Ogrodzenie działki od ulicy i sąsiada

Budowa ogrodzenia nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Jeżeli jednak ma znajdować się od strony drogi, ulicy, placu, torów kolejowych oraz innych miejsc publicznych albo jeśli ma być wyższe niż 2,2 m (bez względu na umiejscowienie) - inwestor powinien zgłosić zamiar jego budowy staroście.

Zgłoszenie budowy

Zamiar zbudowania ogrodzenia należy zgłosić w starostwie powiatowym 30 dni przed terminem rozpoczęcia prac. Zgłoszenie powinno zawierać:

- rodzaj i zakres robót budowlanych,

- sposób ich prowadzenia,

- termin rozpoczęcia budowy.

Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie, że ma się prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (składa się je pod rygorem odpowiedzialności karnej). Jeśli będzie taka potrzeba, starosta może zażądać od nas przedłożenia odpowiednich szkiców lub rysunków - wzywa wtedy do uzupełnienia dokumentacji postanowieniem z wyznaczonym terminem, kiedy mamy złożyć brakujące dokumenty. Rysunki ogrodzenia można wykonać samemu - nie trzeba korzystać z usług projektanta.

Prace można rozpocząć, jeżeli w ciągu 30 dni od doręczenia zgłoszenia starosta nie wniesie sprzeciwu. Powodem sprzeciwu może być na przykład zaplanowanie ogrodzenia z materiałów szkodliwych (np. zawierających azbest) albo przebieg ogrodzenia niezgodny z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (np. na gruncie niebędącym własnością budującego).

Jeżeli starosta nie wyda sprzeciwu, można przystąpić do prac - w ciągu 2 lat od terminu rozpoczęcia określonego w zgłoszeniu. Jeśli w tym terminie nie rozpoczną się prace budowlane, trzeba będzie składać kolejne zgłoszenie.

Jak może wyglądać

Dowolnie - to kwestia gustu i możliwości inwestora, choć prawo nakłada w tej kwestii kilka ograniczeń:

- ogrodzenie nie może stwarzać zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi i zwierząt, zabronione jest zatem umieszczanie na nim na wysokości poniżej 1,8 m ostro zakończonych elementów, drutu kolczastego, tłuczonego szkła oraz innych podobnych materiałów i wyrobów;

- bramy i furtki w ogrodzeniu nie mogą otwierać się na zewnątrz działki i mieć progów utrudniających wjazd osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich;

- szerokość bramy powinna wynosić co najmniej 2,4 m, a furtki - 0,9 m;

- zapora ruchoma, czyli szlaban (jeśli inwestor na taką się decyduje), musi być oznakowana w sposób widoczny w ciągu całej doby oraz mieć sygnalizację świetlną lub dźwiękową zmiany położenia.

Razem czy osobno

Ogrodzenie można budować samemu, można też porozumieć się w tej sprawie z właścicielami sąsiednich posesji. Przepisy prawa nie nakładają jednak obowiązku budowania przez każdego z sąsiadów określonej części ogrodzenia, ale pozostawiają to do uzgodnienia zainteresowanym. Wspólna budowa ogrodzenia jest korzystna nie tylko ze względów finansowych, ale też estetyczno-architektonicznych.

- Jeżeli ogrodzenie będzie budowane wspólnie, całość kosztów można podzielić proporcjonalnie do wydatków (oczywiście na wszystkie materiały należy mieć rachunki, a na wykonywane prace wspólnie podpisywać umowę o roboty budowlane). W razie wątpliwości co do intencji nowo poznanego sąsiada można podpisać umowę, w której strony (sąsiedzi) zobowiązują się do partycypowania w kosztach budowy ogrodzenia o określonej długości i wyglądzie. W umowie należy jednoznacznie wskazać, w jakich częściach sąsiedzi będą pokrywać koszty budowy - czy zostaną one dzielone po równo, czy też wysokość poniesionych kosztów będzie uzależniona od długości ogrodzenia z danej strony.

- Jeśli sąsiedzi nie są zainteresowani wspólną budową ogrodzenia, wówczas nie ma wyboru - trzeba budować samodzielnie i niestety na własny koszt. Skoro w prawie nie przewidziano obowiązku wspólnego ponoszenia kosztów budowy ogrodzenia (ani też odbudowy zniszczonego) - takie postanowienie może wynikać tylko ze zgodnej i wspólnej decyzji sąsiadów. Zgodnie z zasadami kodeksu cywilnego (art. 154) na sąsiadach ciąży jedynie obowiązek wspólnego ponoszenia kosztów utrzymania już wybudowanego ogrodzenia.

Ta nieprecyzyjność zapisów prawa będąca przyczyną wielu sąsiedzkich sporów została przedstawiona do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu. Uchwałą z 24 stycznia 2002 roku III CZP 75/01 Sąd uznał, że obowiązek wspólnego ponoszenia kosztów utrzymania ogrodzenia nie obejmuje kosztów wybudowania nowego ogrodzenia.

Nie ma więc żadnych podstaw do żądania, by sąsiad współuczestniczył w kosztach budowy ogrodzenia, jeżeli nie wyraża takiej woli. Musi tylko pokrywać część wydatków z tytułu bieżących napraw i konserwacji ogrodzenia.

Miejsce na ogrodzenie

Jeżeli mamy zgodnych sąsiadów i budujemy ogrodzenia wspólnie - stawiamy je w osi granicy działki; jeśli budujemy sami - musimy je postawić na terenie własnej nieruchomości, nie wchodząc na teren sąsiada (choć takie usytuowanie nie zwalnia sąsiada od obowiązku ponoszenia przyszłych kosztów utrzymania ogrodzenia).

Jeśli ogrodzenie ma być budowane od strony ulicy, nie wolno przekroczyć linii rozgraniczających ją od posesji (zarys tych linii można sprawdzić w planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu). Jeżeli są jakiekolwiek wątpliwości co do ustalenia przebiegu linii rozgraniczających albo granic nieruchomości - można poprosić o pomoc (odpłatną) geodetę.

Uwaga! Jeśli w planie zagospodarowania przewidziano poszerzenie istniejącej dotychczas drogi, najlepiej od razu wybudować ogrodzenie poza obszarem przeznaczonym pod drogę, inaczej gmina zaproponuje nam kiedyś wykup części gruntu, a jeśli się nie zgodzimy - dokona wywłaszczenia potrzebnej części. Koszty ogrodzenia terenu będą wówczas podwójne.

Podstawa prawna

- Ustawa z 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (DzU nr 207, poz. 2016, z 2003 r., ze zmianami)

- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690, z 2002 r., ze zmianami).