miejscu – wyliczają. Rozpoczęli peregrynacje po okolicy Krakowa, bo z tym regionem byli związani życiowo i zawodowo. Podobno gdy się czegoś bardzo chce i wie, czego dokładnie, wszystko nam sprzyja. Wystarczy działać. Problem w tym, że ta zasada nie zawsze… działa. I nie zadziałała w przypadku tych inwestorów, którzy mieli swoją listę „must-have”, ale nie dawali rady dopasować do niej żadnej posesji.– Trochę byliśmy i rozczarowani zawiesiliśmy poszukiwania na prawie rok – przyznają. – Gdy rozpoczęliśmy je na nowo, tym razem czyniliśmy to już z pomocą agencji nieruchomości. Zaczęliśmy w czerwcu i przez kolejne miesiące obejrzeliśmy naprawdę sporo działek. Niestety… ponownie żadna z nich nie przypadła im do gustu. Doszli wręcz do punktu, w którym „w październiku pojawiło się pierwsze zwątpienie”. I właśnie wtedy, a właściwie nie długo potem, bęc, zmiana! – Nagle pojawiła się nasza działka – opowiadają. – Poza tym, że spełniała podstawowe kryteria, jakie przed nią stawialiśmy, ujęła nas piękną, spokojną okolicą i bezpośrednim sąsiedztwem lasu. Leżała na południu Krakowa, w jego administracyjnych granicach, niecałe 10 km od centrum, lecz już z dala od zgiełku miasta, na końcu długiej linii zabudowy. Od południa graniczyła ze wspomnianym lasem, w którym, jak się okazało, żyją sarny, jelenie, zające, lisy, a czasem pojawiają się dziki. Od wschodu roztaczały się łąki i drzewa. Nasi bohaterowie długo się nie namyślali. W grudniu podjęli decyzję o zakupie, a na początku stycznia2017 r. podpisali akt notarialny.

Dom w domu, czyli potyczki z planem

Kondygnacje są tu trzy, czyli dwie. Zależy, gdzie stanąć. Od ogrodu powstały dwa piętra – obficie otwarty na zielone otoczenie parter oraz poddasze, z efektownie użytym wielkoformatowym oknem kolankowym. Od ulicy poziomy są trzy. Bryła wyraźnie zamyka się tu na otoczenie, czyli na ulicę dojazdową, mocno skąpiąc mu okien, ale za to ujawnia swoje podziemia, do których wiedzie szeroki zjazd wybrukowany małą kostką. Ta zacieniona i wycofana w głąb bryły trzecia kondygnacja, stanowiąca swoistą „strefę mroku”, w rzeczywistości zawiera w sobie solidny obszar jasnej energii, zdrowia i witalności, bo oprócz dwustanowiskowego garażu i pomieszczenia technicznego mieszczą się tu siłownia i SPA. Całość realizacji wygląda niczym tradycyjny dom z dwuspadowym dachem w kolorze ciemnej stali, który wstawiono w jasną, zgeometryzowaną bryłę parteru, otynkowaną na biało i poprzetykaną wstawkami z drewnopodobnych paneli, zwieńczoną dachem płaskim. Autorem tej koncepcji był architekt Jarosław Krysiak wraz z Barbarą Borowik-Krysiak, prowadzący w Krakowie i Katowicach biuro projektowe doomo. W tej realizacji oboje znaleźli się dzięki… prasie fachowej, czytanej przez inwestorów. – Na pracownię doomo natknęliśmy się przy okazji lektury artykułu opisu jącego bardzo ciekawy i oryginalny dom, który okazał się właśnie jej autorstwa – relacjonują właściciele. – Odnaleźliśmy potem stronę biura, gdzie zobaczyliśmy, że tworzone przez doomo bryły oraz minimalizm widoczny w ich projektach wpisują się w nasze gusta. Zanim szefowie doomo przystąpili do pracy, otrzymali od właścicieli drugą już w tej historii listę wymagań, tym razem dotyczącą samego budynku. Co na niej było? W sumie wszystko, co trzeba... Prosta bryła, duże przeszklenia i otwarcie się na las i ogród, w środku duży hol, a także zestaw niezbędnych pomieszczeń, wraz z przybliżonym metrażem. – Inwestorzy sprecyzowali dokładne założenia w stosunku do poszczególnych pomieszczeń (funkcja, powierzchnie, wyposażenie itp.), które miały się znajdować w domu – opowiada Jarosław Krysiak. – Dodatkowo forma architektoniczna budynku miała wpisywać się w lokalny kontekst, czyli jednocześnie naturalny krajobraz (sąsiedztwo lasu i wąwozu) oraz zurbanizowane otoczenie stosunkowo gęstej i rozrastającej się zabudowy jednorodzinnej Krakowa. Na liście życzeń był też płaski dach całości, który miał przekrywać wyobrażony przez zleceniodawców nowoczesny obiekt. – Niestety, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego wymuszał dla tej działki istnienie dachu spadzistego, w dodatku z kalenicą ułożoną równolegle do drogi – tłumaczą właściciele. Architekt postanowił jednak nie dać za wygraną. Dach dwuspadowy obudował płaskim, zadowalając i plan, i inwestorów.– Mimo że część płaska stanowi niewielki fragment dachu, jest ważnym elementem całej bryły. Nadaje jej miejski i horyzontalny charakter – wyjaśnia Jarosław Krysiak. 

I pod dachem, i pod chmurką

Każda kondygnacja ma tu swój charakter i swoje przeznaczenie. Z garażowo-sportowej „piwnicy” wynurzamy się na górę, wprost do rozświetlonej ogrodowym światłem części dziennej, zlokalizowanej na parterze. Jak to dzisiejsi mieszkańcy budynków jednorodzinnych mają w zwyczaju, tak i nasi bohaterowie wiodą tu swój wspólny żywot w jednej otwartej przestrzeni o urozmaiconych funkcjach. Na dużym białym wyspowym blacie, w wygodnej kuchni, przygotowują posiłki. Spożywają je w jadalni usytuowanej tuż obok, złożonej po prostu z obszernego, dziesięcioosobowego stołu otoczonego dość niskimi krzesłami. Odpoczywają kolejne dwa kroki dalej, w salonie. Jest w nim miejsce zarówno na wygodne wyciągnięcie się na sofie, z książką czy komórką w ręku, jak i na spokojne posłuchanie muzyki wydobywającej się ze sporej wielkości kolumn, konwersację z domownikami albo gośćmi czy relaksującą kontemplację ogrodowej roślinności widocznej zza wielkich, wąskoprofilowych przeszkleń, w tym klejonego narożnego okna. Większość tych aktywności można zresztą kontynuować bez problemu na zewnątrz, gdy tylko jest ciepło i bezdeszczowo. W środku ogrodu, kilkanaście metrów od domu, urządzono bowiem drugi salon, pod chmurką, w obniżonej względem gruntu niecce, obramowanej ściankami z surowego betonu. Kilka ratanowych sof, takiż stoliczek kawowy, luzem ułożone na murku poduchy, rzeźbiarsko rachityczne drzewko na kamienistym mikroplacyku i betonowe prostokątne płyty posadzki wyglądają trochę niczym scena – zwłaszcza pod wieczór, gdy zapalone wokół lampy i rozświetlony w tle dom kreują z lekka tajemniczą atmosferę, a w ciemniejącym ogrodzie kryją się rozmaici „widzowie” ze świata natury. Obserwowany z tej strony i o tej właśnie porze dom roztapia się w niebie ciemną sylwetką piętra, w którym zlokalizowano przede wszystkim dwie sypialnie: właścicieli i studiującej już córki, wraz z łazienkami i garderobami. To strefa nocnego odpoczynku, ale i zwykłego indywidualnego relaksu, do którego nie dopuszcza się wszystkich gości. Tu odbywa się głównie to, co prywatne i kameralne. Tu głowa łączy się z chmurami i gwiazdami, resetując swoją zawartość. Sprzyjają temu wspomniane okno kolankowe, otwierające wnętrze na nieboskłon. I jeszcze coś.– W sypialniach zaprojektowane zostały przeszklone drzwi, umożliwiające wyjście na dwa górne tarasy, z których można w spokoju podziwiać otaczający krajobraz – tłumaczy architekt. Z jednego tarasu podziwiamy ogród, a drugi umożliwia m.in. obserwację drogi dojazdowej, zza podwyższonej ścianki muru, zapewniającej prywatność. 

