Przydomowe oczyszczalnie ścieków
Prostą oczyszczalnię przydomową można wybudować, jeśli działka jest wystarczająco duża, a grunt przepuszczalny. W trudniejszych warunkach trzeba uciekać się do rozwiązań bardziej skomplikowanych, a więc i droższych.
Wybór określonego rodzaju przydomowej oczyszczalni ścieków zależy nie tylko od zasobności portfela, ale też od rozmaitych ograniczeń prawnych i technicznych związanych z jej budową. Jest to jednak inwestycja trwała, która przynosi korzyści ekologiczne, a w dłuższym czasie również zysk ekonomiczny. Okres zwrotu budowy oczyszczalni w porównaniu do szamba zależy od rodzaju zastosowanych rozwiązań i wynosi od 2 do 5 lat.
Ze względu na sposób doczyszczania wody ściekowej i jej zagospodarowanie po oczyszczaniu wyróżniamy oczyszczalnie: drenażowe, ze złożem biologicznym oraz roślinne.
Oczyszczalnia ścieków w zgodzie z prawem
Przed podjęciem decyzji o stworzeniu przydomowej oczyszczalni należy upewnić się, czy działka nie leży na obszarze, na którym prawo lokalne wyklucza możliwość jej budowy. Informację taką można znaleźć w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, dostępnym w urzędzie gminy.
Budowa oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m3 na dobę nie wymaga otrzymania pozwolenia na budowę. Wystarczy jedynie zgłoszenie tego faktu do starostwa powiatowego. Tryb zgłoszenia jest trybem uproszczonym, a co za tym idzie - pozwala na znacznie szybszą budowę oczyszczalni.
Dokumentacja. Do urzędu należy dostarczyć:
- wypis z planu miejscowego lub decyzję o warunkach zabudowy;
- dokument stwierdzający prawo do dysponowania nieruchomością;
- zgłoszenie, w którym trzeba określić rodzaj, zakres oraz sposób wykonywania robót, termin ich rozpoczęcia, opis rodzaju oczyszczalni, a także ewentualne pozwolenie wymagane odrębnymi przepisami;
Jeżeli oczyszczone ścieki będą odprowadzane do wód powierzchniowych, do wniosku dodatkowo należy dołączyć:
- zgodę właściciela tych wód na wpuszczenie oczyszczonych ścieków;
- zgodę właścicieli gruntów na przeprowadzenie rur przez ich teren.
Budowę oczyszczalni można rozpocząć, jeżeli w ciągu 30 dni od zgłoszenia starosta nie zgłosi sprzeciwu, i nie później niż po upływie dwóch lat od określonego w zgłoszeniu terminu jej rozpoczęcia. Zakończenie budowy należy zgłosić w tym samym urzędzie, w którym zgłoszono budowę.
Zasada działania oczyszczalni ścieków
Procesy zachodzące w każdej oczyszczalni podzielić można na dwa etapy.
Wstępne podczyszczanie. Zachodzi w pierwszym zbiorniku oczyszczalni - osadniku gnilnym - w warunkach beztlenowych. Polega na mechanicznym oddzieleniu zanieczyszczeń poprzez procesy opadania i wypływania. Zanieczyszczenia lżejsze od wody unoszą się i tworzą kożuch, cięższe opadają na dno, gdzie fermentują, a następnie rozpuszczają się lub tworzą osad zostający na dnie. Podczyszczone, odpływające do dalszych elementów instalacji ścieki nazywane są szarą wodą.
Jeśli osadnik gnilny jest dobrze dobrany, wychodzące z niego ścieki są oczyszczone w około 65%.
Ze względu na sposób doczyszczania wody ściekowej i jej zagospodarowanie po oczyszczaniu wyróżniamy oczyszczalnie: drenażowe, ze złożem biologicznym oraz roślinne.
Oczyszczalnia ścieków w zgodzie z prawem
Przed podjęciem decyzji o stworzeniu przydomowej oczyszczalni należy upewnić się, czy działka nie leży na obszarze, na którym prawo lokalne wyklucza możliwość jej budowy. Informację taką można znaleźć w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, dostępnym w urzędzie gminy.
