Akcja Termomodernizacja. Co to jest termomodernizacja głęboka?

Dofinansowanie na głęboką termomodernizację ma pochodzić ze środków, które będą dostępne w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych RPO czy Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Wiadomo, że dofinansowanie uzyska tylko głęboka termomodernizacja - ale nikt nie jest w stanie podać jej dokładnej definicji. W różnych RPO pojawiają się zapisy, które mówią, że jest to taka termomodernizacja, po której budynek spełni obecnie obowiązujące wymagania w zakresie standardu energetycznego dla nowych obiektów.

Ponieważ jednak wymagania te ciągle nie są w Polsce na zbyt wyśrubowanym poziomie, to przeprowadzenie jej wcale nie zagwarantuje, że standard ten będzie relatywnie wysoki w przyszłości. Gdy więc za kilka lat przepisy się zmienią, okaże się, że znowu mamy dom "podstandardowy". Mówi się również, że termomodernizacja głęboka to taka, po której budynek spełni wymagania, które będą obowiązywały (według prognozy podanej w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie) w 2017 roku lub w 2021 roku.

Ja jestem zwolennikiem prostszej definicji, mówiącej, że po termomodernizacji głębokiej dom będzie miał zapotrzebowanie na energię końcową (z uwzględnieniem jakości systemu grzewczego) do celów ogrzewania i przygotowania ciepłej wody nie wyższe niż 60 kWh/(m2rok).

Kiedy termomodernizacja się opłaca?

Standardy standardami, a i tak decydujące powinno być zachowanie zdrowego rozsądku i przeprowadzenie termomodernizacji w takim zakresie, w jakim jest ona uzasadniona ekonomicznie - przy czym uzasadnienie to należy rozumieć w znacznie szerszym kontekście niż tylko proste porównanie kosztów i nakładów. Kontekst ten obejmuje: szeroko rozumianą politykę (rządu?) w zakresie ochrony środowiska, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa energetycznego itp. i wynikającą z tego potrzebę wspierania efektywności energetycznej - w tym wspierania rozwoju stosowania odnawialnych źródeł energii, ochronę środowiska naturalnego i zapobieganie efektowi cieplarnianemu, rachunek ekonomiczny, uzasadniający inwestowanie w termomodernizację, oparty na analizie i porównaniu nie tylko wydatków i efektów, ale również całkowitego kosztu w cyklu użytkowania budynku - przed i po modernizacji, z uwzględnieniem dostępnego wsparcia i dofinansowania.

Z powyższego wynika, że definicja głębokiej termomodernizacji jest płynna i zależy od otoczenia ekonomicznego oraz programów wsparcia, jakie inwestorom prywatnym stwarza Państwo (dotacje, polityka podatkowa, taryfowa, stopień skomplikowania procedur administracyjnych itp.). Zależy też od producentów materiałów i technologii energooszczędnych. Tu niestety historia pokazuje, szczególnie w przypadku energii odnawialnych, że równolegle z dotacjami wchodzą na rynek znaczące podwyżki urządzeń i instalacji, co powoduje, że wsparcie ma mniejszą wartość dla klientów i znacznie ogranicza atrakcyjność finansową tych rozwiązań. Analizy kosztów w cyklu użytkowania pokazują, że o ile planujący dokonanie termomodernizacji mają zdolność do pozyskanie środków na jej realizację, to po pierwsze trzeba to robić w sposób jak najbardziej kompleksowy, po drugie - po termomodernizacji standard ten powinien wynieść nie więcej niż właśnie wzmiankowane wcześniej 60 kWh/(m2rok). W sposób kompleksowy z powodów praktycznych, a do aż tak niskiego poziomu dlatego, że analiza zdyskontowanego kosztu w cyklu użytkowania wskazuje na ekonomiczną opłacalność. Wyższy poziom termomodernizacji oznacza niższe koszty energii i na odwrót - niższy poziom termomodernizacji powoduje wyższe koszty eksploatacji. Wsparcie ze strony państwa - o ile procedury i koszty transakcyjne związane z jego pozyskaniem nie są za wysokie - powinno być traktowane jako możliwość zwiększenia "głębokości" termomodernizacji, a nie korzyść powodującą, że okres spłaty będzie krótszy.

Termomodernizacja starego domu w Dąbrówce

Do przeprowadzenia modelowej głębokiej termomodernizacji wybraliśmy stary dom z cegły w Dąbrówce. Jego zapotrzebowanie na energię na cele ogrzewania i ciepłej wody wyniesie po modernizacji około 40 kWh/(m2rok). Ten wyższy standard energetyczny wynika z tego, że część materiałów izolacyjnych i instalacji jest sponsorowana, zatem rachunek ekonomiczny wygląda korzystniej niż bez wsparcia, czy przy niższym jego poziomie.

W budynku zaplanowano ocieplenie przegród zewnętrznych o wartości współczynnika U zbliżonej do 0,12. To prawie dwukrotnie mniej niż dla obowiązującego obecnie dla budynków nowych U, wynoszącego od 0,20 do 0,25 W/(m2K). Zastosowana zostanie wysokiej jakości, energooszczędna stolarka okienna oraz wysokosprawny odzysk ciepła z powietrza wentylacyjnego i wysokiej jakości energooszczędny, o niskiej bezwładności cieplnej, system grzewczy. Roboty realizowane będą w sposób kompleksowy, łącznie z adaptacją poddasza na cele mieszkalne, co umożliwi głęboką ingerencję w poprawę struktury budynku. Poza efektem w postaci bardzo niskich kosztów energii, wzrośnie też wartość domu i komfort użytkowania.