Pracować wspólnie

Marta Pala-Szczerbak nie bez powodu nazwała swoją pracownię minimoo. Wnętrza, jakie przygotowuje dla klientów, reprezentują bowiem zazwyczaj szlachetny minimalizm i bardzo duży pragmatyzm, podane w anturażu naturalnych materiałów. By to wszystko zagrało, liczy się jednak bez względu na pamięć o materii niezwykle wrażliwej, czułej, miękkiej, nie do końca definiowalnej. O ludziach. Słowo „współpraca” jest tu kluczem do sukcesu. Z przyszłymi mieszkańcami, jak najpełniejsza. A gdy się da, nawet z głównymi projektantami, w jak najwcześniejszej fazie realizacji. – Inwestorzy zgłosili się do mnie już na etapie pracy nad projektem architektonicznym, czyli po przygotowaniu wstępnej koncepcji przez pracownię doomo – opowiada pani Marta. – Miałam dzięki temu możliwość wniesienia do niej swoich uwag i omówienia pewnych kwestii z właścicielami. Wspólnie ustalaliśmy np. wysokość okien czy ich kolorystykę. Współpraca, i to taka toczona „na żywo”, w trakcie prac projektowych czy budowlanych, okazała się w tym przypadku naprawdę daleko idąca. – Istotną zmianą, o jaką prosiliśmy pracownię architektoniczną, była likwidacja nadproży w drzwiach na parterze – tłumaczy projektantka. – Podjęliśmy decyzję o zastosowaniu takiej właśnie minimalistycznej koncepcji po wspólnej rozmowie z gospodarzami i wspólnym oglądaniu podobnych rozwiązań. Konstrukcyjną istotną uwagą było także to, że wymyśliliśmy przebicie w stropie, pod przyszły montaż windy dla projektora, który planowaliśmy w salonie, a który potrzebuje określonej wysokości w suficie. Zaplanowaliśmy też wspólnie układ punktów wodno-kanalizacyjnych oraz oświetlenia, przewidziany pod nasz układ funkcjonalny, dzięki czemu nie trzeba było potem, na etapie wykonawczym, wprowadzać zmian, ani kosztownych przeróbek. Ustaliliśmy nawet wygląd anemostatów sufitowych, dbając o to, by prezentowały się maksymalnie estetycznie, a przy tym minimalistyczne, i nie kolidowały z lampami czy innymi elementami wystroju. Wspólnie podejmowaliśmy nawet decyzję o wymiarach  belek konstrukcyjnych, by były one we wnętrzu dobrze ukryte. Architekci tego nie tolerowali… Oni patrzyli na to z życzliwością! Wiedzieli, że ta dociekliwość przyniesie dobre efekty.– Z panią Martą współpracujemy od dłuższego czasu i zrealizowaliśmy razem już kilka udanych projektów – wyjaśnia Jarosław Krysiak. – Dlatego wygląd wnętrz wynika bezpośrednio z projektu architektury i jest kontynuacją jego założeń. Wniosek? Jeśli chcesz mieć dom skrojony pod siebie, wybierz kompetentnych twórców i spraw, by wszyscy oni dobrze się ze sobą czuli. A Ty z nimi.