Budowa oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m3 na dobę nie wymaga otrzymania pozwolenia na budowę. Wystarczy jedynie zgłoszenie tego faktu do starostwa powiatowego. Tryb zgłoszenia jest trybem uproszczonym, a co za tym idzie - pozwala na znacznie szybszą budowę oczyszczalni.
Dokumentacja. Do urzędu należy dostarczyć:
- wypis z planu miejscowego lub decyzję o warunkach zabudowy;
- dokument stwierdzający prawo do dysponowania nieruchomością;
- zgłoszenie, w którym trzeba określić rodzaj, zakres oraz sposób wykonywania robót, termin ich rozpoczęcia, opis rodzaju oczyszczalni, a także ewentualne pozwolenie wymagane odrębnymi przepisami;
Jeżeli oczyszczone ścieki będą odprowadzane do wód powierzchniowych, do wniosku dodatkowo należy dołączyć:
- zgodę właściciela tych wód na wpuszczenie oczyszczonych ścieków;
- zgodę właścicieli gruntów na przeprowadzenie rur przez ich teren.
Budowę oczyszczalni można rozpocząć, jeżeli w ciągu 30 dni od zgłoszenia starosta nie zgłosi sprzeciwu, i nie później niż po upływie dwóch lat od określonego w zgłoszeniu terminu jej rozpoczęcia. Zakończenie budowy należy zgłosić w tym samym urzędzie, w którym zgłoszono budowę.
Zasada działania oczyszczalni ścieków
Procesy zachodzące w każdej oczyszczalni podzielić można na dwa etapy.
Wstępne podczyszczanie. Zachodzi w pierwszym zbiorniku oczyszczalni - osadniku gnilnym - w warunkach beztlenowych. Polega na mechanicznym oddzieleniu zanieczyszczeń poprzez procesy opadania i wypływania. Zanieczyszczenia lżejsze od wody unoszą się i tworzą kożuch, cięższe opadają na dno, gdzie fermentują, a następnie rozpuszczają się lub tworzą osad zostający na dnie. Podczyszczone, odpływające do dalszych elementów instalacji ścieki nazywane są szarą wodą.
Jeśli osadnik gnilny jest dobrze dobrany, wychodzące z niego ścieki są oczyszczone w około 65%.
Doczyszczanie ścieków. Zanieczyszczenia rozpuszczone w wodzie przepływają do odpowiednio dobranego układu urządzeń, w których następuje ich doczyszczenie w warunkach tlenowych.
Ścieki oczyszczone w drugim etapie w 95% pozbawione są zanieczyszczeń i nie stanowią zagrożenia dla środowiska.
Odbiór ścieków. Oczyszczone ścieki odprowadzane są do odbiornika. Może nim być woda lub grunt - wówczas odbywa się to za pośrednictwem studni chłonnej albo drenażu. Wybór odbiornika zależy od rodzaju zastosowanej oczyszczalni, a także gruntu.
Lokalizacja oczyszczalni ścieków
Miejsce, w którym może zostać wybudowana oczyszczalnia, regulują przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Osadnik gnilny o pojemności do 10 m3 znajdujący się w zabudowie jednorodzinnej powinien być usytuowany w odległości: 5 m od okien oraz drzwi zewnętrznych w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi; 2 m od granicy sąsiedniej działki lub drogi; 15 m od studni; 30 m od najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji indywidualnej.
W zabudowie innej niż jednorodzinna odległości wynoszą: 15 m od pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi i 7,5 m od granicy sąsiedniej działki.
Odległości drenażu rozsączającego powinny wynosić: 2 m od granicy działki; 1,5 m od poziomu wód gruntowych, 1,5 m od rur z wodą i gazem, 3 m od drzew i krzewów.
Odległości te mogą być jednak mniejsze, jeśli oczyszczalnia graniczy z inną oczyszczalnią przydomową i odległość od studni wynosi co najmniej 15 m (kiedy ścieki odprowadzane są do wód powierzchniowych) lub 30 m do najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji indywidualnej (kiedy oczyszczone ścieki odprowadzane są do ziemi).
