Ogrody japońskie – gdzie je można znaleźć w Polsce

Obecnie na polskim rynku wydawniczym również znajdują się książki poświęcone sztuce zakładania japońskich ogrodów. Mogą się one okazać bardzo przydatne dla tych, którzy chcą pogłębić wiedzę zanim spróbują swych sił w ogrodzie. Podobnie dobrze jest sięgnąć po dostępne w sieci zdjęcia japońskich ogrodów. Nic jednak nie zastąpi osobistego kontaktu z przestrzenią ogrodów choćby inspirowanych duchem Japonii. W nich dosłownie na własnej skórze możemy przekonać się jak działają na nas poszczególne ich elementy, które z nich chętnie byśmy przenieśli na własne poletko, a które już nie koniecznie.

Trzy projekty ogrodu japońskiego

Ogrody japońskie -  Wrocław

W Polsce za jeden z najbardziej autentycznych możemy uznać ogród japoński we Wrocławiu ponieważ w jego powstawaniu brali udział japońscy specjaliści. Znajduję się on w Parku Szczytnickim, bardzo blisko Hali Ludowej. W pierwotnym zamyśle towarzyszył on Wystawie Światowej, która odbyła się w 1913 roku. Udział w zakładaniu ogrodu miał mistrz Mankichi Arai. Po wystawie stopniowo popadał ogród w zapomnienie aż do lat 90-tych XX wieku. Na szczęście ówczesne władze Wrocławia postanowiły przywrócić mu dawny blask. Strona polska zwróciła się opomoc w tej sprawie do Ambasadora Japoni Nagao Hyodo, który odniósł się przychylnie do prośby.Dzięki wysiłkowi specjalistów z obu krajów pod kierownictwem mistrza Yoshiki Takamury po 3 latach ogród został otwarty dla zwiedzających. Niestety nie trwało to długo gdyż zniszczyła go powódź w 1997 r. Renowacja trwała kolejne 2 lata. Ogród znów rozkwitł i można go podziwiać od kwietnia do końca października. Każdy kto interesuje się ogrodnictwem powinien odwiedzić to miejsce podczas wizyty we Wrocławiu.

Ogród japoński, a dokładniej ogród w stylu japońskim

Ogrody japońskie - Przesieka

W malowniczej scenerii Karkonoszy, 120 km od Wrocławia znajduje się kolejny zakątek przeniknięty duchem Kraju Wschodzącego Słońca. W miejscowości Przesieka niedaleko Karpacza jest duży ogród japoński. Państwo Kurowscy zaprojektowali miejsce, które nawet nazwali Mała Japonia. Stworzyli je w krajobrazie nawiązującym do górzystego ukształtowania tego kraju, na powierzchni 1,5 ha. W nim zwiedzający mogą podziwiać bogatą kolekcję roślin (min. 2,5 tys. różaneczników) oraz liczne elementy wodne które jak piszą: skomponowane zostały zgodnie z japońską sztuką zakładania ogrodów i filozofią feng shui. Pochwalić mogą się oni również 6 metrowym wodospadem.

Ogród w stylu japońskim: rośliny i drzewka bonsai w ogrodzie japońskim

Ogrody japońskie - Pisarzowice

Następnym miejscem gdzie znajdziemy orientalne inspiracje są szkółki rodzinnej firmy ogrodniczej państwa Pudełków. Ich japoński ogród znajduje się w Pisarzowicach, blisko Bielska-Białej. Wokół budynku herbaciarni Satomi, będącej udaną stylizacją japońskiej architektury, założony został ogród niewielki, ale pełen atrakcji.

Ogrody japońskie w Krakowie

W Krakowie przy Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha podziwiać można drugi ogród powstały przy udziale twórców z Polski i Japonii: architektów Araty Isozakiego i Krzysztofa Ingardena oraz reżysera Andrzeja Wajdy (autor układu kamieni). Jest to nowoczesna interpretacja tradycyjnych ogrodów towarzyszących pawilonom herbacianym. Otaczają go imponujące bambusy.

Rośliny do ogrody japońskiego w Łodzi

W Polsce centralnej na terenie Ogrodu Botanicznego w Łodzi znajduje się, zajmująca obszar2 ha, kolekcja roślin pochodzących z Japonii, Chin i innych krajów Dalekiego Wschodu. Tu możemy zapoznać się z gatunkami właściwymi dla tamtego obszaru a jednocześnie odpornymi na nasze warunki klimatyczne.

Ogrody japońskie - Rogowo

Natomiast w Arboretum SGGW w Rogowie, położonym między Łodzią a Skierniewicami, gdzie zgromadzono imponującą kolekcję klonów znajdziemy wiele egzemplarzy klonów palmowych i japońskich. Koniecznie trzeba odwiedzić to miejsce jesienią kiedy przebarwiają się one na niezwykłe kolory.

Ogród japoński w Warszawie

Niestety nie znajdziemy dostępnego dla zwiedzających ogrodu japońskiego w Warszawie i okolicach. Warto jednak wiedzieć, że w pobliskim Pruszkowie znajduje się szkółka ze stuletnią tradycją, założona przez rodzinę Hoserów, oferująca sadzonki bambusów. Na jej terenie znajduje się Narodowa Kolekcja Bambusów Zimotrwałych. Zarówno one jak i opisane wyżej klony jako pierwsze kojarzą się z tym stylem ogrodowym.

Ogrody w japońskim stylu

Na północy Polski, w Gdańsku motywy japońskie znajdziemy w sąsiadującym z Parkiem Oliwskim "Ogrodzie botanicznym w stylu japońskim". Zobaczymy tu min. bramę tori, bambusowe wygrodzenia i gaj wiśniowy. We wszystkich przywołanych wyżej miejscach zastosowano motywy i rozwiązania właściwe dla ogrodów nawiązujących do ogrodów japońskich i typowych dla nich. Wśród nich wymienić należy:

• formowane drzewa i krzewy szczególnie zimozielone i azalie,
• liczne elementy wodne takie jak podłużne stawy o skomplikowanej linii brzegowej, wodospady, strumienie, wyspy,
• kamienie i żwir jako główny element kompozycji oraz zastosowane jako nawierzchnie krętych ścieżek,
• mostki łukowate i z monolitowych płyt kamiennych,
• kamienne lampy i drewniane pawilony.

Jednak dla Japończyków od początku ogrody otaczające świątynie, rezydencje i prywatne siedziby znaczą coś znacznie więcej niż tylko kształtowany krajobraz. Na ich wygląd wpływ mają wierzenia religijne i prądy filozoficzne. Poszczególne elementy ogrodów mają znaczenie symboliczne np. wyspa na stawie odnosi się do buddyjskiej krainy rajskiej. W założeniu ogrody te nawiązują do krajobrazów naturalnych właściwych dla Wysp Japońskich i są przetworzeniem jej charakterystycznych motywów w miniaturze. Są starannie powiązane z architekturą, której towarzyszą. Poszczególne widoki są tak komponowane by można było je podziwiać jak żywe  obrazy z wnętrz domów, pawilonów, z tarasów lub z wnętrza łodzi unoszącej się na wodzie.

Ogród japoński jak założyć

Projektując ogród zwraca się pilną uwagę na to co dzieje się w tle tak by założenie współgrało z dalszymi planami. Jest to tzw. pożyczony krajobraz. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że wykształciły się dwa główne nurty: ogrody płaskie i pagórkowate. Płaskie miały przywodzić na myśl krajobrazy japońskich wybrzeży a pagórkowate symbolizowały moc gór i odległe stoki dolin. Mogły być one mniej lub bardziej skomplikowane np. uwzględniały elementy wodne lub były ich pozbawione. Skrajnym przykładem ogrodu płaskiego jest zaprojektowany w XV wieku ogród świątyni buddyjskiej Ryoan-ji w Kioto. Jego tworzywem jest 15 głazów symbolizujących wyspy i drobny grabiony żwir symbolizujący morze. Całość otacza mur ponad którym, widoczne są drzewa.Jest to ogród służący medytacji zen zwany karesansui.

Jakie rośliny do ogrodu japońskiego

Co do roślin stosowanych w ogrodach japońskich to jak wspomniano wyżej typowym ich tworzywem są rośliny zimozielone pozwalające zachować niezmienioną strukturę ogrodu również w czasie zimy. Rośliny te często są strzyżone. Aby w warunkach polskiego klimatu uzyskać podobny efekt możemy sadzić:

• sosny,
• jodły i żywotniki
• a z liściastych bukszpany,
• ligustr,
• ostrokrzew
• i rododendrony.

Rośliny gubiące liście:

• magnolie,
• wiśnie
• hortensje,
• azalie,
• złotliny,
• peonie krzewiaste,
• wisterie,
• wawrzynki
• klony japońskie i palmowe.

Kwiaty typowe dla tych ogrodów japońskich:

• zawilce,
• astry,
• goździki,
• goryczki,
• kosaćce,
• narcyzy,
• peonie,
• lilie,
• astry
• i chryzantemy.
• Pamiętajmy też o bambusach, które jak żadna inna roślina wprowadzają do kompozycji element dalekowschodniej egzotyki.

Nawet w bardzo małym ogrodzie możemy zrealizować marzenie o japońskim zakątku. Jednak planując cały ogród nawiązujący do stylu japońskiego warto wcześniej doświadczyć samemu aury w innych podobnych miejscach. Powyższe przykładowe lokalizacje nie wyczerpują listy polskich ogrodów w stylu japońskim dostępnych dla zwiedzających.