Gra tu nawet fuga

– Zdecydowanie lubię biele i szarości – mówi o swoim widzeniu projektowego świata Marta Pala-Szczerbak. – Stanowią one bowiem świetne tło dla wysmakowanych detali w jakimś kolorze, które możemy wymieniać co jakiś czas, w zależności od nastroju czy pory roku. Są to też barwy naturalne, kolory ziemi, czyli ponadczasowe, a właśnie projekty w takich tonacjach podobają mi się najbardziej. Nie lubię podążać ślepo za trendami, wykorzystuję oczy wiście inne kolory, ale w detalach czy podkreślając urodę designerskiego mebla. Trendy bardzo szybko przemijają, a ja wychodzę z założenia, że dom to inwestycja na lata. Biele, szarości – to wszystko jest i w tych wnętrzach, dominuje na ścianach, meblach, części posadzek. Szarości są przy tym utrzymane w bardzo szerokim spektrum, od jasnych do mocno ciemnych, schodzących aż gdzieś pod czerń. Jest też i sama czerń, nawet całkiem sporo czerni. Najwyraźniej potraktowanej jednak właśnie jako kontrastowy „dopalacz” do barw natury.– Czerń jest tutaj graficznym elementem we wnętrzu – tłumaczy projektantka. – Czarne są głównie lampy czy klamki. Jest też prawie cała czarna łazienka. Lubię łazienki i jasne, i ciemne, jednak ponieważ w tym domu są aż cztery pomieszczenia o tej funkcji, postanowiliśmy łazienkę dla gości zro bić zupełnie inną, bardzo ciemną, klimatyczną, przytulną. Niełatwo było ją oświetlić, ale udało się. Całości dopełnia drewno, dobierane przede wszystkim pod odcień drewna podłogi. I reszta: meble, zasłony, oświetlenie, dodatki, materiały ścienne i ich faktura.– Inwestorzy ogromną uwagę przywiązywali do detali, przez co w 100% udało nam się zrealizować nasze założenia – ocenia pani Marta. – Tu nawet fuga w łazience przy wielkoformatowych płytach gresowych jest matowa, przez co pięknie wygląda. Barwa światła, szczególnie ważna dla gospodarzy, była testowana w najlepszy z możliwych sposobów, czyli na żywo. Uwielbiam takie podejście właścicieli, jak i to, że są wymagający, ponieważ wtedy projekt może być maksymalnie zindywidualizowany, szyty na miarę.

Win-win-win, czyli wszyscy zadowoleni

Pytany o miejsce tego projektu w portfolio swojej pracowni Jarosław Krysiak mówi o poszukiwaniach.– Projekt jest kontynuacją naszych poszukiwań ponadczasowej formy domu – twierdzi. – Formy, która będzie odpowiedzią na współczesne potrzeby inwestorów i jednocześnie będzie się dobrze starzała. Architektka wnętrz w pełni akceptuje efekty swojej i wspólnej pracy.– To zdecydowanie mój styl – podsumowuje. – Tym, co lubię we wnętrzach, są naturalne materiały, takie jak kamień czy drewno, ale i minimalistyczne akcenty oraz bardzo duży pragmatyzm, dbałość o idealne przygotowanie układu funkcjonalnego. Ważne jest dla mnie również to, by przestrzeń była łatwa do utrzymania w czystości. Z pracownią doomo i Jarosławem Krysiakiem mieliśmy już przyjemność współpracować także przy innych projektach i zawsze dobrze się dogadujemy. Inwestorzy z kolei okazali się jednocześnie bardzo otwarci i wyma gający, w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Wiedzieli, czego chcą i pracowało nam się świetnie. Nasi bohaterowie mieszkają tu już dwa lata. To jeszcze o rok mniej niż trwała ich przygoda z budowaniem tego domu, ale wystarczająco długo, by z przekonaniem stwierdzić, że na prawdę było warto. O wyborze ludzi, z którymi wznieśli swoją siedzibę, mówią krótko: „To był strzał w dziesiątkę!”. Sam dom stara się być po prostu komfortowy i użyteczny. Mówi nie wiele. Raczej słucha. Wtapia się powoli w pejzaż, niczym wielka lampa, świecąca wszystkim stworzeniom dużym i małym. Tym z ogrodu, tym z lasu, tym z wąwozu.

Za projekt wnętrz tego domu odpowiedzialna była architekt wnętrz Marta Pala - Szczerbak, www.minimoo.pl