Słup energetyczny: usunięcie z działki

Kupiłam działkę, na której znajdują się dwa słupy niskiego napięcia. Chciałabym usunąć jeden z nich i prąd poprowadzić drogą podziemną, przez działkę sąsiada. Zaznaczam, że sąsiad zgadza się na wejście na jego posesję. Dostałam wstępny kosztorys od firmy mającej wykonać zmianę prądu na podziemny. Na kosztorysie tym widnieją dwa nowe słupy w cenie około 2000 zł za sztukę, jak również demontaż istniejących. W sumie cała zmiana kosztowałaby mnie aż 14.000 złotych! Czy konieczna jest zamiana słupów? Jeśli tak, to kto jest za nią odpowiedzialny? Agnieszka S.

Postępowanie w niniejszej sprawie zależeć będzie od tego, czy zakład energetyczny posiada tytuł prawny do korzystania z przedmiotowej nieruchomości (na przykład ustanowiono służebność gruntową za wynagrodzeniem), czy też nie.

Prawo do korzystania z działki

Jeśli taki tytuł istnieje, to właściciela, który z własnej inicjatywy i pomysłu zmienia rodzaj przyłącza, obejmują standardowe procedury dotyczące przyłączy prądu i on sam ponosi wszelkie wynikłe z tego tytułu koszty.

Przyłącze elektryczne jest to urządzenie lub zespół urządzeń łączących sieć energetyczną niskiego napięcia z instalacją odbiorczą.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje przyłączy:

- kablowe - instalacja połączona jest z siecią energetyczną kablem podziemnym;

- napowietrzne - możliwe do wykonania tylko wtedy, gdy w pobliżu budynku przebiega napowietrzna linia energetyczna.

Koszty przyłączenia do sieci elektroenergetycznej określane są ryczałtowo, proporcjonalnie do planowanej mocy przyłączeniowej. Są one inne dla każdego odbiorcy. Uzależnione są od nakładów, długości przyłącza i jego rodzaju (napowietrzne albo kablowe). Koszt przyłączenia domu do sieci elektroenergetycznej jest jednorazowy.

Zależnie od sposobu prowadzenia przyłącza, opłata przyłączeniowa wynosi około 150 złotych za kW mocy przyłączeniowej dla przyłączy kablowych (podziemnych) lub około 120 złotych za kW dla przyłączy napowietrznych (przy czym standardowe przyłącze ma moc 15 kW).

W ramach zryczałtowanej opłaty przyłączeniowej operator sieci przygotowuje projekt przyłącza, wykonuje ułożenie przewodów, montuje skrzynkę złączną i licznikową z wyposażeniem oraz dostarcza potrzebne do tego materiały. Opłata obejmuje również nadzór na prowadzonymi pracami, niezbędne pomiary, a także dokumentację geodezyjną przyłącza.

Koszt przyłącza każdy zakład energetyczny ustala odrębnie, stawki mogą być więc różne w zależności od dostawcy prądu i rejonu kraju.

Będą one wyższe w tych rejonach, dla których w zatwierdzonych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego nie przewidziano zasilania energetycznego. Nie można bowiem wtedy skorzystać z możliwości zryczałtowanych opłat za przyłączenie do sieci. Należy się wówczas liczyć z kosztami wyliczonymi na podstawie rzeczywistych, indywidualnych kosztów przyłączenia - być może taka sytuacja ma miejsce w przedstawionej przez Czytelniczkę sprawie.

Bezprawna linia energetyczna

Jeśli słupy energetyczne postawione są i eksploatowane bezprawnie oraz utrudniają lub uniemożliwiają prawidłowe korzystanie z gruntu, wówczas właścicielowi przysługują roszczenia wobec zakładu energetycznego. Słupy linii energetycznych i inne urządzenia należące do przedsiębiorstw przesyłowych (tutaj fragment linii energetycznej) usytuowane są bowiem na działce, które nie stanowi własności zakładu energetycznego.

W takiej sytuacji właściciele nieruchomości mają prawo żądać usunięcia lub przesunięcia takich urządzeń, jeśli te utrudniają lub uniemożliwiają korzystanie z gruntu. Usunięcie to będzie odbywało się na koszt zakładu. Sąd Najwyższy potwierdził takie uprawnienie właściciela w wyroku z dnia 6 stycznia 2005 roku (sygn. III CK 129/04).

Zdaniem Sądu Najwyższego, ktoś, kto nie ma uprawnienia pozwalającego na ingerowanie w cudzą nieruchomość, a jego ingerencja spowodowała trwałe ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, nie może powoływać się dla utrzymania tego stanu rzeczy na zasady współżycia społecznego. Do właściciela muszą się dostosować wszyscy, którzy nie mają skutecznego prawa do ingerowania w jego nieruchomość.

Właściciel nieruchomości, na której znajdują się takie urządzenia, może również żądać od przedsiębiorstwa przesyłowego wykupienia od niego gruntu na podstawie art. 231 §2 Kodeksu cywilnego. Takie stanowisko potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 lipca 2004 roku (sygn. I CK 26/04). W przedmiotowej sprawie Sąd uznał, że właściciel nieruchomości, nad którą przechodzi linia elektryczna niemająca fizycznej styczności z samym gruntem, ale ograniczająca sposób korzystania z nieruchomości i zmniejszająca jej wartość, może żądać przed sądem cywilnym od właściciela linii wykupienia od niego gruntu.

Skoro linia energetyczna spowodowała ograniczenie w korzystaniu z działki i zmniejszenie jej wartości, to ingeruje ona we własność.

Sąd Najwyższy wielokrotnie w swych orzeczeniach wskazywał, że przedsiębiorstwa przesyłowe i właściciele nieruchomości muszą się zdobyć na cywilnoprawne uregulowanie spornej sytuacji prawnej, na przykład poprzez ustanowienie służebności gruntowej za wynagrodzeniem (takie rozwiązanie można również zaproponować przedstawicielom energetyki przy założeniu pozostawienia istniejących obecnie słupów).

Dopóki nie dojdzie do ustanowienia trwałego tytułu do korzystania z nieruchomości, dopóty właścicielowi należy się wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z gruntu.

Takie roszczenie przedawnia się z upływem 10 lat. Jeśli więc przedsiębiorstwo przesyłowe korzysta z gruntu na przykład 20 lat, właściciel może żądać wynagrodzenia za ostatnie 10 lat, bo wcześniejsze należności już się przedawniły.

Z powyższymi roszczeniami należy wystąpić do zakładu energetycznego najpierw bezpośrednio (być może możliwa jest tu ugodowe załatwienie sprawy), a przy braku reakcji sprawę należy skierować na drogę sądową.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. o Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16 poz. 93 z 1964 r. ze zmianami).

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>