Dynia piżmowa (Cucurbita moschata Duchesne)

Kształtem przypomina tykwę lub dzwonek. Mają jasną, dość grubą skórkę i delikatny, słodkawy, lekko orzechowy smak. Występuje w 4 odmianach: włoskiej (Butternut, Butternut Rugosa), japońskiej (Kurinishiki), francuskiej (Muscade de Provence lub Musquée de Provence) oraz bułgarskiej (Muskatna). Świetnie smakuje gotowana, pieczona, smażona, grillowana, zarówno na słono jak i słodko. Świetnie nadaje się do długiego przechowywania – nawet do 2 lat.

Ile waży dynia piżmowa?

Często jest określana jako smaczniejsza wersja dyni olbrzymiej, gdyż może ważyć nawet do 20 kg, a jej miąższ jest dużo słodszy i nie posiada włókien.

Dynia piżmowa – opis

Dynia piżmowa to roślina jednopienna z rodziny dyniowatych. Łodygi tej odmiany są mocne, płożące lub wspinające, o długości do 5 m., z rozgałęzionymi wąsami czepnymi. Liście duże, miękkie, często z białymi plamami. Dynia piżmowa jest rodzielnopłciowa. Kwiaty żeńskie są jasnożółte, dzwonowate i wyrastają pojedynczo. Kwiaty męskie występują pęczkami, w kątach liści. Owoce duże, o kształcie tykwy lub dzwonka, pokryte grubą, jasną skórką. Miąższ ma kolor żółty i jest bezwłóknisty, słodkawy , o charakterystycznym piżmowym zapachu. W miąższu znajduję się liczne, białe lub brązowe, nasiona.

Dynia piżmowa – uprawa

Dynia piżmowa wymaga stanowiska nasłonecznionego i osłoniętego od wiatru - temperatura optymalna dla jej wzrostu to 25 C. Do dobrego rozwoju potrzebuje gleby żyznej, próchniczej,  wysoko przepuszczalnej i przewiewnej oraz szybko się nagrzewającej. Wymaga również regularnego zasilania. Gdy ziemia jest słaba, owoce dyni są mniej dorodne.

Dynia piżmowa jest uprawiana z nasion i ma najdłuższy okres wegetacji, bo do 5 miesięcy. W związku z tym polecane jest wysiewanie rozsad na początku kwietnia i wysadzanie ich do gruntu w połowie maja, po ostatnich przymrozkach. Aby przyspieszyć wzrost można ją przykryć agrowłokniną, którą należy usunąć po pojawieniu się pierwszych kwiatów. Aby nie gniła, należy uprawiać ją na podporach, tak by pędy i owoce nie miały kontaktu z ziemią. Dynia potrzebuje regularnego i obfitego podlewania, aby jej owoce były duże. Jeśli jednak zdecydujemy się na oszczędne podlewania owoce będą nie tylko mniejsze, ale też słodsze i dłużej się przechowają. Jeśli zależy nam na dużych owocach, dynie należy przycinać, a owoce na sadzonce zredukować do 2-3 najwcześniejszych.

Dynia piżmowa - wartości odżywcze

• Dynia piżmowa jest doskonałym źródłem beta-karotenu,
• witamin A, E, C, B1, B2, B3, B5,B6,
• kwasu foliowego oraz fosforu,
• żelaza, wapnia, potasu,
• magnezu i manganu.
• 100 g tej odmiany dyni jest aż 4 mg sodu, 352 mg potasu, 48 mg wapnia, 0,7 mg żelaza, 34 mg magnezu, 0,2 mg witaminy B6, 10630 IU witaminy A, 21 mg kwasu askorbinowego i 2 g błonnika.
• Dynia piżmowa jest owocem niskokalorycznym i bezglutenowym, zalecanym szczególnie osobom z otyłością, ale nie diabetykom, gdyż ma wysoki indeks glikemiczny - 75.

Dynia piżmowa - właściwości

• Dynia piżmowa, jako jeden z nielicznym owoców, nie kumuluje pobieranych ze środowiska metali ciężkich, dlatego wspiera oczyszczanie i odkwaszanie organizmu oraz reguluje przemianę materii.
• Obniża również poziom złego cholesterolu, zapobiega miażdżycy i przeciwdziała stanom zapalnym w organizmie.
• Pestki z dyni mają dobroczynny wpływ na kondycję skóry i włosów, a ich spożywanie jest zalecane w walce z trądzikiem. 
• Wprowadzenie  na stałe do swoje menu dyni piżmowej zmniejsza ryzyko nadciśnienia tętniczego, udarów, zawałów, chorób żył,  nowotworów prostaty i jelita grubego.

Dynia piżmowa - kcal

Dynia ta jest bardzo mało kaloryczna, gdyż w 100 g zawarte jest zaledwie 44 kca.

Dynia piżmowa – przepisy

Dynia piżmowa świetnie sprawdza się zarówna w daniach słonych jak i słodkich. Nadaje się do gotowania, pieczenia, smażenia i grillowania. Zrobimy z niej np. idealną zupę dyniową, z charakterystycznym maślanym aromatem powstałym podczas jej pieczenia. Świetnie nadaje się też na sałatki, pasty, placki, przetwory (dynia w occie, dżem z dyni, itd) oraz słodkości – różnego typu ciasta (drożdżowe, sernik, itd.) muffiny, babeczki oraz budynie i puddingi  Ale jak się zabrać do przygotowywania tych smakołyków z dyni? Co zrobić ze skórką?

Dynia piżmowa - jak obrać?

Skórka dyni piżmowej jest zdecydowanie grubsza niż skórka dyni Hokkaido i musimy ją obrać. Możemy to zrobić na 2 sposoby. Albo umytą i osuszoną dynię dzielimy na pół lub na kilka dużych kawałków, pieczemy i później, po ostygnięciu usuwamy skórkę, albo obieramy ją na surowo. Jeśli wybierzemy drugi wariant, dynię myjemy, odcinamy końcówki, kroimy na pół, wybieramy miąższ i pestki łyżką, a następnie kroimy na mniejsze kawałki i obieramy ze skóry zwykłym nożem lub nożykiem do warzyw.  I voilà! Możemy zaczynać.

Zupa z dyni piżmowej

Składniki:

• ok. 2 kg dyni piżmowej
• 2 duże marchewki
• 1 cebula
• 2 ziemniaki
• 2 łyżki masła
• 1 litr bulionu warzywnego
• duża szczypta cynamonu
• sól i pieprz do smaku

Sposób przygotowania:

Dynię piżmową umyć, osuszyć, przekroić na pół, wydrążyć, obrać ze skórki i kroić w kostkę. Drobno pokroić warzywa - marchewkę, cebulę i ziemniaki. Wszystkie warzywa razem podsmażyć na patelni na maśle przez kilka minut. Zalać bulionem i gotować do miękkości. Następnie zmiksować na gładką masę. Dodać cynamon, pieprz i sól do smaku. Zupę z dyni piżmowej możemy podawać z kroplą śmietany i grzankami.

Budyń z dyni piżmowej

Składniki (4 porcje)

• 2 szklanki mleka roślinnego + 2/3 szklanki do rozmieszania
• 500 g musu z dyni piżmowej
• 3  łyżki mąki ziemniaczanej
• 4 łyżki cukru trzcinowego (do smaku)
• 1 łyżeczka przyprawy do piernika 

Sposób przygotowania:

Wymieszać mleko z musem z dyni piżmowej. Dodać cukier i przyprawę do piernika. Dobrze wymieszać i zagotować. Następnie zmiksować na gładki krem. Wymieszaj pozostałe 2/3 szklani mleka roślinne z mąką ziemniaczaną i wlać do wcześniej zmiksowanego kremu. Gotować jeszcze przez chwilę, aż do uzyskania przez budyń odpowiedniej konsystencji.