Uwaga! Przydomowe oczyszczalnie mogą być usytuowane w bezpośrednim sąsiedztwie budynków jednorodzinnych. Wyjątkiem jest wyprowadzenie odpowietrzenia oczyszczalni przez instalację kanalizacyjną na wysokości co najmniej 0,6 m powyżej górnej krawędzi okien i drzwi zewnętrznych.
Dobór oczyszczalni ścieków
Zanim wybierzemy rodzaj oczyszczalni, warto wziąć pod uwagę:
- liczbę stałych mieszkańców (RLM - równoważna liczba mieszkańców). Zależy od tego wielkość osadnika gnilnego - a ponieważ ścieki przebywają w nim 2-3 dni, jego wielkość powinna być dokładnie obliczona. Liczba ta jest także ważna dla powierzchni drenażu. Od jego długości zależy bowiem szybkość przesączania i stopień oczyszczenia ścieków;
- poziom wód gruntowych - odległość 1,5 m od drenażu zapewnia poprawny przebieg procesów oczyszczania ścieków;
- powierzchnię działki - z powodu ograniczeń wynikających z zachowania właściwych odległości oczyszczalni ścieków;
- rodzaj gruntu - ma znaczenie, jeśli zostanie on wykorzystany jako drugi element doczyszczania ścieków bądź jako odbiornik tych już oczyszczonych. Do budowy oczyszczalni drenażowej najlepsze są grunty przepuszczalne - piaski i grunty mieszane. Gleba zbyt dobrze przepuszczalna nie jest dobra, ponieważ ścieki nie zdążą się w niej oczyścić. Rozwiązaniem w takiej sytuacji może być budowa filtra piaskowego;
- głębokość wyprowadzenia rury kanalizacyjnej z domu - wpływa na głębokość posadowienia osadnika gnilnego oraz sposób spływania ścieków (grawitacyjny lub mechaniczny). Gdy dom jest podpiwniczony i znajduje się tam kanalizacja, konieczny staje się montaż przepompowni.
Dobra oczyszczalnia, czyli...
Na co powinniśmy zwrócić uwagę przy wyborze i montażu przydomowej oczyszczalni? Podstawowe jej cechy to:
- dobrej jakości zbiorniki, w których łatwo da się wymienić części zużywające się, na przykład dyfuzory do napowietrzania. W instrukcjach obsługi większości zbiorników z polietylenu twardego producenci drobnym drukiem piszą, że przy ich opróżnianiu równocześnie należy dopompować wodę - co wskazuje na ich małą wytrzymałość;
- możliwość kontroli i regulacji procesu oczyszczania - oczyszczalnie drenażowe takiej możliwości nie dają;
- możliwość kontroli efektów oczyszczania ścieków - z każdej oczyszczalni powinniśmy móc pobrać próbki ścieków po ich oczyszczeniu, aby sprawdzić efekty działania instalacji.
Finansowanie oczyszczalni ścieków
Budując oczyszczalnię, można ubiegać się o jej dofinansowanie w urzędzie gminy. Koszty ponoszone przez gminę mogą sięgać nawet 80% inwestycji - tylko 20% ponosi wówczas właściciel posesji. Wszystko zależy jednak od gminy i od środków, którymi dysponuje; często są to kwoty stałe.
O pomoc można zgłaszać się również do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który wspiera inwestycje proekologiczne. Informacji o aktualnych programach szukać można też na stronach Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Ścieki oczyszczone w drugim etapie w 95% pozbawione są zanieczyszczeń i nie stanowią zagrożenia dla środowiska.
Odbiór ścieków. Oczyszczone ścieki odprowadzane są do odbiornika. Może nim być woda lub grunt - wówczas odbywa się to za pośrednictwem studni chłonnej albo drenażu. Wybór odbiornika zależy od rodzaju zastosowanej oczyszczalni, a także gruntu.
Lokalizacja oczyszczalni ścieków
Miejsce, w którym może zostać wybudowana oczyszczalnia, regulują przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Osadnik gnilny o pojemności do 10 m3 znajdujący się w zabudowie jednorodzinnej powinien być usytuowany w odległości: 5 m od okien oraz drzwi zewnętrznych w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi; 2 m od granicy sąsiedniej działki lub drogi; 15 m od studni; 30 m od najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji indywidualnej.
