Jak dobrze zrobić podłogę na gruncie
Jeśli dom jest niepodpiwniczony, to podłogę parteru można wykonać bezpośrednio na gruncie. Powinna ona dobrze izolować wnętrza od zimna i wilgoci gruntowej.
Rozwiązanie to polega na wypełnieniu przestrzeni między ścianami fundamentowymi piaskiem zagęszczonym mechanicznie, układanym warstwami nie grubszymi niż 20 cm. Na warstwie ubitego piasku układa się ocieplenie, na nim podkład betonowy (o grubości ok. 10 cm) i izolację przeciwwilgociową. Izolacja przeciwwilgociowa musi być połączona - najlepiej w jednym poziomie - z izolacją poziomą ścian fundamentowych.
Uwaga! Kolejność może też być odwrotna (najpierw izolacja przeciwwilgociowa, a na niej ocieplenie); jednak to rozwiązanie jest gorsze - grubości ocieplenia nie możemy wtedy dowolnie zwiększać, ponieważ odbywa się to kosztem wysokości: pomieszczeń na parterze (chyba, że wybudujemy odpowiednio wyższe ściany parteru).
Kolejnym elementem podłogi jest wylewka betonowa (jastrych), będącą podkładem pod posadzkę parteru.
Podłogę na gruncie można ułożyć do warstwy podkładu przed wymurowaniem ścian domu. W praktyce jednak zwykle najpierw układa się piasek i izolację poziomą na ścianach fundamentowych (pozostawiając zakład do połączenia z izolacją pod podłogą), potem muruje ściany parteru i strop, i dopiero po tym wraca się do układania kolejnych warstw podłogi.
Na jakiej wysokości będzie podłoga
Wysokość, na jaką podłoga parteru ma być wyniesiona ponad teren, jest określona w projekcie; zwykle to 45-60 cm. Musimy jednak pamiętać, że w przyszłości poziom gruntu otaczającego dom może się podwyższyć (zwłaszcza, jeśli rejon wokół działki jest niezagospodarowany - drogi są jeszcze nieutwardzone, nie ma instalacji podziemnych). Dlatego zawsze warto zastanowić się, czy nie podnieść nieco poziomu podłogi parteru (wyprowadzając wyżej ściany fundamentowe domu lub lekko podnosząc poziom terenu na działce). W ten sposób zabezpieczymy dom przed wodą spływającą z drogi czy sąsiednich działek w czasie wiosennych roztopów i po ulewnych deszczach. Zmiany takie powinno się wprowadzić do projektu przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.
Uwaga! Szczególną uwagę kwestii wysokości podłogi parteru powinni poświęcić właściciele działek sąsiadujących z rzekami (nawet niewielkimi), a także z dużymi polami uprawnymi czy łąkami. W takich miejscach, po długotrwałych opadach, może dochodzić do lokalnych podtopień w wyniku wylewu rzeki czy spływu dużej masy wody z pól, gdy grunt nie jest w stanie szybko jej wchłonąć.
Grubość warstw podłogi i instalacje stanu zero
Zanim zacznie się prace związane z układaniem kolejnych warstw podłogowych, należy przede wszystkim dokładnie wyrównać dno wewnątrz ścian fundamentowych. Następnie, trzeba starannie wymierzyć grubość kolejnych warstw - zagęszczonego piasku, ocieplenia i podkładu betonowego. Powinno się je tak rozplanować, żeby obie poziome izolacje przeciwwilgociowe (zarówno ta pod całą podłogą, jak i ta układana na wierzchu ścian fundamentowych) wypadły dokładnie na takiej samej wysokości. Muszą one być ze sobą szczelnie połączone, a wyginanie ich w miejscu łączenia nie jest wskazane, gdyż prowadzi do pękania papy i pojawiania się przecieków. Jest to też właściwy moment na podjęcie decyzji dotyczącej ewentualnego zwiększenia warstwy ocieplenia, w stosunku do tej podanej w projekcie.
Uwaga! Przed ułożeniem podłogi trzeba zaplanować miejsca podłączenia urządzeń sanitarnych i rozprowadzić rury instalacji kanalizacyjnej - inaczej trzeba będzie później rozkuwać betonowy podkład. Przed wykonaniem podłogi należy też doprowadzić przyłącze wodne i przygotować możliwość doprowadzenia przyłącza elektrycznego. Wcześniej w ścianach fundamentowych zostawia się otwory, przez które poprowadzi się rury.
Ocieplenie pod podłogą
Aby ciepło z domu nie uciekało do gruntu, trzeba zaizolować zbudowaną na nim podłogę. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, współczynnik przenikania ciepła U dla podłogi na gruncie nie powinien przekraczać 0,45 W/(m2K). W praktyce podłogę ociepla się kikucentymetrową warstwą styropianu, ale można wykazać, że - aby spełnić wymagania normowe - można by wcale podłogi nie ocieplać. Na szczęście zdecydowana większość inwestorów decyduje się na ułożenie grubszej warstwy ocieplenia - 10-15 cm styropianu to obecnie standard, a zdarza się, że warstwa ocieplenia ma nawet 20 cm.
Do ocieplenia podłogi na gruncie stosuje się płyty twardego styropianu lub polistyrenu ekstrudowanego, zasypkę keramzytową, ewentualnie (rzadko) twarde płyty z wełny mineralnej. Płyty ocieplenia najlepiej układać w dwóch warstwach, z przesunięciem miejsc styku (by zapobiec w ten sposób powstawaniu mostków termicznych na połączeniach, a także umożliwić ocieplenie instalacji umieszczonych w podłodze). Płyty polistyrenu ekstrudowanego, które mają o około 20% lepszą ciepłochronność niż styropian (można układać je więc cieńszą warstwą), są jednak od niego droższe. Keramzyt (impregnowany, o granulacji 10-20 mm) można układać luzem lub w rozciętych workach (bez wysypywania).
Ocieplenie ścian fundamentowych
Sposób ocieplenia ścian fundamentowych w domach niepodpiwniczonych zależy od tego, na jakim poziomie jest podłoga parteru. Jeśli znajduje się ona:
- 50-70 cm ponad terenem - wystarczy ocieplić jedynie górną część ścian fundamentowych, wystającą powyżej gruntu, czyli cokół. Nie jest natomiast konieczne układanie izolacji poniżej poziomu gruntu;
- tuż nad poziomem gruntu - wskazane jest zaizolowanie ścian fundamentowych do poziomu ławy.
Izolacja przeciwwilgociowa
Aby odciąć dom od wilgoci znajdującej się w gruncie, trzeba oddzielić go szczelną warstwą izolacji przeciwwilgociowej. W domach niepodpiwniczonych podstawową ochroną przed wilgocią z gruntu są poziome izolacje ścian fundamentowych oraz podłogi parteru. Obie izolacje muszą być połączone na 15-20-centymetrowy zakład.
Izolacja ścian fundamentowych. W projektach zapisywana jest zwykle jako "2×papa na lepiku". Układa się ją zawsze nad poziomem terenu, na wszystkich ścianach fundamentowych budynku - zewnętrznych i wewnętrznych. Wierzch ścian przed ułożeniem izolacji trzeba wyrównać cienką warstwą zaprawy cementowej. Zabezpieczy to papę przed uszkodzeniami i zmniejszy zużycie lepiku asfaltowego. Zaprawa może też służyć do przyklejania izolacji, jeśli jest nią folia PVC.
Uwaga! Kolejność może też być odwrotna (najpierw izolacja przeciwwilgociowa, a na niej ocieplenie); jednak to rozwiązanie jest gorsze - grubości ocieplenia nie możemy wtedy dowolnie zwiększać, ponieważ odbywa się to kosztem wysokości: pomieszczeń na parterze (chyba, że wybudujemy odpowiednio wyższe ściany parteru).
Kolejnym elementem podłogi jest wylewka betonowa (jastrych), będącą podkładem pod posadzkę parteru.
Podłogę na gruncie można ułożyć do warstwy podkładu przed wymurowaniem ścian domu. W praktyce jednak zwykle najpierw układa się piasek i izolację poziomą na ścianach fundamentowych (pozostawiając zakład do połączenia z izolacją pod podłogą), potem muruje ściany parteru i strop, i dopiero po tym wraca się do układania kolejnych warstw podłogi.
Na jakiej wysokości będzie podłoga
Wysokość, na jaką podłoga parteru ma być wyniesiona ponad teren, jest określona w projekcie; zwykle to 45-60 cm. Musimy jednak pamiętać, że w przyszłości poziom gruntu otaczającego dom może się podwyższyć (zwłaszcza, jeśli rejon wokół działki jest niezagospodarowany - drogi są jeszcze nieutwardzone, nie ma instalacji podziemnych). Dlatego zawsze warto zastanowić się, czy nie podnieść nieco poziomu podłogi parteru (wyprowadzając wyżej ściany fundamentowe domu lub lekko podnosząc poziom terenu na działce). W ten sposób zabezpieczymy dom przed wodą spływającą z drogi czy sąsiednich działek w czasie wiosennych roztopów i po ulewnych deszczach. Zmiany takie powinno się wprowadzić do projektu przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.
Uwaga! Szczególną uwagę kwestii wysokości podłogi parteru powinni poświęcić właściciele działek sąsiadujących z rzekami (nawet niewielkimi), a także z dużymi polami uprawnymi czy łąkami. W takich miejscach, po długotrwałych opadach, może dochodzić do lokalnych podtopień w wyniku wylewu rzeki czy spływu dużej masy wody z pól, gdy grunt nie jest w stanie szybko jej wchłonąć.
Grubość warstw podłogi i instalacje stanu zero
Zanim zacznie się prace związane z układaniem kolejnych warstw podłogowych, należy przede wszystkim dokładnie wyrównać dno wewnątrz ścian fundamentowych. Następnie, trzeba starannie wymierzyć grubość kolejnych warstw - zagęszczonego piasku, ocieplenia i podkładu betonowego. Powinno się je tak rozplanować, żeby obie poziome izolacje przeciwwilgociowe (zarówno ta pod całą podłogą, jak i ta układana na wierzchu ścian fundamentowych) wypadły dokładnie na takiej samej wysokości. Muszą one być ze sobą szczelnie połączone, a wyginanie ich w miejscu łączenia nie jest wskazane, gdyż prowadzi do pękania papy i pojawiania się przecieków. Jest to też właściwy moment na podjęcie decyzji dotyczącej ewentualnego zwiększenia warstwy ocieplenia, w stosunku do tej podanej w projekcie.
Uwaga! Przed ułożeniem podłogi trzeba zaplanować miejsca podłączenia urządzeń sanitarnych i rozprowadzić rury instalacji kanalizacyjnej - inaczej trzeba będzie później rozkuwać betonowy podkład. Przed wykonaniem podłogi należy też doprowadzić przyłącze wodne i przygotować możliwość doprowadzenia przyłącza elektrycznego. Wcześniej w ścianach fundamentowych zostawia się otwory, przez które poprowadzi się rury.
Ocieplenie pod podłogą
Aby ciepło z domu nie uciekało do gruntu, trzeba zaizolować zbudowaną na nim podłogę. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, współczynnik przenikania ciepła U dla podłogi na gruncie nie powinien przekraczać 0,45 W/(m2K). W praktyce podłogę ociepla się kikucentymetrową warstwą styropianu, ale można wykazać, że - aby spełnić wymagania normowe - można by wcale podłogi nie ocieplać. Na szczęście zdecydowana większość inwestorów decyduje się na ułożenie grubszej warstwy ocieplenia - 10-15 cm styropianu to obecnie standard, a zdarza się, że warstwa ocieplenia ma nawet 20 cm.
Do ocieplenia podłogi na gruncie stosuje się płyty twardego styropianu lub polistyrenu ekstrudowanego, zasypkę keramzytową, ewentualnie (rzadko) twarde płyty z wełny mineralnej. Płyty ocieplenia najlepiej układać w dwóch warstwach, z przesunięciem miejsc styku (by zapobiec w ten sposób powstawaniu mostków termicznych na połączeniach, a także umożliwić ocieplenie instalacji umieszczonych w podłodze). Płyty polistyrenu ekstrudowanego, które mają o około 20% lepszą ciepłochronność niż styropian (można układać je więc cieńszą warstwą), są jednak od niego droższe. Keramzyt (impregnowany, o granulacji 10-20 mm) można układać luzem lub w rozciętych workach (bez wysypywania).
Ocieplenie ścian fundamentowych
Sposób ocieplenia ścian fundamentowych w domach niepodpiwniczonych zależy od tego, na jakim poziomie jest podłoga parteru. Jeśli znajduje się ona:
- 50-70 cm ponad terenem - wystarczy ocieplić jedynie górną część ścian fundamentowych, wystającą powyżej gruntu, czyli cokół. Nie jest natomiast konieczne układanie izolacji poniżej poziomu gruntu;
- tuż nad poziomem gruntu - wskazane jest zaizolowanie ścian fundamentowych do poziomu ławy.
Izolacja przeciwwilgociowa
Aby odciąć dom od wilgoci znajdującej się w gruncie, trzeba oddzielić go szczelną warstwą izolacji przeciwwilgociowej. W domach niepodpiwniczonych podstawową ochroną przed wilgocią z gruntu są poziome izolacje ścian fundamentowych oraz podłogi parteru. Obie izolacje muszą być połączone na 15-20-centymetrowy zakład.
Izolacja ścian fundamentowych. W projektach zapisywana jest zwykle jako "2×papa na lepiku". Układa się ją zawsze nad poziomem terenu, na wszystkich ścianach fundamentowych budynku - zewnętrznych i wewnętrznych. Wierzch ścian przed ułożeniem izolacji trzeba wyrównać cienką warstwą zaprawy cementowej. Zabezpieczy to papę przed uszkodzeniami i zmniejszy zużycie lepiku asfaltowego. Zaprawa może też służyć do przyklejania izolacji, jeśli jest nią folia PVC.
Następnie, fundament gruntuje się i nakłada na niego lepik lub emulsję, a w dalszej kolejności papę - w taki sposób, by jej brzeg wystawał 20 cm poza ścianę, w kierunku do wnętrza domu. Powstaje w ten sposób zakład, który później posłuży do połączenia izolacji ściany z izolacją podpodłogową. Uwaga - lepik jest tu izolacją, a papa to tylko jego " zbrojenie".
Izolacja podłogi. Zazwyczaj izolację podłogi na gruncie robi się z papy podkładowej bądź folii polietylenowej o grubości przynajmniej 0,3 mm, układanej z 20-centymetrowym zakładem. Najlepiej, jeśli układa się ją równocześnie z izolacją ścian fundamentowych, a następnie robi się na niej wylewkę, która chroni ją przed uszkodzeniami.
W praktyce jednak częściej robi się inaczej: izolację podpodłogową układa się później, podczas prac wykończeniowych, kiedy wykonane są już ściany i dach domu. Minusem tego drugiego rozwiązania jest to, że izolację podpodłogową trudno szczelnie połączyć z izolacją ścian fundamentowych. Zazwyczaj okazuje się też wtedy, że wcześniej zrobione zakłady papy (wystające ze ścian) w trakcie prac budowlanych uległy uszkodzeniu.
Uwaga! Najlepiej, jeśli łączna grubość podsypki, ocieplenia i podkładu jest taka, aby poziom utwardzonego podłoża wypadł dokładnie na wysokości wierzchu ścian fundamentowych - dzięki temu połączenie poziomej izolacji przeciwwilgociowej ścian z izolacją podłogi stanie się łatwe do wykonania i nie będzie zagrożone uszkodzeniem w trakcie budowy.
Wylewka
Wylewka (zwana też jastrychem) to ostatnia, najwyższa warstwa niewykończonej podłogi na gruncie - na niej będziemy układać już tylko posadzkę (parkiet, panele lub płytki). Powinno się ją wykonać jako monolityczną płytę (betonową lub gipsową) oddzieloną od wszystkich ścian dylatacjami z taśm z pianki poliuretanowej lub pasków styropianu. Pozwala to na swobodne rozszerzanie się jastrychu (co jest szczególnie ważne, gdy są w nim rury ogrzewania podłogowego) i zapobiega przenoszeniu się dźwięków uderzeniowych na konstrukcję domu.
W dużych pomieszczeniach oprócz dylatacji brzegowych potrzebne są jeszcze pośrednie; powinno się je robić co 4 m, w wysychającym podkładzie, poprzez nacięcie go kielnią lub zamocowanie specjalnych profili dylatacyjnych. Takie miejscowe osłabienie przekroju w razie zaistnienia naprężeń wywoła kontrolowane pęknięcie płyty. Dylatacje robi się też w progach między pomieszczeniami; często łączą się tam wylewki o różnych grubościach, poza tym stropy w sąsiadujących ze sobą pomieszczeniach mogą być obciążone w różny sposób i inaczej pracować.
Standardowa grubość wylewki to 5 cm; jedynie przy ogrzewaniu podłogowym trzeba ją zwiększyć do 8-10 cm.
Aby poprawić sztywność wylewki oraz jej odporność na zarysowanie i pękanie, powinno się ułożyć w niej zbrojenie. Najlepiej robić je ze specjalnych stalowych siatek o oczkach 10×10 lub 15×15 cm, wykonanych z prętów o średnicy 3-4 mm.
Izolacja podłogi. Zazwyczaj izolację podłogi na gruncie robi się z papy podkładowej bądź folii polietylenowej o grubości przynajmniej 0,3 mm, układanej z 20-centymetrowym zakładem. Najlepiej, jeśli układa się ją równocześnie z izolacją ścian fundamentowych, a następnie robi się na niej wylewkę, która chroni ją przed uszkodzeniami.
W praktyce jednak częściej robi się inaczej: izolację podpodłogową układa się później, podczas prac wykończeniowych, kiedy wykonane są już ściany i dach domu. Minusem tego drugiego rozwiązania jest to, że izolację podpodłogową trudno szczelnie połączyć z izolacją ścian fundamentowych. Zazwyczaj okazuje się też wtedy, że wcześniej zrobione zakłady papy (wystające ze ścian) w trakcie prac budowlanych uległy uszkodzeniu.
Uwaga! Najlepiej, jeśli łączna grubość podsypki, ocieplenia i podkładu jest taka, aby poziom utwardzonego podłoża wypadł dokładnie na wysokości wierzchu ścian fundamentowych - dzięki temu połączenie poziomej izolacji przeciwwilgociowej ścian z izolacją podłogi stanie się łatwe do wykonania i nie będzie zagrożone uszkodzeniem w trakcie budowy.
Wylewka
Wylewka (zwana też jastrychem) to ostatnia, najwyższa warstwa niewykończonej podłogi na gruncie - na niej będziemy układać już tylko posadzkę (parkiet, panele lub płytki). Powinno się ją wykonać jako monolityczną płytę (betonową lub gipsową) oddzieloną od wszystkich ścian dylatacjami z taśm z pianki poliuretanowej lub pasków styropianu. Pozwala to na swobodne rozszerzanie się jastrychu (co jest szczególnie ważne, gdy są w nim rury ogrzewania podłogowego) i zapobiega przenoszeniu się dźwięków uderzeniowych na konstrukcję domu.
W dużych pomieszczeniach oprócz dylatacji brzegowych potrzebne są jeszcze pośrednie; powinno się je robić co 4 m, w wysychającym podkładzie, poprzez nacięcie go kielnią lub zamocowanie specjalnych profili dylatacyjnych. Takie miejscowe osłabienie przekroju w razie zaistnienia naprężeń wywoła kontrolowane pęknięcie płyty. Dylatacje robi się też w progach między pomieszczeniami; często łączą się tam wylewki o różnych grubościach, poza tym stropy w sąsiadujących ze sobą pomieszczeniach mogą być obciążone w różny sposób i inaczej pracować.
Standardowa grubość wylewki to 5 cm; jedynie przy ogrzewaniu podłogowym trzeba ją zwiększyć do 8-10 cm.
Aby poprawić sztywność wylewki oraz jej odporność na zarysowanie i pękanie, powinno się ułożyć w niej zbrojenie. Najlepiej robić je ze specjalnych stalowych siatek o oczkach 10×10 lub 15×15 cm, wykonanych z prętów o średnicy 3-4 mm.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>- Więcej o:
- budowa domu
- podłoga
