Farby do wnętrz - poradnik domowego malarza

Dobór farb. Do emulsji dyspersyjnych należą farby akrylowe, lateksowe, winylowe, silikonowe i silikatowe; w pomieszczeniach stosowane są najczęściej dwie pierwsze. Nazwy akrylowa i lateksowa są nieco mylące, bo spoiwem w obu są cząsteczki poliakryli. Farba lateksowa jest jednak zwykle odporniejsza na ścieranie i zmywanie.

Stopień połysku. Farby emulsyjne mogą tworzyć powierzchnie o różnym stopniu połysku - wysokim, lekkim, półmatowym (satynowym) i matowym. Zwykle powłoki bardziej połyskliwe mają większą odporność mechaniczną, mocniej odbijają też światło (co ma wpływa na wizualny odbiór przestrzeni w niewielkich pomieszczeniach). Obecnie we wnętrzach najczęściej stosuje się powłoki o wykończeniu matowym (pozwalają ukryć nierówności ściany) lub satynowym (mogą je uwypuklić). Gdy powierzchnie są silnie eksploatowane, można zastosować farby o wykończeniu półmatowym.

Rodzaj podłoża. To, jakiego rodzaju farby użyć, zależy przede wszystkim od rodzaju powierzchni. Najpopularniejsze wodne dyspersje mogą być stosowane na tynki cementowe i cementowo-wapienne, podłoża gipsowe, płyty kartonowo-gipsowe, tapety papierowe i z włókna szklanego. To, czy dana farba jest odpowiednia do naszego podłoża, dowiemy się z informacji umieszczonej na jej opakowaniu.

Przygotowanie podłoża. Kluczem do malarskiego sukcesu jest jak najlepsza przyczepność powłoki malarskiej do podłoża. Możemy ją zwiększyć, odpowiednio przygotowując ściany i sufity. Oznacza to, że przed malowaniem należy zająć się usunięciem starych powłok, które odrywają się od podłoża, a następnie reperacją i uzupełnieniem wszelkich ubytków (masą szpachlową lub gdy pęknięcia są znaczne - tapetą z włókna szklanego). Aby uzyskać lepszy efekt końcowy, przed właściwym malowaniem można zastosować białą farbę podkładową (można też użyć szarej, gdy przemalowujemy ściany z jaskrawych barw na mniej nasycone). Naniesienie odpowiedniej farby podkładowej pozwoli na wyrównanie koloru oraz zmniejszenie chłonności podłoża.

Malowanie w kolorze

Do dyspozycji mamy farby gotowe, jak i barwione w mieszalniku.

Farby gotowe. Zwykle sprzedawane są w kilkunastu najpopularniejszych barwach. Niestety farby tego samego koloru, ale pochodzące z różnych serii produkcyjnych mogą się różnić odcieniem, czasem w dość dużym stopniu. Sprawdzajmy więc na opakowaniach numery serii i wybierajmy puszki z tej samej partii produkcyjnej. Jeśli kupiliśmy już farby i nie mają one identycznego odcienia, możemy je wymieszać, by uzyskać jednolity kolor.

Farby z mieszalnika. Precyzyjna, maszynowa aplikacja pigmentów pozwala otrzymać tysiące odcieni, a na dodatek uzyskiwać identyczne odcienie różnych typów farb - na przykład podstawowej emulsji akrylowej do ścian, lateksowej do kuchni i łazienek czy farby do drewna i metalu. Wybór odpowiedniego koloru ułatwiają karteczki kolorów, dostępne w punktach sprzedaży oraz internetowe i mobilne aplikacje. Tego rodzaju produkty można kupić w supermarketach budowlanych lub w wyspecjalizowanych sklepach z farbami.

Farby do zadań specjalnych

Na rynku dostępne są farby do zastosowania w specjalnych warunkach. Zawierają one aktywne jony srebra, zapewniające powłoce malarskiej właściwości antybakteryjne. Tego rodzaju produkty chętnie wykorzystywane są do malowania pomieszczeń w placówkach służby zdrowia. Używa się ich również w budynkach użyteczności publicznej, w tym placówkach oświatowo-wychowawczych i obiektach sportowych. W domach prywatnych nie są tak popularne, z uwagi na cenę, wyższą niż standardowych emulsji. Mogą mieć jednak zastosowanie w kuchniach czy łazienkach, a także tam, gdzie panuje wilgoć. Farby te są łatwe do nałożenia - schną powoli, co ułatwia uzyskanie równomiernej powłoki.

Właściwości farb wewnętrznych. Farby różnią się między sobą właściwościami. Zależą one od rodzaju zastosowanej dyspersji - akrylowej, odporniejszej na mycie i ścieranie akrylowej modyfikowanej, zwanej inaczej lateksową lub bardzo odpornej na wilgoć winylowej. Ale na tym nie koniec różnic.

Zmywalność. Wybierając farby, warto bliżej przyjrzeć się kwestii ich zmywalności, a dokładniej - odporności na szorowanie na mokro. O tych właściwościach informują parametry dwóch powszechnie stosowanych norm odporności (PN-EN 13300 lub PN 92/C-81517). Pierwsza z nich wprowadza podział na pięć klas. Przyznaje się je w zależności od ubytku powłoki (w mikrometrach) po pewnej, ustalonej liczbie cykli czyszczenia. W praktyce czyścić na mokro można jedynie powłoki z farb klasy I i II, pozostałe zaś po takich zabiegach będą tracić fakturę lub kolor.

Równie powszechnie stosowana jest norma PN 92/C-81517, która określa liczbę cykli szorowania na mokro, jaką trzeba wykonać, aby zetrzeć farbę w całości - w zależności od rodzaju farby może to być minimum 2000, 3000, 4000 lub 5000 cykli szorowania.

Należy pamiętać, że mniej odporne na ścieranie są farby matowe - po umyciu pokrytej nimi ściany pozostanie ślad. Emulsje, które charakteryzują się wyższym połyskiem, nie są narażone na powstawanie wybłyszczeń po szorowaniu i myciu. Osobom, którym zależy na czystych, ale niebłyszczących ścianach, warto polecić produkty półmatowe lub półpołyskowe.

Odporność na parę wodną. Do malowania kuchni i łazienek, czyli pomieszczeń o podwyższonej wilgotności, powinniśmy zastosować specjalne emulsje lateksowe. Są one przeznaczone do malowania powierzchni narażonych na zabrudzenia, kondensację pary wodnej oraz działanie tłuszczu. Często mają dodatki preparatów biobójczych, co czyni malowane powierzchnie odpornymi na działanie grzybów pleśniowych. Emulsje takie są specjalnie oznaczane, na opakowaniach znajduje się informacja, że przeznaczone są do kuchni i łazienek.

Właściwości kryjące. Informacja o kryciu jest jednym z ważniejszych kryteriów wyboru. Tymczasem należy pamiętać, że są one orientacyjne. Z dużym dystansem podchodzić trzeba też do wydajności emulsji jednowarstwowych. Co prawda są one zwykle mocno kryjące, ale efekt jednokrotnego malowania może nie być zachwycający - powłoka będzie nierówna i bez jednolitego połysku. Z tego powodu ściany i sufity zawsze powinno się pokrywać farbą dwa razy. Dzięki temu powłoka będzie równa, a spod farby po kilku myciach nie zacznie prześwitywać stary kolor.

Parametry krycia są szczególnie ważne w momencie, gdy malujemy ściany na ciemne barwy. Każda kolejna warstwa pozwoli osiągnąć większą głębię danego koloru.

Emisja związków lotnych. Ważną decyzję, dotyczącą wyboru farby, mają przed sobą rodzice. Farba, którą chcemy pomalować ściany w pokojach najmłodszych członków rodziny, powinna charakteryzować się minimalnym poziomem zapachu i emisji lotnych związków organicznych. W decyzji pomogą przyznawane niektórym farbom rekomendacje placówek badawczych i instytucji ochrony zdrowia (na przykład Centrum Zdrowia Dziecka).

Lotne związki organiczne - LZO (inna nazwa VOC's - ang. volatile organic compounds) to grupa związków chemicznych, które łatwo przechodzą w postać pary lub gazu, słabo rozpuszczają się w wodzie, a temperatura wrzenia mieści się w zakresie 50-250 st.C (pomiar w warunkach ciśnienia normalnego 101,3 kPa). Lotne związki organiczne występują, jako uboczne produkty w wielu procesach przemysłowych i stanowią źródło zanieczyszczeń środowiska, oddziałują negatywnie na układ oddechowy i krwionośny wszystkich istot żywych. Zgodnie z normami krajowymi oraz UE maksymalna zawartość LZO w farbach do wnętrz wynosi 30 g/l.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>