Elewacje domów jednorodzinnych: konserwacja i rodzaje wykończenia

Elewacje domów: zabezpieczenie ścian, a wygląd budynku

Elewacja domu spędza wielu z nas sen z powiek. Planując budowę domu, często nie zastanawiamy się, jak będzie wyglądać elewacja, a także nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele zależy od naszego wyboru. Dlatego też warto rozwiać wszelkie wątpliwości i jasno odpowiedzieć na najczęściej pojawiające się pytania. 

Wiele osób zastanawia się, czy warstwa, której zadaniem jest zabezpieczanie ścian zewnętrznych przed uszkodzeniami oraz przed wpływami atmosferycznymi, może przesądzić o estetycznej wartości obiektu. Odpowiedź będzie niejednoznaczna. Z jednej strony - starannie wykończone i oprawione domostwa na większości odbiorców robią lepsze wrażenie niż potencjalnie piękna siedziba 'w budowie' czy domagająca się remontu ruina ze śladami piękna. Jednak z drugiej strony żadna elewacja nie jest w stanie w pełni zniwelować takich braków, jak złe proporcje czy nieudolnie zaprojektowana i niedostosowana do otoczenia bryła.

Elewacja budynku: ważna rada

Nie każdy potrafi docenić harmonijne ukształtowanie bryły, dobrze dobrane wzajemne proporcje ścian, dachów, otworów okiennych i drzwiowych. To oczywiste i zrozumiałe. Dlatego tak istotna jest elewacja budynku, a ściślej mówiąc jej wygląd. Nie da się ukryć, że zwłaszcza w ocenie przechodniów, sąsiadów i gości elewacja odgrywa bardzo ważną rolę. Pamiętajmy jednak, że znacznie łatwiej dopasować sposób wykończenia do porządnie skonstruowanej bryły niż tuszować nim pomijane wcześniej niedostatki kiepskiego projektu. Proporcjonalny, zgrabny dom znacznie łatwiej 'ozdobić' niż jego nieforemnego sąsiada.

Informacje o tym, jakie elewacje cieszą się największą popularnością, znajdziesz w artykule: Elewacje budynków - najnowsze trendy

Elewacja budynku: rodzaje i sposoby wykończenia

Pamiętajmy, że elewacja to część projektu. Decyzję o rodzaju elewacji, zdobiących ją detalach i kolorystyce architekt podejmuje na etapie projektowania domu. Z pakietem zawierającym dokumentację projektową budynku powinniśmy otrzymać również propozycje wykończenia bryły, wraz z rozrysowanymi trudniejszymi detalami. Dobrze, jeśli w wyborze najodpowiedniejszego rozwiązania pomoże nam specjalista dokonujący adaptacji projektu, ponieważ podobnie jak w projekcie indywidualnym sposób wykończenia elewacji powinien:

- pasować do formy domu;

- budować dobrosąsiedzkie relacje z otoczeniem, bo ładu nie da się zaprowadzić metodami administracyjnymi, bez udziału i zaangażowania inwestorów;

- odzwierciedlać estetyczne upodobania projektantów i właścicieli, pamiętając, że mody warto traktować z pewnym dystansem;

- spełniać wymogi ekonomiczne i techniczne. Możliwości są w tym względzie niemal nieograniczone, ale warto rozważać przede wszystkim rozwiązania dobrze sprawdzone.

Jeśli szukasz informacji o elewacji z imitacji drewna, wszystkie najważniejsze informacje znajdziesz w artykule: Elewacje domów: imitacje drewna na elewacji

Elewacje domów: modelowanie

Ładny dom to nie tylko ładne elewacje. Dlatego kiedy zapadają takie ważne decyzje, jak wybór projektu domu, planowanie rozbudowy czy remontu budynku itp., nie należy przesadnie skupiać się na zabiegach stylizacyjnych.

Odpowiednie modelowanie elewacji często pozwala w udany sposób ukryć niekorzystne proporcje budynku. Żeby wizualnie wysmuklić bryłę domu, 'ubiera się' ją w wertykalne, pionowe podziały. Jeśli chcemy, by wydawał się rozleglejszy i niższy, wszelkie zdobienia powinny mieć układ horyzontalny, czyli poziomy.

Elewacje domów: poprawianie proporcji budynków

Elewacja budyniu często pomaga poprawić proporcje domu. Aby to zrobić, wystarczy jeden mocny pas podwyższonego cokołu lub boniowanie, czyli dekoracyjne żłobienie w tynku rowków, które tworzą efektowne podziały. Innym razem przydadzą się profile i gzymsy rozmieszczone na odpowiednich wysokościach, wieńczące okna i podkreślające strefę wejścia.

Elewacje: Sposoby wykończenia budynku 

Skomplikowana, duża bryła ze ścianami pełnymi uskoków wymaga zwykle zabiegów integracyjnych. Rzeźbiarsko ukształtowanej formie służy starannie dobrany, jednolity sposób wykończenia, eksponujący dynamikę kompozycji, nie konkurujący z naturalnym światłocieniem.

Elewacja: materiały

Zwartej i sprawiającej wrażenie ciężkiej budowli przydadzą się za to dodatkowe podziały na elewacjach. Do ożywienia sporych, płaskich powierzchni ścian zewnętrznych często używa się różnych wykończeń. Najpopularniejszym urozmaiceniem tynkowanych płaszczyzn są 'wstawki' z innych materiałów: płytek elewacyjnych bądź drewna. Takie połączenia pasują przy tym zarówno do budynków o tradycyjnym kształcie, ze stromymi dachami, jak i do nakrytych stropodachami prostopadłościennych brył o surowszym, współczesnym charakterze.

W przypadku elewacji z drewna, warto przeczytać, jak wygląda montaż drewnianych desek na elewacji: Montaż drewnianych desek na elewacji - najważniejsze informacje

Elewacje domów: uszkodzenia mechaniczne

Elewacje domów także są narażone na uszkodzenia, dlatego zanim zdecydujemy się na konkretny materiał, lepiej dowiedzieć się,jak można zabezpieczyć elewacje.

Szczególnie narażone na uszkodzenia mechaniczne, ekspansję roślinności oraz niszczące działanie deszczu i śniegu są dolne fragmenty elewacji, czyli cokół. Stanowi on zwykle odrębną część ściany (optymalnie wys. ok. 0,5 m; w domach z piwnicami sięga z reguły do wysokości stropu nad piwnicą). Do wykańczania cokołu przeznaczone są specjalne tynki, chętnie jednak stosuje się też inne materiały: okładziny ceramiczne, betonowe bądź kamienne (ale nie może to być marmur). Za praktyczne uchodzą ciemne cokoły. Faktycznie, dom optycznie zyskuje solidną podstawę, jeżeli ściany są jaśniejsze niż cokół. Trzeba przy tym wziąć pod uwagę, że zbyt duży kontrast nie doda budynkowi stylu i modnego wyglądu.