Siekiera. Porady dla kupujących

Budowa siekiery

Laikowi może się wydawać, że wszystkie siekiery są takie same, jednak w zależności od kraju i regionu spotkamy bardzo wiele różnych typów i kształtów. Są siekiery polskie, śląskie, czeskie, amerykańskie, norweskie i wiele innych. Każda ma nieco inny kształt głowicy i toporzyska.

Niezależnie od kształtu i zastosowania, każda siekiera składa się z głowicy i toporzyska, czyli trzonka, nazywanego też rękojeścią. Głowica najczęściej jest wykonana ze stali węglowej. Z jednej strony ma ostrze, z drugiej - tępej i szerszej - obuch. Otwór, w którym zamocowany jest trzonek, nazywany jest uchem.

Trzonki do niedawna wykonywano wyłącznie z drewna (najlepsze są twarde, sprężyste gatunki). Obecnie mamy do wyboru również toporzyska z kompozytów, które pod każdym względem przewyższają trzonki drewniane - są odporne na warunki atmosferyczne, nie rozsychają się, nie trzeba ich klinować. Kompozyty włókna szklanego mają bardzo dużą wytrzymałość na zginanie - po siekierze może nawet przejechać ciągnik. Rękojeści kompozytowe są zespolone z głowicą, więc możemy ich używać latami, bez problemów z osadzeniem.

Ważne wymiary

Najistotniejszymi parametrami przy wyborze siekiery są masa głowicy i długość trzonka. Przeważnie wraz ze wzrostem ciężaru głowicy rośnie długość trzonka - co zapewnia dobre wyważenie i ułatwia pracę. Im siekiera jest większa i cięższa, tym lepiej nadaje się do rozłupywania kawałków drewna, bo część pracy wykonuje za nas grawitacja. Trzeba tylko dobrać wagę narzędzia do swoich możliwości. Mniejsze siekiery można wykorzystywać do prac wymagających większej precyzji.

Ważnym parametrem jest też szerokość ostrza. Siekiery uniwersalne i do prac ciesielskich mają ostrza szerokie, a rozłupujące zazwyczaj wąskie (ułatwiają głębokie wbicie się w drewno).

Jaką wybrać?

Jeśli szukamy uniwersalnego narzędzia, na przykład na wakacje pod namiotem, najlepszym rozwiązaniem będzie siekiera turystyczna - nieduża i dość lekka. Można nią wbijać śledzie i szpilki wokół namiotu oraz rozłupywać i ciąć drewno na ognisko.

Przy budowie domu przyda się siekiera ciesielska lub uniwersalna. Znajdziemy dla niej wiele zastosowań na placu budowy, nawet jeśli sami nie stawiamy więźby dachowej. Warto zwrócić uwagę, czy głowica ma racicę - to małe nacięcie, które służy do wyciągania gwoździ ze ścian czy drewna.

Przygotowując drewno do kominka powinniśmy użyć siekiery rozłupującej lub siekieromłota. Pamiętajmy, że najłatwiej rozłupywać drewno świeże. Im dłużej będzie schło, tym trudniej będzie je porąbać.

Jak widać wybór jest duży i najlepiej kupować siekierę u sprzedawcy, który dobierze narzędzie w zależności od naszych potrzeb i planowanej pracy. Nie bez znaczenia jest też wzrost użytkownika i jego siły. Jest to ważne zwłaszcza wtedy, gdy kupujemy ciężką siekierę rozłupującą albo siekieromłot.

Akcesoria

Lista akcesoriów do siekier nie jest długa. Mamy zawieszki pozwalające przywiesić siekierę przy pasku, ochraniacze na ostrze, ostrzałki i kliny. Kliny są przydatne przy ścinaniu drzew i rozłupywaniu większych kawałków drewna - wbity w pień klin uderza się obuchem. Od pewnego czasu przepisy Unii Europejskiej zalecają stosowanie klinów z nakładkami poliuretanowymi, które zapobiegają odpryskiwaniu niebezpiecznych odłamków. Klin może też być integralną częścią głowicy, która rozszerza się wtedy silnie w środkowej części w stronę obucha.

Z punktu widzenia ekonomicznego lepiej kupić dwie siekiery niż siekierę i klin. Jedną średniej wielkości, uniwersalną, drugą - typową do rozłupywania. Dodatkowe kliny przydają się raczej osobom pracującym zawodowo w lesie.

Jeśli będziemy obrabiać tylko drewno do kominka, podzielone już na mniejsze kawałki, jedynym potrzebnym dodatkiem będzie ostrzałka. Najlepsze są modele ceramiczne, które wyglądają jak ostrzałki kuchenne. Są bardzo skuteczne pod warunkiem, że siekiera jest zadbana, a ostrze nie jest wyszczerbione.

Bezpieczna praca

Siekiera jest bardzo niebezpiecznym narzędziem, głównie ze względu na dużą bezwładność. Niestety im jest lepsza, tym poważniejsze mogą być uszkodzenia ciała. Najbardziej narażone są nasze nogi. Jeśli siekiera ześlizgnie się po pieńku, na którym rozłupujemy drewno, może zakończyć swój lot na piszczelu lub stopie. Nawet jeśli uderzymy obuchem, to i tak będzie bolało, podobnie jak przy uderzeniu młotkiem.

Żeby zapobiec wypadkom, trzeba bardzo porządnie przygotować miejsce, w którym będziemy rąbać drewno. Pieniek do rozłupywania powinien mieć dużą średnicę i wysokość dostosowaną do naszego wzrostu. Musi stać stabilnie, nie może się chwiać. Podłoże nie może być też śliskie. Podczas pracy ważna jest stabilna postawa - i skupienie. Warto też zainwestować w okulary ochronne, buty z utwardzanymi noskami i dobre, wygodne rękawice. Pamiętajmy, że rozłupane kawałki drewna mają duże pole rażenia. Pracując zbyt blisko domu lub samochodu możemy wybić szybę lub uszkodzić elementy nadwozia. Przy pracy nie mogą pomagać nam dzieci, a w pobliżu nie powinno być zwierząt. Jeśli pracujemy z drugą osobą, zachowajmy szczególną ostrożność.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>