Z czego budować dom - murowane ściany zewnętrzne

Według wielu inwestorów, decyzja dotycząca wyboru materiału na ściany domu jest jedną z najważniejszych, jakie trzeba podjąć w czasie jego budowy. Czy rzeczywiście wybór materiałów na ściany ma znaczący wpływ na koszty budowy i trwałość budynku?

Wydatki na materiały na ściany nośne wcale nie są tak istotne (w ogólnych kosztach budowy domu), jak większości z nas się wydaje. Dużo pieniędzy pochłania wykończenie domu, dach, instalacje oraz stolarka okienna i drzwiowa. Natomiast ściany, choć "objętościowo" zdecydowanie największe, wcale nie są najdroższym elementem domu. Wydatki na same bloczki czy pustaki są stosunkowo małe; niewielkie są też różnice w ich cenach. Jest to argument za tym, by decyzję z czego wymurować ściany zewnętrzne podejmować nie tyle pod kątem kosztów samych materiałów, ale raczej korzyści, jakie przyniesie zastosowanie konkretnego rozwiązania.

Uwaga! Podczas kalkulowania kosztów trzeba pamiętać, że ściany należy nie tylko wymurować, ale też zwykle ocieplić i wykończyć - a to może kosztować więcej niż same bloczki czy pustaki.

Jak porównywać materiały do budowy ścian zewnętrznych

Jednym z najważniejszych parametrów ścian zewnętrznych, jaki przyszli inwestorzy biorą pod uwagę, jest ich izolacyjność termiczna (określana za pomocą współczynnika przenikania ciepła U - im niższy, tym cieplejsza ściana). Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2014 r. ma on wynosić nie więcej niż 0,25. Kolejne zaostrzenia przepisów są już zapowiedziane; docelowo, w 2021 r., współczynnik U dla ścian w domach mieszkalnych nie będzie mógł przekroczyć 0,2 W/(m2K).

Uwaga! Przepisy określają najniższą dopuszczalną ciepłochronność; nie można budować ścian gorszych. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by budować lepsze. Już teraz możemy wyprzedzić zapowiadane zmiany przepisów, decydując się na ściany o współczynniku U równym 0,2 (albo lepiej - niższym). Dodatkowy wydatek na grubszą warstwę ocieplenia na etapie budowy nie jest znaczący, za to pozwoli zmniejszyć przyszłe koszty eksploatacji.

Najcieplejsze są wyroby z betonu komórkowego, ceramiki poryzowanej oraz keramzytobetonu z "wkładką" ze styropianu - można z nich budować nawet ściany jednowarstwowe, czyli niewymagające docieplenia.

Uwaga! Jeśli ściany domu będą ocieplane, porównywanie materiałów konstrukcyjnych pod względem izolacyjności cieplnej mija się z celem. O tym, czy ściana będzie ciepła i tak zdecydują grubość i rodzaj izolacji termicznej.

Pod względem zdolności do akumulacji ciepła najlepiej wypadają materiały ciężkie, masywne, czyli ceramika tradycyjna i silikaty - kiedy mury zbudowane z nich nagrzeją się, będą długo trzymać ciepło. Lepiej też izolują akustycznie.

Korzystny mikroklimat wewnątrz domu zapewnią ściany z materiałów dobrze akumulujących parę wodną. Bardzo dobrze wypadają tu wyroby silikatowe (szybko wchłaniają nadmiar wilgoci i oddają ją, kiedy powietrze jest suche).

Jeśli zależy nam, by ściany były paroprzepuszczalne, trzeba pamiętać, że materiał na ściany to nie wszystko. Również do ocieplenia lepiej będzie użyć wełny mineralnej niż niskoparoprzepuszczalnego styropianu, zwłaszcza gdy ściany będą budowane z betonu komórkowego, a więc mogą zawierać na początku sporo wilgoci technologicznej: wełna umożliwi ich wysychanie.

Jak budować dom

Wybór materiału na ściany domu to jedno; druga kwestia to wybór technologii, w jakiej chcemy je zbudować. Możemy zdecydować się na ściany nieocieplone (jednowarstwowe) albo z ociepleniem (dwu- lub trójwarstwowe).

ŚCIANY JEDNOWARSTWOWE. Do ich budowy używa się najcieplejszych materiałów ściennych, jakie są na rynku:

- bloczków z betonu komórkowego (zdjęcie),

- pustaków z ceramiki poryzowanej (zdjęcie),

- bloczków keramzytobetonowych z wkładkami styropianowymi (zdjęcie)

Ściany jednowarstwowe (schemat) muruje się na specjalne zaprawy, które nie powodują powstawania mostków cieplnych w miejscu spoin: bloczki z betonu komórkowego łączy się na cienką warstwę (1-3 mm) zaprawy klejowej. Do murowania ścian z ciepłej ceramiki i keramzytobetonu stosuje się zaprawę ciepłochronną (10-15 mm), a do łączenia bardzo równych (szlifowanych) pustaków z ceramiki poryzowanej - gotową zaprawę aplikowaną z puszki.

Większość materiałów ściennych ma po bokach specjalne wyprofilowane zamki, dzięki czemu spoin pionowych nie trzeba wypełniać zaprawą.