W zabudowie innej niż jednorodzinna odległości wynoszą: 15 m od pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi i 7,5 m od granicy sąsiedniej działki.
Odległości drenażu rozsączającego powinny wynosić: 2 m od granicy działki; 1,5 m od poziomu wód gruntowych, 1,5 m od rur z wodą i gazem, 3 m od drzew i krzewów.
Odległości te mogą być jednak mniejsze, jeśli oczyszczalnia graniczy z inną oczyszczalnią przydomową i odległość od studni wynosi co najmniej 15 m (kiedy ścieki odprowadzane są do wód powierzchniowych) lub 30 m do najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji indywidualnej (kiedy oczyszczone ścieki odprowadzane są do ziemi).
Uwaga! Przydomowe oczyszczalnie mogą być usytuowane w bezpośrednim sąsiedztwie budynków jednorodzinnych. Wyjątkiem jest wyprowadzenie odpowietrzenia oczyszczalni przez instalację kanalizacyjną na wysokości co najmniej 0,6 m powyżej górnej krawędzi okien i drzwi zewnętrznych.
Dobór oczyszczalni ścieków
Zanim wybierzemy rodzaj oczyszczalni, warto wziąć pod uwagę:
- liczbę stałych mieszkańców (RLM - równoważna liczba mieszkańców). Zależy od tego wielkość osadnika gnilnego - a ponieważ ścieki przebywają w nim 2-3 dni, jego wielkość powinna być dokładnie obliczona. Liczba ta jest także ważna dla powierzchni drenażu. Od jego długości zależy bowiem szybkość przesączania i stopień oczyszczenia ścieków;
- poziom wód gruntowych - odległość 1,5 m od drenażu zapewnia poprawny przebieg procesów oczyszczania ścieków;
- powierzchnię działki - z powodu ograniczeń wynikających z zachowania właściwych odległości oczyszczalni ścieków;
- rodzaj gruntu - ma znaczenie, jeśli zostanie on wykorzystany jako drugi element doczyszczania ścieków bądź jako odbiornik tych już oczyszczonych. Do budowy oczyszczalni drenażowej najlepsze są grunty przepuszczalne - piaski i grunty mieszane. Gleba zbyt dobrze przepuszczalna nie jest dobra, ponieważ ścieki nie zdążą się w niej oczyścić. Rozwiązaniem w takiej sytuacji może być budowa filtra piaskowego;
- głębokość wyprowadzenia rury kanalizacyjnej z domu - wpływa na głębokość posadowienia osadnika gnilnego oraz sposób spływania ścieków (grawitacyjny lub mechaniczny). Gdy dom jest podpiwniczony i znajduje się tam kanalizacja, konieczny staje się montaż przepompowni.
Dobra oczyszczalnia, czyli...
Na co powinniśmy zwrócić uwagę przy wyborze i montażu przydomowej oczyszczalni? Podstawowe jej cechy to:
- dobrej jakości zbiorniki, w których łatwo da się wymienić części zużywające się, na przykład dyfuzory do napowietrzania. W instrukcjach obsługi większości zbiorników z polietylenu twardego producenci drobnym drukiem piszą, że przy ich opróżnianiu równocześnie należy dopompować wodę - co wskazuje na ich małą wytrzymałość;
- możliwość kontroli i regulacji procesu oczyszczania - oczyszczalnie drenażowe takiej możliwości nie dają;
- możliwość kontroli efektów oczyszczania ścieków - z każdej oczyszczalni powinniśmy móc pobrać próbki ścieków po ich oczyszczeniu, aby sprawdzić efekty działania instalacji.
Finansowanie oczyszczalni ścieków
Budując oczyszczalnię, można ubiegać się o jej dofinansowanie w urzędzie gminy. Koszty ponoszone przez gminę mogą sięgać nawet 80% inwestycji - tylko 20% ponosi wówczas właściciel posesji. Wszystko zależy jednak od gminy i od środków, którymi dysponuje; często są to kwoty stałe.
O pomoc można zgłaszać się również do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który wspiera inwestycje proekologiczne. Informacji o aktualnych programach szukać można też na stronach Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
- Więcej o:
