Elewacja z klinkieru. Cegły czy płytki klinkierowe?

Klinkier na elewacji

Klinkier na elewację wybiera się najczęściej z trzech powodów - jest bardzo trwały, ładny i doskonale łączy się z innymi materiałami. Cegły i płytki klinkierowe sprawdzą się miejscach, które są szczególnie narażone na działanie różnych czynników zewnętrznych. Wykonanie cokołu z klinkieru zapewni trwałą ochronę ściany przed zawilgoceniem kroplami deszczu odbijającego się od gruntu lub wodą z zalegającego przy ścianach śniegu, a ceglane lub pokryte płytkami narożniki zabezpieczą elewację przed uszkodzeniami. Płytki i cegły warto ze sobą zestawić, mieszając kolory.

Połączenie klinkieru z innymi materiałami pozwala uzyskać niepowtarzalny efekt. Wybrane części elewacji można obudować drewnem lub otynkować. Znacznie odciąży to konstrukcję optycznie. Z kolei klinkierowe obramowania okien i drzwi czy schodkowo ułożone płytki na elewacji z powodzeniem przełamią monotonię ściany. Jeśli tynk jest pokryty jasną, na przykład białą farbą, fasadę idealnie ozdobi klinkier w kolorze dachówki. Dzięki temu całość będzie spójna i oryginalna.

Czasem spotyka się też klinkier połączony z kamieniem - wygląd elewacji nawiązuje wówczas do natury i wpisuje się w trendy ekologiczne.

Czytaj też o elewacji z kamienia

Elewacja klinkierowa: kiedy płytki, kiedy cegły

Płytki klinkierowe różnią się od cegieł klinkierowych grubością i wagą. Płytka ma około 8-20 mm grubości, a cegła - około 65-71 mm. Płytki są też znacznie lżejsze. Z tego względu decyzję o wykorzystaniu płytek klinkierowych możemy podjąć nawet na późniejszym etapie budowy, w przypadku cegieł byłoby to niemożliwe, ponieważ wymagają one solidnych fundamentów.

Długość i szerokość płytek oraz cegieł często sobie odpowiadają - dlatego po ułożeniu wyglądają identycznie. Dwa najpopularniejsze wymiary to 240 x 115 mm (NF) i 250 x 120 mm (RF, zwany polskim). W katalogach wielu producentów znajdziemy wręcz uzupełniające się systemy - cegły i płytki w tym samym kolorze i o tej samej fakturze. Wynika to z tego, że powstają one z tego samego materiału i są wypalane w identyczny sposób. Podobne pozostają więc także ich właściwości.

Kiedy płytki, kiedy cegły?

To, w jakiej formie będziemy mogli użyć klinkieru do wykończenia elewacji, zależy od rodzaju ściany zewnętrznej.

Kiedy ściana jest dwuwarstwowa, elewację wykańcza się przez przyklejenie do warstwy ocieplenia płytek klinkierowych. To nieco tańszy, a także łatwiejszy i szybszy sposób uzyskania elewacji z klinkieru.

W ścianach trójwarstwowych warstwę osłonową wykonuje się z cegieł elewacyjnych. Mają one dużą masę, więc wymagają odpowiednio szerokich fundamentów, które muszą przenieść obciążenie tego dodatkowego muru. Ściana trójwarstwowa może mieć też zewnętrzną warstwę wykonaną z cegieł nieelewacyjnych, do których następnie klei się płytki. Jednak takie rozwiązanie, ze względu na wysokie koszty i pracochłonność, jest rzadko spotykane. Odradzają je też fachowcy, ponieważ nie ma ani ekonomicznego, ani technologicznego uzasadnienia.

Zmiany w projekcie w trakcie budowy

Technologia wykonania ściany zewnętrznej, na jaką się decydujemy, jest uwzględniona w projekcie. Bywa jednak, że poszukując kompromisu pomiędzy trwałością, estetyką i założonym budżetem, zastanawiamy się, nawet w trakcie budowy, czy można zamienić cegły na płytki i odwrotnie. Jeśli w miejscowych warunkach nie ma konkretnych wymagań dotyczących zachowania elewacji, to można to zrobić bez problemu. By nie była to zmiana istotna, ważne jest zachowanie parametrów budynku, czyli jego powierzchni i kubatury (wymiary wewnętrzne muszą być takie jak w projekcie).

Jeśli zamieniamy cegły na płytki, wymiary zewnętrzne na ogół są mniejsze lub takie same. Gorzej, gdy zamiast płytek mają być cegły, ponieważ ściana jest grubsza i przysuwamy dom do granicy działki. Zarówno w jednej, jak i drugiej sytuacji przy odbiorze domu konieczny jest wpis do dziennika budowy i na oświadczeniu kierownika budowy stwierdzający, że jest to zmiana nieistotna.

Uwaga! Jeśli zamieniamy cegły na płytki, upewnijmy się, że zostanie zachowany taki sam współczynnik U ściany. Może być konieczne pogrubienie warstwy izolacji termicznej lub wykonanie jej z materiału o lepszym współczynniku x.

Jeżeli zamiast płytek mają być cegły, a fundamenty nie są poszerzone, to alternatywą jest układanie cegieł na specjalnych konsolach ze stali nierdzewnej. Aby spełniły one swoje zadanie, trzeba je stabilnie zamocować w warstwie nośnej ściany.

Ile kosztują płytki i cegły klinkierowe na elewację?

Cena, zarówno cegieł, jak i płytek, zależy w dużej mierze od koloru i typu klinkieru, w tym jego faktury i parametrów technicznych, takich jak nasiąkliwość (im mniejsza tym lepiej i tym drożej).

Zwykle najtańszy jest materiał w klasycznym, czerwonym kolorze - cena cegieł zaczyna się od 100 zł/m2, a za płytki zapłacimy od 60-80 zł/m2. Na większy wydatek muszą się przygotować inwestorzy, którzy marzą o elewacji w oryginalnym kolorze. Koszt elewacji z cegieł ciemnych (na przykład brązowych lub grafitowych), to wydatek rzędu 130-200 zł/m2. Za płytki w tych kolorach zapłacimy od 90 zł/m2. Koszt materiału najlepiej sprawdzić w hurtowni w najbliższej okolicy, ponieważ ze względu na koszt transportu nie wszyscy producenci mają te same ceny w całej Polsce.

Oczywiście oprócz samego klinkieru trzeba wziąć pod uwagę kompleksowe koszty elewacji, wraz z wykonaniem i dodatkowymi materiałami. W przypadku płytek będzie to tynkowanie, kleje, siatka, a także płytki narożne, jeśli chcemy, żeby efekt końcowy imitował ceglany mur, a nie "zdradzał" w narożach, że jest z płytek. Elementy kątowe są zwykle sporo droższe od wersji podstawowej - przynajmniej dwukrotnie, ale u niektórych producentów nawet 3,5 raza.

Jeśli wybierzemy cegły, dodatkowe wydatki poniesiemy już wcześniej, na etapie wykonania fundamentów (muszą być odpowiednio szerokie). W obydwu rozwiązaniach trzeba ponadto doliczyć fugowanie. Powinna to być specjalna spoina do klinkieru położona przez fachowca (i w odpowiednich warunkach). Nie ma chyba nic gorszego niż piękna klinkierowa elewacja zepsuta białymi naciekami (wykwitami).

Czytaj też: Koszt budowy domu. Ile kosztują ściany zewnętrzne?

Alternatywa dla klinkieru: płytki betonowe i włóknocementowe

Do wykończenia elewacji często wykorzystywane są płytki włóknocementowe i betonowe.

Elewacyjne płytki włóknocementowe. Produkuje się je z cementu portlandzkiego, wypełniaczy mineralnych oraz mieszaniny włókien celulozowych i sztucznych. Tego rodzaju płytki są oferowane w wielu kształtach i kolorach. Można wybierać wśród płytek zwykłych prostokątnych lub ze ściętymi narożami, kwadratowych o ściętych lub zaokrąglonych narożnikach. Mały format płytek i różne wzory krycia dają możliwość dowolnego architektonicznego kształtowania elewacji. Płytki włóknocementowe bardzo często wykorzystuje się do wykończenia elewacji domu z dachem krytym takim samym materiałem.

Elewacyjne płytki betonowe. Formy używane do produkcji elementów pozwalają nie tylko oddać kształt imitowanego materiału, ale także jego fakturę i kolor. Najczęściej imitują kamień naturalny. Można więc kupić betonowe wersje granitów, piaskowców, łupków warstwowych lub otoczaków.

Elewacja z klinkieru: uważaj na pułapki

Klinkier nie jest materiałem łatwym do murowania i klejenia. Dlatego układanie płytek i wznoszenie osłony z cegieł powinniśmy powierzyć fachowcom, którzy są dokładni i wiedzą, jak z tym materiałem pracować.

Jedną z trudności w wykańczaniu elewacji cegłami klinkierowymi jest konieczność eliminowania mostków termicznych. Trzeba więc bardzo starannie murować wszystkie niestandardowe elementy (na przykład nadproża, podokienniki itp.).

Wykonawstwo ma wpływ także na efekt estetyczny. By uniknąć różnic kolorystycznych w murze, trzeba mieszać ze sobą cegły z różnych palet. Ryzyko powstania wykwitów zminimalizuje stałe zabezpieczanie cegieł przed wilgocią, stosowanie zapraw przeznaczonych specjalnie do klinkieru i używanie korytka do fugowania (nie wolno spoinować metodą szlamowania, czyli powierzchniowego rozprowadzania).

Z kolei płytki klinkierowe narzucają ograniczenia w wysokości - można je naklejać bezpośrednio na murze (bez dodatkowych zabezpieczeń) tylko do wysokości 7 m. Jeśli budynek jest ocieplony, należy zastosować dodatkowe zabezpieczenia, polegające na układaniu specjalnych warstw - kolejno: kleju, siatki zbrojeniowej, kleju, kołków (przez siatkę), znów kleju i siatki zbrojeniowej. Dodatkowo, jeśli ocieplamy styropianem, musi on być kotwiony. Dopiero na tak przygotowanym podłożu można kleić płytki klinkierowe, bez obaw, że odpadną od ściany.