Jeśli wybierzemy ściany jednowarstwowe, z pewnością przyspieszymy prace - "odpada" nam cały etap z układaniem ocieplenia. Ściany jednowarstwowe wystarczy tylko otynkować (wcześniej zaleca się ułożyć na nich siatkę zbrojącą). Eliminujemy też możliwość popełnienia całej masy błędów, jakie wciąż zdarzają się ekipom przy ocieplaniu ścian. Niektórzy producenci materiałów na ściany jednowarstwowe oferują aktywną pomoc podczas budowy, między innymi wizytę doradcy na budowie, który przeszkoli ekipę.

Z drugiej strony musimy mieć świadomość, że ściany te - choć bez ocieplenia - wcale nie muszą być najtańsze w wykonaniu. To technologia wymagająca dużej dokładności i wiedzy. Do budowy trzeba zatrudnić renomowaną (droższą) firmę.

Uwaga! Najcieplejsze ściany jednowarstwowe mają U nieco poniżej 0,2. Gdybyśmy jednak chcieli mieć jeszcze cieplejsze ściany, musielibyśmy je dodatkowo ocieplić.

ŚCIANY DWUWARSTWOWE. Czyli najpopularniejsza obecnie konstrukcja - mur i ocieplenie. Jeden materiał odpowiada w nich za to, by ściany były mocne, drugi - by były ciepłe (schemat) Mur można tu zbudować z dowolnego (nawet tańszego) materiału - bloczki z betonu komórkowego, pustaki z ceramiki poryzowanej i tradycyjnej, silikaty, bloczki keramzytobetonowe. Od zewnątrz ścianę wykańcza się na mokro - czyli tynkiem cienkowarstwowym (system BSO, ostatnio znany pod nazwą ETICS) lub na sucho - czyli okładziną elewacyjną mocowaną do rusztu przytwierdzonego do muru.

Zdecydowana większość budowanych obecnie ścian jest ocieplana i wykańczana w systemie ETICS. Decydując się na tę metodę, trzeba pamiętać, że kluczem do sukcesu jest stosowanie jednego systemu ociepleń. Mieszanie elementów pochodzących z różnych systemów ("skompletowanych" na własną rękę przez wykonawcę) jest niedopuszczalne. Niestety, mimo usilnych starań producentów chemii budowlanej w kwestii uświadamiania inwestorów i ekip wykonawczych, mieszanie elementów systemów ociepleń jest niemal powszechną praktyką na budowach domów jednorodzinnych.

Grubość ocieplenia zawsze podana jest w projekcie (i zazwyczaj dostosowana do wymagań dotyczących minimalnej wartości współczynnika U). Jeśli budujemy ściany dwuwarstwowe, mamy dobrą okazję do poprawienia ciepłochronności ścian; wystarczy po prostu zaplanować grubszą warstwe styropianu lub wełny mineralnej. Dobrze, żeby było to co najmniej 20 cm (można pokusić się o zwiększenie grubości ocieplenia nawet do 25 cm, wtedy jednak trzeba to skonsultować z doradcą technicznym producenta systemu ETICS).

ŚCIANY TRÓJWARSTWOWE. Oprócz warstwy nośnej (15-30 cm, z dowolnego materiału) i ocieplenia (8-15 cm, z wełny lub styropianu), ściany te mają jeszcze warstwę elewacyjną (8-12 cm), która chroni ocieplenie przed uszkodzeniami i wpływami atmosferycznymi. Zwykle muruje się ją z niewymagających wykańczania cegieł klinkierowych lub silikatowych; można też zbudować ją ze zwykłych cegieł i otynkować (to tańsze, choć nie tak efektowne rozwiązanie) (schemat).

Uwaga! Ściana elewacyjna nie jest samodzielną konstrukcją; jest zbyt cienka i wiotka. Dlatego musi zostać połączona z nośną kotwami ze stali nierdzewnej.

Ścianę elewacyjną można budować albo równocześnie ze ścianą nośną i ociepleniem (jest to wykonywanie jednoetapowe), albo na końcu prac, już po wymurowaniu całych ścian nośnych, ociepleniu domu i przykryciu go dachem (wykonywanie dwuetapowe).

Między wełną (której zwykle używa się do ocieplania ścian trójwarstwowych) a ścianką z klinkieru należy pozostawić kilkucentymetrową szczelinę wentylacyjną. Umożliwia ona osuszanie wełny, gdyby w chłodniejszych warstwach ściany doszło do lokalnego zawilgocenia - na przykład wskutek kondensacji pary wodnej czy zacinającego deszczu. Aby powietrze mogło swobodnie krążyć pod ścianą elewacyjną, muszą w niej zostać zrobione otwory: wlotowe na dole i wylotowe na górze ściany.

Dobre wybudowanie ściany trójwarstwowej nie jest łatwe i wymaga znalezienia wykonawców, którzy dobrze znają tę technologię i wiedzą, gdzie łatwo popełnić błędy. Ważne jest też doświadczenie w pracy z klinkierem, jest to bowiem materiał wymagający i łatwy do zabrudzenia (za to trudny do wyczyszczenia). Dobry fachowiec muruje ścianę z klinkieru w ten sposób, że ręka, którą bierze cegły, cały czas jest czysta - nie ma kontaktu z zaprawą do murowania.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład