Okna nietypowe - ile zyskasz zamieniając je na typowe

Domy budowane w socjalizmie miały - tak jak wszystkie pozostałe elementy - okna typowe o ściśle znormalizowanych wymiarach. Teraz, dzięki nowoczesnej technologii i nieistnieniu z góry narzuconych rygorów, możemy bez przeszkód zamówić okna, jakie chcemy. Z tej wolności niekoniecznie jednak warto korzystać. Wprawdzie domy z oknami o dziwnych, nietypowych kształtach wyróżniają się spośród innych, ale nie zawsze na plus. "Efekty specjalne", mające podkreślić nieszablonowy charakter budynku powinny tworzyć harmonijną całość z kształtem bryły i jego stylem. Często jednak bywa, że zastosowane nieumiejętnie okna szpecą elewację. Dlatego ich zakup trzeba starannie przemyśleć - zwłaszcza, że nie kosztują mało.

Poprosiliśmy wybrane firmy o wycenę czterech nietypowych okien oraz porównanie ich z kosztem okien typowych

Sprawdź:

Ile kosztują drzwi tarasowe typowe, a ile nietypowe

Ważniejsze niż kształt

Bardzo często przy wyborze okien zapomina się o podstawowych funkcjach, jakie powinny one spełniać. Jedną z nich jest naturalne doświetlenie pomieszczeń w domu. Dlatego tak istotna jest wielkość przeszklonej powierzchni. Minimalna powierzchnia okien to właściwie jedyne wymaganie, które dotyczy oświetlenia pomieszczeń i jest określone przez przepisy budowlane. Wynika z nich, że w pomieszczeniach przeznaczonych do przebywania ludzi, łączna powierzchnia okien liczona w świetle ościeżnicy (czyli wtedy, gdy skrzydła są otwarte) powinna wynosić przynajmniej 1/8 powierzchni podłogi, a w pomieszczeniach, w których ludzie przebywają nie dłużej niż dwie godziny dziennie, stosunek tych powierzchni powinien wynosić 1/12. Trzeba przy tym pamiętać, że powierzchnia samych szyb jest sporo mniejsza od powierzchni okien mierzonej w świetle ościeżnicy. A to oznacza, że po uwzględnieniu kształtu, wymiarów i budowy okien (grubości profili, słupka, szprosów) ilość docierającego światła może być bardzo niewielka, zwłaszcza w dni pochmurne. W oknach o średniej wielkości, montowanych najczęściej, szyby stanowią zaledwie 50-60% powierzchni otworu w murze i około 80% powierzchni mierzonej w świetle ościeżnicy.

Sprawdź:

Ile kosztują okna typowe, a ile nietypowe

Równie ważne jak powierzchnia okien są kształt oraz miejsce ich wbudowania. Zależnie od tego, czy okno będzie kwadratowe, czy wąskie i wysokie, pomieszczenie będzie oświetlone w różny sposób. Oglądając projekty, warto na to zwrócić uwagę, ponieważ okna stały się ważnym elementem kształtowania elewacji domów i dla wielu architektów jest to ważniejsze od funkcjonalności wnętrz.

Przy wyborze okien nie można też pominąć tak istotnych parametrów jak izolacyjność cieplna i akustyczna. To one decydują o tym, w jakim stopniu okna chronią przed ucieczką ciepła i hałasem z zewnątrz. Producenci już w wersji standardowej oferują okna ciepłe i ciche. Współczynnik przenikania ciepła U wynosi 1,1-1,5 (W/m2K), natomiast współczynnik izolacyjności akustycznej - 30 dB (okna o najwyższym poziomie redukcji hałasu mają współczynnik około 45 dB).

Zwykle przy zakupie okien nie zwraca się uwagi na to, co niewidoczne, czyli okucia. A przecież to od nich zależą możliwości okien. Wybór nie musi ograniczać się do niezawodnego otwierania, uchylania i zamykania skrzydeł. Możliwe są też dodatkowe funkcje, między innymi odsunięcie całego skrzydła od ościeżnicy, stopniowanie jego uchylenia czy blokada w dowolnej pozycji.

