Choroby storczyków – jak się przed nimi uchronić i jak je zwalczać

Wyobraźmy sobie wilgotny las monsunowy. Pomyślmy o gorących parnych dniach i chłodniejszych nocach kiedy mgły spowijają bujne korony wysokich drzew. Światło słońca jest tu rozproszone, wokół panuje zielony półmrok. Tak wyglądają ojczyste strony wielu storczyków, które uprawiamy w doniczkach. A jak prezentują się warunki, jakie im proponujemy?

Storczyki w mieszkaniu

W naszych domach i mieszkaniach, na parapetach panuje zwykle zbyt niska wilgotność, różnice temperatur między dniem a nocą są niewielkie a światło jest ostre i bezpośrednie. Nic więc dziwnego, że storczyki chorują. Zanim trafią do nas czeka je dość długa droga. Z wilgotnych szklarni gdzie zostały wyhodowane, dalej przez sklep ogrodniczy lub kwiaciarnię dopiero docierają do nas. Wybierając roślinę zwróćmy uwagę czy jest zdrowa: czy jej liście są jędrne, dobrze wybarwione bez plam i nalotu, czy nie ma śladów żerowania szkodników. Często samą przeprowadzkę do nowego miejsca odchorowują min. zrzucając pąki kwiatowe. Zadbajmy o to by w czasie transportu do domu nie były narażone na duże skoki temperatury. Nie wystawiajmy ich na bezpośrednią operację słoneczną, unikajmy okien południowych. Nie stawiajmy ich blisko grzejników, ani nie narażajmy na przeciągi. Storczyki preferują wilgotne powietrze, ale nie znoszą zalewania. Jeśli przypomnimy sobie, że w naturze wiele z nich to epifity sprawa stanie się jasna. Epifity to rośliny rosnące w koronach drzew mocno wczepione korzeniami w nierówności kory. Woda spływa po nich. Nie zdarza się by korzenie długo narażone były na kontakt z mokrą glebą.

Zatem jeśli nasze storczyki chorują to po pierwsze postarajmy się poprawić warunki w jakich rosną.

Choroby i szkodniki najczęściej atakujące storczyki – opisy i zdjęcia

Jeśli mamy problem z rozpoznaniem problemu o pomoc możemy poprosić na forum internetowym gdzie doświadczeni ogrodnicy na podstawie nadesłanych zdjęć dokonają diagnozy. Ułatwi to ustalenie co powinniśmy zmienić i jakie środki zastosować by uratować nasze rośliny.

Choroby storczyków lepkie liście

Szkodniki storczyków: Przędziorki

Należą one do roztoczy i zwykle na storczykach występują Przędziorek chmielowiec i P.szklarniowiec. Powodują one zasychanie, żółknięcie liści i ich odbarwienie. Szkodniki te żerują na spodniej stronie liści gdzie widoczna jest także warstwa charakterystycznej pajęczynki. Wyglądają jak bardzo małe pajączki mogą być min. żółte, białe lub czerwonawe. Wysysają zawartość poszczególnych komórek. Dostaje się do nich powietrze co powoduje srebrzyste zabarwienie liści. Występowaniu przędziorków sprzyja niska wilgotność i wysoka temperatura.

Aby się ich pozbyć należy poprawić warunki. Zalecane są opryski np. środkami Karate 25 EC, Talstar 100 EC. W mieszkaniu najlepiej zacząć od bezpiecznego środka np Agricolle spray.

Szkodniki storczyków: Wełnowce

Są to owady, których obecność łatwo rozpoznać po białym, lepkim nalocie na liściach i białych kłaczkach na storczyku. To woskowa substancja, którą pokryte jest ich ciało. Wełnowce chowają się w kątach liści. Można je usuwać mechanicznie przy pomocy wacika nasączonego wodnym roztworem szarego mydła lub wodą z alkoholem 40% w proporcji 1: 10 z dodatkiem kilku kropli płynu do mycia naczyń.  Przemyć należy dokładnie całą roślinę. Jeśli to nie pomoże należy zastosować środki olejowe np. Promanal 60 EC. W przypadku jeśli jest szkodników dużo należy zastosować oprysk w domu bezpiecznym  Agrillicole Spray lub środkami owadobójczymi  np Provado Plus AE, Mospilan 20 SP,  następnie zakryć roślinę na kilka godzin torebką foliową lub użyć środka systemicznego np. Provado care.

Chory storczyk [Porada eksperta]

Szkodniki storczyków: Tarczniki

Jak nazwa wskazuje mają wygląd tarczek w kolorze brązowawym. Są nieruchome i mają średnicę do 6mm  Najczęściej umiejscawiają się na spodniej stronie liścia, ale także na pędach. Osłabiają one roślinę i powodują żółknięcie liści i lepki nalot na liściach. Po zauważeniu pierwszych tarczek można usuwać je mechanicznie (wraz z białawym proszkiem znajdującym się pod tarczkami). Zabieg należy powtarzać kilka razy w odstępach tygodniowych. Można zastosować oprysk Agrillicole Spray. Jeśli to nie pomoże konieczne jest zastosowanie środka systemicznego np. Provado care.

Pomarszczony storczyk [Ekspert radzi]

Szkodniki storczyków: Mszyce

Są to niewielkich rozmiarów (do 3 mm) owady, których kolonie często pojawiają się na wiosnę. Mszyce mogą być zielone, brązowe lub czarne. Najchętniej wysysają soki z miękkich części roślin. Na ich obecność wskazują też lepkie liście storczyka.  Na początku można usuwać je mechanicznie i spłukiwać wodą. Jeśli to nie pomaga należy zastosować oprysk Agrillicole Spray lub Bioczos. Jeśli to nie pomoże użyć środka systemicznego np. Provado care.

Zarówno wełnowce, tarczniki jak i mszyce należą do pluskwiaków. Podczas żerowania wytwarzają  spadź. Ta lepka wydzielina gromadzi się na kwiatach, pędach i liściach . Przykleja się do niej kurz, utrudniając fotosyntezę i transpirację oraz ułatwia zasiedlanie grzybami (sadzaki), które mają formę czarnych plam. Należy poprawić warunki uprawy, szkodniki usunąć a rośliny pokryte spadzią należy oczyścić zmywając roztworem ciepłej wody z dodatkiem kilku kropel płynu do mycia naczyń i spłukać czystą wodą.

Szkodniki storczyków: Wciornastki

Są to niewielkie ok. 3 mm owady. Żerują one na obu stronach liści. Liście zmieniają kolor na białawy lub srebrno-biały. Na ich powierzchni widoczne są odchody szkodników w postaci czarnych grudek mogą także być pokryte małymi korkowaciejącymi plamkami. Występowaniu ww szkodników sprzyjają zbyt wysokie temperatury i suche powietrze.  Aby się ich pozbyć należy poprawić warunki i zacząć od środka Agricolle spray. Jeśli to nie pomoże opryskać  2 razy środkiem owadobójczym np Confidor 200 SL lub Mospilan 20 SP. Zabieg powtórzyć co ok. 10 dni.

Choroby storczyków grzybowe i bakteryjne

Storczyki zalewane, przesadzane do używanego lub zbyt bogatego podłoża (kompost), wystawione na działanie zbyt niskiej temperatury i narażone na zaleganie wody na liściach są często porażane przez grzyby i bakterie. Poniżej prezentujemy sześć spośród najczęściej występujących chorób. Zarażone storczyki należy odizolować i można ratować je odcinając sterylnym nożem części porażone. Rany należy zasypywać węglem drzewnym.

Choroby storczyków: Czarna zgnilizna

Powodowana jest przez grzyby z rodzaju Pythium ultimum i Phytophthora cactorum sprzyjają im wysokie temperatury i wilgotność. Częściej występuje w uprawach szklarniowych. Możemy zarażoną roślinę przynieść ze sklepu. Objawy choroby to miękkie, zapadnięte plamy w kolorze brunatnym do czarnego. Szybko się powiększają. Roślin silnie porażonych należy się pozbyć. Można stosować środki grzybobójcze np. Bravo 500 SC. W uprawie domowej można rozpocząć od zastosowania środka Bioczos, bezpiecznego do stosowana w pomieszczeniach.

Choroby storczyków: Fuzarioza

Wywoływana jest przez grzyby Fusarium. Aby jej uniknąć nie należy używać do uprawy zbyt bogatego podłoża (ziemia kompostowa). Grzyb umiejscawia się w wiązkach przewodzących. Rośliny więdną, żółkną następnie brązowieją i zamierają. U podstawy widoczne są czarne plamy zgnilizny i pomarańczowe plamki zarodników. Roślinę najlepiej usunąć a sąsiednie opryskać  2 – 4 razy Bioseptem 33 SL ewentualnie Topsinem M 500 SC. Zabiegi powtarzać co ok. 10 dni.

Choroby storczyków: Szara pleśń

Choroba ta powodowana przez jest grzyb Bortrytis cinerea. Warunki sprzyjające jej wystąpieniu to wysoka wilgotność i zaleganie wody na roślinach oraz zranienia rośliny spowodowane np. przesadzaniem lub rozmnażaniem. Narażone są na nią egzemplarze uprawiane w witrynach kwiatowych gdzie ograniczony jest przepływ powietrza. Na liściach pojawiają się żółte plamy, które następnie szarzeją i pokrywają się ciemnoszarym nalotem. Choroba postępuje szybko. Można zastosować środki chemiczne np. Captan 50 WP, Topsin M 500 SC.

Choroby storczyków: Plamistość liści storczyków – Antraknoza

Chorobę tę wywołują grzyby Gleosporium i Colleotrichum. Na liściach pojawiają się liczne owalne plamy. Tkanka liścia zapada się a następnie pojawiają się ciemne skupiska grzybów w postaci kręgów. Należy usuwać porażone liście. Wystąpieniu choroby sprzyja intensywne spryskiwanie w godzinach wieczornych. Rośliny należy opryskać  2 – 3 razy środkami np. Bravo 50 SC, Amistar 250 SC lub Topsinem M 500 SC. Zabiegi powtarzać co ok. 10 dni.

Choroby storczyków bakteryjne

Mokra zgnilizna bakteryjna i Bakteryjna plamistość storczyków

Są najczęściej występującymi chorobami bakteryjnymi. Powodują je 3 gatunki bakterii Ervinia carotovora, E. Cypripedi i Pseudosomonas cattleyae. Liście tracą kolor i stają się wyraźnie jaśniejsze oraz miękną. Towarzyszy temu zjawisku nieprzyjemny zapach rozpadających się tkanek. Często porażane są młode liście. Jeśli tylko zauważymy takie objawy należy odciąć liść poniżej miejsca infekcji. W przypadku zakażenia bakteriami Pseudosomonas porażane są starsze liście. Pojawiają się na nich plamy w innym odcieniu zieleni, które następnie przebarwiają się na brązowo aż do czerni. Tkanki zapadają się. Chorobie sprzyjają wszelkie urazy mechaniczne i zaleganie wody na liściach, zbyt obfite podlewanie i nadmiar nawozów azotowych. Powodują one, że tkanki są miękkie i bardzo uwodnione. Rośliny należy odizolować i wykonać oprysk Miedzianem 50 WP lub Miedzianem Extra 350 SC.

Chemiczna ochrona storczyków – środki ostrożności

Ze względów bezpieczeństwa nie należy stosować silnych środków owadobójczych i grzybobójczych w pomieszczeniach, w których przebywamy. Opryski tymi środkami czy podlewanie środkami systemicznym należy przeprowadzać najlepiej na zewnątrz lub w pomieszczeniach takich jak garaż czy piwnica. Stosujmy się do zaleceń producenta, do wyznaczonego czasu karencji.  Dlatego też, o ile to tylko możliwe, zaczynajmy zabiegi ochrony roślin od środków bezpiecznych np. powstałych na bazie polisacharydów, wyciągów z czosnku czy grejpfruta. A przede wszystkim chrońmy nasze storczyki przed warunkami sprzyjającymi rozwojowi chorób i atakom szkodników.