Bezpieczne poddasze

Projekt

Dom to nie tylko dach nad głową, cztery kąty i kawałek podłogi. Przede wszystkim to nasi najbliżsi, którzy z nami mieszkają. Dlatego tak ważne jest zapewnienie im poczucia bezpieczeństwa. Duże znaczenie ma tu wybór odpowiednich materiałów. Na poddaszu, po wbudowaniu, stają się one niemal integralną częścią dachu. Powinny więc skutecznie chronić mieszkańców podczas trudnych warunków pogodowych i zabezpieczać przed hałasem z zewnątrz. Znaczenie ma też wybór odpowiednich materiałów izolacyjnych, które będą naszą gwarancją w razie pożaru. Warto więc przyjrzeć się wybranym produktom pod kątem bezpieczeństwa pożarowego.

Okna z bezpiecznymi szybami

Okna dachowe to specyficzne produkty, ponieważ są montowane w połaci dachu, nad głowami użytkowników. Łączą w sobie cechy użytkowe "pionowego" okna oraz szczelność i wytrzymałość pokrycia dachowego. Poza spełnieniem swoich głównych funkcji, czyli doświetleniem pomieszczeń i możliwością wentylacji - muszą skutecznie stawić czoła trudnym warunkom atmosferycznym i uderzeniom, na przykład gradu. Dlatego już standardowe okna mają szyby zespolone, składające się z dwóch tafli zwykłego szkła o grubości około 4 mm każda, oddzielonych aluminiową ramką dystansową. Obecnie stosowane pakiety w większości mają bardzo wytrzymałą zewnętrzną szybę hartowaną. Jest ona kilkukrotnie bardziej wytrzymała i odporna na uderzenia niż wykonana ze zwykłego szkła. Nie ma więc obawy, że zostanie uszkodzona przez gradobicie lub gałęzie niesione przez wiatr.

Do powstania pożaru nie potrzeba wiele: źródło ognia (na przykład zapałka lub iskra z instalacji elektrycznej), materiał palny i tlen. Na początku pożar rozwija się stosunkowo wolno, aż do momentu, gdy temperatura jest na tyle wysoka, że ogień rozprzestrzenia się gwałtownie w całym pomieszczeniu. Moment ten jest określany jako rozgorzenie pożaru i ma zasadnicze znaczenie, ponieważ po jego wystąpieniu nie tak łatwo zatrzymać ogień. Dlatego też tak istotne jest odsunięcie tego momentu w czasie lub wyeliminowanie rozgorzenia. Każdy budynek powinien więc być zaprojektowany i wykonany w taki sposób, aby w razie pożaru przez określony czas była zapewniona nośność konstrukcji i ograniczone rozprzestrzenienie się ognia i dymu. Nie chodzi tu jedynie o obowiązujące przepisy, lecz o nasze zdrowie i życie. Jest to tym ważniejsze na poddaszu, że szkielet dachu - więźba - jest najczęściej wykonana z drewna. Na bezpieczeństwo ulokowanych na poddaszu pomieszczeń mają bezpośredni wpływ materiały użyte do jego zabudowy, a więc między innymi izolacja termiczna. To jej warstwa odcina więźbę od bezpośredniego działania ognia. Na poddaszu najbardziej praktyczna okazuje się wełna skalna: poza skuteczną ochroną przed skokami temperatury ma również tę zaletę, że jest zaklasyfikowana do najwyższej klasy reakcji na ogień: A1. Oznacza to, że jest materiałem niepalnym, w razie pożaru nie powoduje więc  rozprzestrzeniania się ognia, wytwarzania płonących kropli czy niebezpieczeństwa powstawania trujących gazów. Tym samym w razie pożaru wydłuża czas bezpiecznej ewakuacji. Tym bardziej, im grubsza jest jej warstwa i większa gęstość. Skalna odmiana wełny mineralnej jest jednym z nielicznych materiałów izolacyjnych odpornych na działanie ognia i temperatur pożarowych, przekraczających nawet 1000°C. W trakcie ogrzewania powyżej temperatury 250°C następuje jedynie odparowanie organicznego lepiszcza z górnych warstw produktów. Pozbawione lepiszcza skalne włókna pozostają nietknięte, chroniąc resztę materiału i warstwy leżące pod wełną. Dzięki temu skalna wełna pełni funkcję osłony przeciwogniowej dla palnych elementów dachu. Pojedyncze włókna wierzchnich warstw wyrobów mogą zacząć się topić dopiero wtedy, gdy wełna jest narażona na działanie temperatury powyżej 1200°C przez dłuższy czas.

Jaką klasę reakcji na ogień mają materiały do izolacji termicznej

Różnica między materiałami izolacyjnymi stosowanymi w budownictwie jest zauważalna zwłaszcza wtedy, gdy zaobserwuje się, jak dany materiał zachowuje się pod wpływem ognia. Niewiele produktów ma własności ogniochronne.

Zgodnie z ustaleniami podanymi w decyzjach Komisji Europejskiej i normach PN-EN, materiałom budowlanym przyporządkowano klasy w zakresie reakcji na ogień, zwane euroklasami. Wskazują one, jak wyrób budowlany zachowuje się pod jego wpływem. W celu jej określenia poddaje się badaniu i ocenie następujące parametry:

- ilość wydzielanego ciepła i szybkość spalania,

- czas do zapalenia,

- rozprzestrzenianie płomieni,

- wytwarzanie dymu,

- występowanie płonących kropli i odpadów.

Dopiero na podstawie wszystkich wyników nadaje się euroklasę.

Większe bezpieczeństwo

W wersji ponadstandardowej producenci oferują także okna o zwiększonej klasie odporności antywłamaniowej, których szyby są jeszcze bardziej wytrzymałe na uderzenie. Dodatkowo, takie okna wyposażone są w zamki trzpieniowe blokujące skrzydło. Producenci okien dachowych mają również w swojej ofercie rolety zewnętrzne, które sprawdzą się niezależnie od pory roku. Zbudowane z solidnej, aluminiowej konstrukcji z wypełnieniem z pianki poliuretanowej są odporne na zmienne warunki atmosferyczne. Nie tylko poprawiają bezpieczeństwo, ale także gwarantują całkowite zaciemnienie, tłumią hałas i odgłosy padającego deszczu. Poza tym nie ograniczają żadnej z funkcji okna, na przykład, gdy roleta jest podniesiona, skrzydło może być obracane tak, aby można było umyć szybę.

Wyjście na dach

Innym zagadnieniem jest kwestia bezpiecznego wyjścia na dach.  Jest ono potrzebne wtedy, gdy trzeba wyczyścić przewody kominowe, przeprowadzić kontrolę, remont dachu lub na przykład zainstalować na nim antenę satelitarną.

Do wychodzenia na dach służą specjalne okna wyłazowe lub zwykłe, standardowe wyłazy. Okno wyłazowe, wykonane z drewna klejonego lub rdzenia drewnianego pokrytego poliuretanem, wyposażone w klapę wentylacyjną, montowane jest na poddaszu w pomieszczeniach ogrzewanych. Jest otwierane na bok, jak zwykłe okno pionowe, co pozwala na łatwe wyjście na dach. W pomieszczeniach nieogrzewanych, w których panuje zbliżona temperatura jak na zewnątrz, stosowane są standardowe wyłazy.

Bezpieczny pokój dziecka na poddaszu

Monika Kupska-Kupis, architekt w firmie VELUX:

"Pokój dziecięcy powinien być wyposażony w rozwiązania, które gwarantują bezpieczeństwo. Jednym z nich jest montaż okien dachowych z systemem górnego otwierania, który uniemożliwia otwarcie okna bez wiedzy i pomocy rodziców. Bezpiecznym rozwiązaniem jest także okno z funkcją uchylną. Jeśli chcemy, by dziecko mogło spokojnie bawić się pod oknem, najlepszym wyborem będzie szyba klejona, bezpieczna, montowana w oknach dachowych VELUX z linii Standard Plus. Wewnętrzna szyba składa się z dwóch tafli szkła o grubości 2 x 3 mm sklejonych z folią, zaś zewnętrzna jest wykonana z hartowanego szkła o grubości

4 mm, przestrzeń między nimi wypełnia argon. Dzięki temu, nawet w przypadku silnego uderzenia i stłuczenia, kawałki szkła pozostaną w ramie okna i nie spadną na podłogę.

Innym praktycznym rozwiązaniem jest montaż okien dachowych z pakietem wyciszania deszczu, które redukują odgłosy padających kropli aż o 7 dB. Ciszę zapewnia zwiększona grubość szyby zewnętrznej i specjalne oblachowania pokryte folią wyciszającą. Tak wyposażone okna pomogą spokojnie przespać całą noc, nawet podczas największej burzy.

Jeśli zależy nam na wyjątkowym komforcie, warto wybrać okna sterowane elektrycznie VELUX INTEGRA®. Dotykowy panel sterowania pozwala między innymi zaprogramować zamykanie wszystkich okien w domu w tym samym momencie. Takie okna wyposażone są także w czujnik deszczu, który automatycznie zamknie je przy pierwszych kroplach."

Jakie są kluczowe kwestie w doborze odpowiedniej izolacji?

Tomasz  Kwiatkowski , doradca techniczny w firmie ROCKWOOL:

Do ocieplenia poddaszy, przez które ucieka z domów bardzo dużo ciepła, najlepiej podchodzić systemowo. Dwuwarstwowe ocieplenie poddasza, wykonane za pomocą produktów z wełny skalnej ROCKWOOL, to trwałe oraz niezawodne rozwiązanie na lata oraz szybki i łatwy montaż. Zgodnie ze standardem ROCKWOOL, zestawem rozwiązań izolacyjnych dla domów, optymalna izolacja poddasza powinna być wykonana w dwóch warstwach i mieć łączną grubość 35 cm. Pierwsza warstwa ocieplenia układana jest między drewnianymi krokwiami poddasza ? dlatego najlepiej sprawdzają się tutaj maty z wełny skalnej TOPROCK SUPER. Dzięki swojej gęstości zachowują one sprężystość, co przekłada się na łatwość montażu. Klinują się same między krokwiami i nie wymagają dodatkowego mocowania. Dzięki sprężystości skalnej wełny łatwo można uzyskać szczelną i ciągłą izolację, a dzięki temu ograniczyć ryzyko powstawania mostków termicznych. Druga warstwa, wykonana za pomocą płyt z wełny skalnej SUPERROCK, jest dopełnieniem dwuwarstwowego ocieplenia poddasza. Płyty dodatkowo osłonią całą izolację i zagwarantują jej szczelność i trwałość. Wełna skalna jest materiałem bardzo trwałym i stabilnym wymiarowo. Nawet po bardzo długim czasie użytkowania nie osiada, dzięki czemu izolacja pozostaje szczelna. Wełna skalna jest materiałem niepalnym, co szczególnie w przypadku poddaszy, w których często znajdują się łatwopalne elementy konstrukcyjne, jak więźba dachowa, jest bardzo istotną zaletą. Zastosowana izolacja ma duży wpływ na poziom pasywnej ochrony przeciwpożarowej. Niepalne ocieplenie z wełny skalnej (najwyższa klasa reakcji na ogień A1) przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa pożarowego całego domu, stanowiąc jednocześnie izolację przeciwogniową dachu. Materiały budowlane z Euroklasami A1 spełniają najbardziej wymagające standardy ochrony przeciwpożarowej. Gdy znajdą się w ogniu, nie zwiększają go, nie rozprzestrzeniają, nie dymią i nie kapią płonącymi kroplami.