Ścieżki w pagórkowatym terenie. Jak poprawnie je wykonać?

Istnieje kilka sposobów rozwiązania tej kwestii. Pierwszym jest zastosowanie stopni schodowych, które skutecznie pozwalają pokonać niedogodności, jakie stwarza pagórkowaty teren. To rozwiązanie jest dość proste w realizacji, lecz nie zawsze do końca satysfakcjonujące, gdyż stopnie mogą stanowić barierę dla osób z niepełnosprawnościami lub w starszym wieku. Inną metodą na zniwelowanie nierówności jest wykonanie pochylni, która będzie wygodna w użytkowaniu dla wszystkich osób korzystających z domu i ogrodu. Na taką konstrukcję trzeba jednak wygospodarować trochę więcej miejsca, dlaczego czasami spotyka się też rozwiązania mieszane. Jak zatem zaplanować funkcjonalną pochylnię w ogrodzie? Warto poznać kilka zasad!

Topień pochylenia – istotny element budowy ścieżki

Zasady układania kostek oraz płyt betonowych na pochylni są takie same, jak w przypadku ścieżek prowadzonych na płaskim terenie, choć istnieje kilka małych, lecz istotnych różnic.
Przede wszystkim niezwykle ważne jest odpowiednie rozplanowanie ścieżki pochyłej. Należy pamiętać, że w przypadku budowy pochylni związanych z budynkiem, kwestie te regulują przepisy prawa budowlanego, które podają wartości pochylenia drogi. Przy budowie ścieżek w ogrodzie też dobrze jest stosować się do podanych w przepisach wartości.

Ścieżki w pagórkowatym terenie. Jak poprawnie je wykonać?

Jeśli wysokość, którą mamy do zniwelowania, wynosi ok. 15 cm, to maksymalny kąt nachylenia nawierzchni powinien wynieść 15 stopni. Gdy „do zgubienia” mamy do 0,5 metra, to można pozwolić sobie na nachylenie ścieżki o 8 stopni. Przy większych wysokościach do zniwelowania, wskazane jest układanie nawierzchni o spadku 6 stopni.
Zmniejszanie kąta nachylenia w praktyce oznacza, że pochylnia staje się coraz dłuższa. Dlatego czasem warto wykonać zakręt na jej końcu i poprowadzić drugą w przeciwnym kierunku. Zaoszczędzi to nieco miejsca w ogrodzie.
Przy projektowaniu pochylni bardzo ważne jest poprawne zmierzenie wysokości do zniwelowania, żeby odpowiednio dobrać kąt nachylenia. Do zwymiarowania ścieżki potrzebne są paliki, sznur, metrówka i poziomica. Z ich pomocą należy wytyczyć na gruncie plan ścieżki, a potem wykonać projekt i przystąpić do budowy.

Pomierzyliśmy, to… budujemy

Aby ułożyć kostkę betonową na pochylni, najpierw trzeba odpowiednio przygotować podłoże. Pierwszą czynnością, którą należy wykonać, jest korytowanie, czyli wybranie gruntu rodzimego na głębokość od 20 do 50 cm (im grubsze elementy wykończeniowe nawierzchni, tym głębiej kopiemy). Oczywiście samo wybranie ziemi nie wystarczy. Konieczne jest także usunięcie większych kamieni i korzeni, a następnie odpowiednie wyprofilowanie gruntu.
Dobrym rozwiązaniem, które pozwoli stworzyć „ramy” dla nawierzchni, są obrzeża lub betonowa palisada na jej krawędziach.  Wpływają one pozytywnie na stabilność nawierzchni.

Po zrealizowaniu opisanych prac przygotowawczych nadchodzi czas na wykonanie podłoża. Czynność tę zaczynamy od przygotowania podbudowy z żużlu, piasku, żwiru lub mieszanki piasku ze żwirem. Zalecana grubość w przypadku ścieżki w ogrodzie wynosi 10 cm. Podbudowę należy koniecznie ubić, a następnie wykonać z piasku 4-5 cm podsypkę, którą trzeba wyrównać. Dla lepszej stabilności tej warstwy można wymieszać ją z cementem, który zwiąże ziarna piasku pod wpływem wilgoci.
W taki sposób dochodzimy do układania kostek betonowych, z których powstaje właściwa nawierzchnia. Prefabrykaty betonowe układamy na wcześniej przygotowanych warstwach i dobijamy do podłoża gumowym młotkiem. W ten sposób osadzą się one w podsypce. Minimalna odległość, którą należy zachować pomiędzy płytami lub kostkami, wynosi 3 mm.
Gdy nowa ścieżka ogrodowa z pochylnia jest już prawie gotowa, trzeba ją jeszcze utrwalić, czyli wmieść piasek w szczeliny pomiędzy elementami, a następnie polać całość wodą do uzyskania efektu. Alternatywą dla piasku płukanego, którego używa się standardowo, jest piasek polimerowy. Ma on kilka zalet. Umożliwia szybkie wykonanie fug i lepiej stabilizuje nawierzchnię, a poza tym nie jest wywiewany przez wiatr (twardnieje podczas suszy), ani wypłukiwany przez deszcz (staje się elastyczny). Ponadto nie wyrastają w nim chwasty i mech, co znacząco ułatwia eksploatację nawierzchni w przyszłości.

Jaką kostkę lub płyty wybrać?

Nawierzchnia układana na pochylni powinna spełniać określone parametry antypoślizgowe. Można to sprawdzić w specyfikacji techniczno-budowlanej produktu. W przypadku powierzchni pochyłych doskonale sprawdza się kostka chropowata, czyli taka, która ma fakturę płukaną, a nie gładką. Zmniejsza to ryzyko poślizgnięcia się na niej, gdy będzie mokra. Na rynku prefabrykatów betonowych do wykańczania nawierzchni jest wiele takich produktów, więc łatwo można dopasować je do stylu domu.
W aranżacjach nowoczesnych, klasycznych i skandynawskich na ogrodowych alejkach dobrze prezentują się kostki w odcieniach szarości czy o fakturze płukanej. Jeśli jednak ogród bardziej przypomina klimatem region śródziemnomorski, to warto zastanowić się kostkami o fakturze płukanej w kolorach żółtym lub czerwonym.
Jeśli poszczególne elementy mają niewielkie rozmiary, to po ułożeniu nawierzchni, powstaną pomiędzy nimi „fugi”. Wpływa to pozytywnie na antypoślizgowość całej alejki. Plusem niewielkiego rozmiaru elementów jest też swoboda układania z nich zakrętów.
Może być to przydatne przy „wypłaszczeniach” nawierzchni zlokalizowanych pomiędzy dwoma pochylniami orientowanymi w przeciwnych kierunkach.