Farby emulsyjne: rodzaje, właściwości, ceny

Farby emulsyjne produkuje się z substancji barwiących, wypełniaczy, spoiwa i dodatków uszlachetniających. Pigmenty (organiczne lub mineralne) nadają farbie odpowiedni kolor. Wypełniacze zagęszczają emulsję, dzięki czemu zwiększa się siła krycia.Spoiwo,odpowiada za połączenie pigmentów i innych składników. Dodatki uszlachetniające natomiast służą do poprawienia parametrów farby, np. zwiększenia odporności na wodę, utrwalenia barwy czy paroprzepuszczalności.

Farby dobrej jakości zawierają dużo spoiwa i pigmentów. W gorszych jest ich mniej, za to mają więcej wypełniaczy. Jest jeszcze jeden składnik, a mianowicie rozpuszczalnik. W emulsjach akrylowych, lateksowych i winylowych jest nim woda. Do produkcji farb ftalowych, olejnych i silikonowych stosuje się lotne rozpuszczalniki organiczne, przez co preparaty te mają charakterystyczny, wyraźny zapach.

Kiedyś od rodzaju rozpuszczalnika zależała trwałość powłok malarskich. Obecnie jednak farby wodorozcieńczalne dorównują rozpuszczalnikowym jakością i trwałością, za to dużo szybciej schną. Nie wydzielają też nieprzyjemnego zapachu.

Rodzaje

Farby do ścian i sufitów to dyspersje akrylowe, lateksowe, winylowe, silikonowe i silikatowe; w pomieszczeniach stosowane są najczęściej dwa pierwsze rodzaje. Trzeba przy tym pamiętać, że nazwy akrylowa i lateksowa mogą być dla kupującego nieco mylące, bo w obu typach emulsji spoiwem bywają cząsteczki polimerów akrylowych. Farba lateksowa jest jednak zwykle nieco odporniejsza na ścieranie i zmywanie. Są też emulsje lateksowe, które poza poliakrylami zawierają również styreny. Takie farby są jeszcze odporniejsze na zmywanie.

Zmywalność

Wiele farb oznaczanych jest jako zmywalne (lekko zwilżoną ściereczką) lub wręcz szorowalne (myte na mokro). O tych właściwościach informują parametry normy odporności na ścieranie (PN-EN 13300). Wprowadza ona podział na pięć klas. Przyznaje się je w zależności od ubytku powłoki (w mikrometrach) po pewnej, ustalonej liczbie cykli czyszczenia. Dla farb w klasie 1 po 200 cyklach szorowania powstaje na ubytek grubości powłoki maksymalnie 5 m, a dla klasy 2 - 20 m (całość powłoki malarskiej to od 70 do 80 m). W praktyce czyścić na mokro można jedynie powłoki z farb klasy 1 i 2, pozostałe zaś po takich zabiegach będą tracić fakturę lub kolor.
Producenci wciąż poprawiają odporność farb na zabrudzenia. Nowością na rynku są emulsje o właściwościach hydrofobowych (odpychające cząstki wody i płynne zabrudzenia), a także z dodatkiem Teflonu .

Należy pamiętać, że mniej odporne na ścieranie są farby matowe (choć jest na rynku plamoodporna farba matowa) - po umyciu pokrytej nimi ściany pozostanie ślad. Emulsje, które charakteryzują się wyższym połyskiem, nie są narażone na powstawanie wybłyszczeń po szorowaniu i myciu.

Jeśli zależy nam na czystych, ale niebłyszczących ścianach, dobrym wyborem będą emulsje półmatowe lub półpołyskowe.

Odporność na parę wodną

Do malowania pomieszczeń o podwyższonej wilgotności, czyli kuchni, łazienek, pralni itp. stosuje się najczęściej specjalne emulsje lateksowe (w nazwach często mają określenie "kuchnia i łazienka"). Są one przeznaczone do malowania powierzchni narażonych na zabrudzenia, osadzanie się drobin tłuszczu, a także kondensację pary wodnej (paroprzepuszczalność powłoki malarskiej musi być większa lub równa tzw. granicznemu współczynnikowi oporu dyfuzyjnego). Producenci emulsji do kuchni i łazienek często stosują dodatek preparatów biobójczych lub nanocząstki srebra, co sprawia, iż malowane powierzchnie są odporne na działanie pleśni.

Właściwości kryjące

Informacja o kryciu jest jednym z ważniejszych kryteriów wyboru emulsji - oznacza się ją w metrach, jakie można pomalować jednym litrem farby. Są to jednak wartości orientacyjne, rzeczywista siła krycia zależy od między innymi od rodzaju podłoża, narzędzi i warunków w pomieszczeniu.

Dużą wydajność mają farby jednowarstwowe, ale pojedyncza warstwa może nie sprostać wymogom każdego podłoża i powłoka będzie nierówna. Na powierzchnie przemalowywane zawsze nakładamy dwie warstwy, spod farby po kilku myciach nie będzie prześwitywać stary kolor. Parametry krycia są ważne, gdy malujemy ściany na ciemne barwy. Każda warstwa pozwoli osiągnąć większą głębię danego koloru.

Stopień połysku

Farby emulsyjne mogą tworzyć powierzchnie o różnym stopniu połysku - wysokim, lekkim, półmatowym (satynowym) i matowym. Zwykle powłoki bardziej połyskliwe mają większą odporność mechaniczną, mocniej odbijają też światło (co ma wpływa na wizualny odbiór przestrzeni w niewielkich pomieszczeniach). Obecnie jednak we wnętrzach najczęściej stosuje się powłoki o wykończeniu matowym (pozwalają ukryć nierówności ściany) lub satynowym (mogą je uwypuklić). Gdy powierzchnie są silnie eksploatowane, można zastosować farby o wykończeniu półmatowym.

Emisja związków lotnych

Ważną decyzję dotyczącą wyboru farby mają przed sobą rodzice. Farba, którą chcemy pomalować ściany w pokojach najmłodszych członków rodziny, powinna charakteryzować się minimalnym poziomem zapachu i emisji lotnych związków organicznych. W decyzji pomogą przyznawane niektórym farbom rekomendacje placówek badawczych i instytucji ochrony zdrowia (na przykład Centrum Zdrowia Dziecka).

Lotne związki organiczne (LZO) to grupa związków chemicznych, które łatwo przechodzą w postać pary lub gazu, słabo rozpuszczają się w wodzie, a temperatura wrzenia mieści się w zakresie 50-250°C (pomiar w warunkach ciśnienia normalnego 101,3 kPa). Lotne związki organiczne stanowią źródło zanieczyszczeń środowiska, oddziałują negatywnie na układ oddechowy i krwionośny wszystkich istot żywych. Zgodnie z normami krajowymi oraz dyrektywą UE 2004/42/W maksymalna zawartość LZO w farbach do wnętrz wynosi 30 g/l. W praktyce są w sprzedaży farby zawierające ich znacznie mniej (np. 5-7 g/l), a nawet tzw. green paints, w których LZO nie ma w ogóle.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail. Zobacz PRZYKŁAD