Tańsze okna typowe

Polskie normy określają wymiary 40 podstawowych typów okien standardowych oraz 12 typów drzwi balkonowych. Ich cechy wspólne to:

- kształt prostokąta;

- skrzydła o określonym stałym podziale szerokości (słupki w oknach dwu- i trójskrzydłowych są w ściśle ustalonym miejscu) - to samo dotyczy położenia poprzeczek w drzwiach balkonowych;

- wymiary - stałe i określone przez normy.

Sprawdź:

Ile zaoszczędzisz kupując okna typowe

Najbogatsza oferta dotyczy typowych okien dwuskrzydłowych bez słupka pośrodku. Ale można też kupić okna jednoskrzydłowe, dwuskrzydłowe ze słupkiem oraz trójskrzydłowe. Warto wspomnieć o oknach stałych (nieotwieranych), które są tańsze od otwieranych, gdyż nie wymagają okuć. Można je montować tam, gdzie trzeba doświetlić wnętrza, ale nie jest konieczne otwieranie okna.

Oprócz tego niektórzy producenci tworzą różne standardowe warianty. Najczęściej spotykane to:

- okna z symetrycznym ustawieniem słupka (czyli pośrodku), oznaczane literą "s";

- okna z różnymi wariantami otwierania;

- okna typu 034 i 035 (najpopularniejsze wymiary) w wersji jednoskrzydłowej, oznaczane najczęściej literą "j";

- drzwi balkonowe w wersji z poprzeczką lub bez;

- drzwi trójskrzydłowe, najczęściej oznaczane symbolem OW;

- drzwi balkonowe w wersji dwuskrzydłowej o symbolach OBD;

- okna przeznaczone do obiektów użyteczności publicznej (np. okna z naświetlem, które mogą być również zastosowane w mieszkaniach i domach).

"Typowość" okien pozwala na seryjne wyprodukowanie dużej liczby takich samych elementów (wiąże się to z optymalizacją kosztów wytwarzania - mniej odpadów, oraz z niższymi kosztami zakupu niektórych materiałów, np. okuć). To właśnie decyduje o niższej cenie.

Najczęściej okna typowe są o 20-30% tańsze od tych robionych na wymiar, ale zdarza się, że jest to nawet 50%. Różnice w cenie obu rodzajów wyrobów nasuwają różne podejrzenia i obawy, czy okna typowe nie są gorsze. Pod względem jakości są jednak tak samo dobre, a czasem nawet lepsze (dzięki bardziej precyzyjnemu ustawieniu maszyn i automatyzacji produkcji).

Okna typowe mogą mieć także wady wynikające z usterek materiałowych, błędu pracownika albo maszyny. Są to jednak wady występujące równie często - a nawet częściej - w oknach nietypowych.

Niewątpliwą zaletą okien typowych jest też to, że zwykle są one gotowe do natychmiastowego odbioru, podczas gdy na te robione na wymiar trzeba czekać co najmniej dwa tygodnie.

Ulepszony standard

Okna typowe mają stałe, niezmienne elementy, takie jak: wymiary, podział skrzydeł i sposób otwierania. Inne elementy składowe można wymienić w zależności od potrzeb - najlepiej jest to zrobić jeszcze przed kupnem okna, bezpośrednio u producenta. Obecnie prześcigają się oni w pomysłach dotyczących ulepszania i upiększania okien typowych. Za dodatkową opłatą można zamówić modele wyposażone w:

- szyby o różnych właściwościach (niskoemisyjne, refleksyjne, antywłamaniowe, ornamentowe);

- klamki w dowolnym kolorze lub ze zdobieniami, (klamki zamykane na klucz);

- okucia antywłamaniowe i inne dodatkowe opcje (np. kontrolowany stopień uchylenia, hamulec);

- profile w różnych kolorach (nawet dwubarwne) lub ze zdobieniami.

Zakres możliwych "ulepszeń" okien typowych zależy od konkretnego producenta. Są wśród nich i tacy, którzy nie dopuszczają żadnych zmian.

Ważne przed zakupem okna

Wybierając producenta okien, trzeba koniecznie sprawdzić, czy ma na swoje wyroby aprobatę techniczną oraz: