Płyta fundamentowa zamiast tradycyjnych fundamentów
Dla każdego kto buduje dom jest oczywiste, że powinien on być dobrze i trwale posadowiony na fundamentach. Właściwie wykonana płyta fundamentowa gwarantuje stabilność całej konstrukcji i bardzo dobrą izolację cieplną. Zastosowanie takiego rozwiązania jest najbardziej ekonomiczne, zwłaszcza gdy na działce są trudne warunki gruntowo-wodne.
Tradycyjny fundament murowany z bloczków na żelbetowych ławach fundamentowych, zasypywany piaskiem i ocieplany dość cienką warstwą styropianu nie odpowiada dzisiejszym wymaganiom technicznym i dlatego coraz częściej jest zastępowany płytą fundamentową. Jest to rozwiązanie stosowane za granicą od wielu lat, dużo tańsze, łatwiejsze i szybsze w wykonaniu (pozwala skrócić prace do 4-5 dni).
Pierwsze płyty fundamentowe powstały w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku w Szwecji. Obecnie ten rodzaj fundamentów stosuje się powszechnie w Skandynawii, Kanadzie i Japonii, gdzie skrajne warunki klimatyczne, uwarunkowania terenowe i ryzyko występowania wstrząsów sejsmicznych wymagają posadowienia budynków na fundamencie odpornym na różne, często bardzo ekstremalne warunki. Jest to możliwe ze względu na to, że płyta fundamentowa ma dużą nośność - obciążenie rozkładane jest na znacznie większą powierzchnię niż przy tradycyjnych ławach. Zapobiega to osiadaniu budynku i ogranicza odkształcenia fundamentu oraz eliminuje pękanie ścian i niszczenie struktury domu. Płyta może być więc wykonana niemal w każdych warunkach, zarówno na gruntach o dobrej, jak i słabej nośności, niejednorodnych, wysadzinowych, jak i podmokłych oraz na terenach szkód górniczych.
Bardzo dużą zaletą tego fundamentu jest dokładność wykonania górnej powierzchni. Może być ona od razu wykorzystana jako podłoże pod warstwę wykończeniową, na przykład z płytek ceramicznych.
Z tych wszystkich powodów płyta fundamentowa cieszy się w Polsce coraz większą popularnością.
Rodzaje płyt fundamentowych
Głównym zadaniem płyty fundamentowej jest przenoszenie obciążeń, a wszelkie elementy grzewcze należy traktować jako opcjonalne. Tymczasem płyta fundamentowa może - ale nie musi! - być wyposażona w różnego rodzaju systemy grzewcze, wykorzystujące jako nośnik ciepłą wodę albo powietrze. Cała instalacja może być ułożona w płycie, jak i na niej - w dodatkowej warstwie przewodzącej (rysunek). Każde z tych rozwiązań ma swoje zalety i wady, a jego zastosowanie powinno być indywidualnie przeanalizowane i dobrane dla konkretnej inwestycji.
Błędne wyobrażenia na ten temat ze strony potencjalnych inwestorów biorą się z tego, że pierwsze nowoczesne płyty wykonywane jako fundament domów jednorodzinnych były płytami grzewczymi. W pewnym sensie spowodowało to powstanie stereotypu, że płyta fundamentowa jest tylko płytą grzewczą.
Płyta fundamentowa to zestaw odpowiednio dobranych materiałów budowlanych układanych w warstwach, które nadają kształt odpowiednio przygotowanej mieszance betonu. Taka płyta fundamentowa odpowiednio zaprojektowana i dodatkowo wyposażona w system grzewczy tworzy zintegrowany system fundamentowej płyty grzewczej. Dodatkowym atutem takiego rozwiązania jest też to, że w uformowanej płycie fundamentowej rozprowadzone są już wszystkie niezbędne podłączenia i instalacje. Unika się więc dodatkowego wykonywania prac instalacyjnych, izolacyjnych i posadzkowych.
Kiedy warto zdecydować się na płytę fundamentową
Gdy na działce są trudne warunki gruntowo-wodne, podłoże ma słabą nośność, trzeba zwykle poszukać rozwiązania innego niż tradycyjne. Wówczas zaleca się wykonanie płyty fundamentowej Oto sytuacje, kiedy szczególnie warto wybrać ten sposób.
Grunty słabonośne i wysadzinowe. To takie grunty, w których mogą powstawać wysadziny - zjawisko polegające na podnoszeniu się do strefy przemarzania gruntu spoistego (gliny, iłu) wskutek kapilarnego podciągania wody gruntowej.
Wysoki poziom wód gruntowych. To zjawisko bardzo niekorzystne, które może znacznie zwiększyć koszty planowanej inwestycji. Dlatego warto wcześniej zlecić firmie geotechnicznej
wykonanie kilku odwiertów. Dzięki temu dowiemy się, jakie są grunty i na jakim poziomie jest woda na naszej działce.
Grunty nasypowe. To takie, które zostały przeniesione z miejsca swego naturalnego występowania i złożone bez żadnego zagęszczenia. Najczęściej znajdują się w różnego typu wyrobiskach. Taki grunt ma bardzo słabą nośność.
Teren jest obszarem szkód górniczych - to ogólna nazwa różnego rodzaju odkształceń powierzchni i zniszczeń w obiektach oraz infrastrukturze na terenach górniczych, znajdujących się nad eksploatowanymi kopalinami lub w ich bliskim sąsiedztwie.
Uwaga! Jedynymi gruntami, na jakich nie należy wykonywać płyty (ani też żadnego budynku) są niektóre grunty organiczne (na przykład torfy i namuły), które nie są w stanie przenieść nawet małego obciążenia. Znacznie się odkształcają, a razem z nimi przemieszcza się fundament i wykonany na nim dom, co szybko prowadzi do zarysowania, a nawet pękania elementów ich konstrukcji. Dotyczy to również terenów górskich ze dużym spadkiem terenu.
Izolacyjność termiczna płyty fundamentowej
Czasem mogą pojawiać się wątpliwości dotyczące tego, czy płyta fundamentowa jest cieplejsza od najlepiej nawet izolowanej podłogi na gruncie. Otóż, ta technologia jest obecnie najlepszym rozwiązaniem, uwzględniającym właściwą izolację termiczną (brak mostków cieplnych) i przeciwwilgociową (brak problemów związanych z przenikaniem wilgoci). Poza tym, płyta fundamentowa bardzo dobrze akumuluje ciepło. Ze względów technologicznych fundamenty "tradycyjne" nie są w ogóle przygotowane do takiej funkcji. Współczynnik przewodzenia ciepła U płyt jest lepszy niż 0,20 W/m˛K, w zależności od zastosowanych warstw izolacji. Zatem z powodzeniem można wykorzystać je do budowy domów energooszczędnych i pasywnych (więcej o budowaniu takich domów na str. 30).
Uwaga! Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) opracował projekt pierwszego realizowanego ze środków publicznych ogólnopolskiego programu dopłat do budowy takich domów. Ma on za zadanie wspieranie i rozwój tej technologii w Polsce. Jest to związane z dyrektywą Unii Europejskiej w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Zgodnie tym dokumentem, od początku 2021 roku wszystkie nowo powstające budynki mają być obiektami "o niemal zerowym zużyciu energii".
Z informacji przekazywanych inwestorom przez NFOŚiGW wynika między innymi to, że aby uzyskać dofinansowanie kosztów planowanej inwestycji, należy posadowić budynek właśnie na płycie fundamentowej.
Pierwsze płyty fundamentowe powstały w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku w Szwecji. Obecnie ten rodzaj fundamentów stosuje się powszechnie w Skandynawii, Kanadzie i Japonii, gdzie skrajne warunki klimatyczne, uwarunkowania terenowe i ryzyko występowania wstrząsów sejsmicznych wymagają posadowienia budynków na fundamencie odpornym na różne, często bardzo ekstremalne warunki. Jest to możliwe ze względu na to, że płyta fundamentowa ma dużą nośność - obciążenie rozkładane jest na znacznie większą powierzchnię niż przy tradycyjnych ławach. Zapobiega to osiadaniu budynku i ogranicza odkształcenia fundamentu oraz eliminuje pękanie ścian i niszczenie struktury domu. Płyta może być więc wykonana niemal w każdych warunkach, zarówno na gruntach o dobrej, jak i słabej nośności, niejednorodnych, wysadzinowych, jak i podmokłych oraz na terenach szkód górniczych.
Bardzo dużą zaletą tego fundamentu jest dokładność wykonania górnej powierzchni. Może być ona od razu wykorzystana jako podłoże pod warstwę wykończeniową, na przykład z płytek ceramicznych.
Z tych wszystkich powodów płyta fundamentowa cieszy się w Polsce coraz większą popularnością.
Rodzaje płyt fundamentowych
Głównym zadaniem płyty fundamentowej jest przenoszenie obciążeń, a wszelkie elementy grzewcze należy traktować jako opcjonalne. Tymczasem płyta fundamentowa może - ale nie musi! - być wyposażona w różnego rodzaju systemy grzewcze, wykorzystujące jako nośnik ciepłą wodę albo powietrze. Cała instalacja może być ułożona w płycie, jak i na niej - w dodatkowej warstwie przewodzącej (rysunek). Każde z tych rozwiązań ma swoje zalety i wady, a jego zastosowanie powinno być indywidualnie przeanalizowane i dobrane dla konkretnej inwestycji.
Błędne wyobrażenia na ten temat ze strony potencjalnych inwestorów biorą się z tego, że pierwsze nowoczesne płyty wykonywane jako fundament domów jednorodzinnych były płytami grzewczymi. W pewnym sensie spowodowało to powstanie stereotypu, że płyta fundamentowa jest tylko płytą grzewczą.
Płyta fundamentowa to zestaw odpowiednio dobranych materiałów budowlanych układanych w warstwach, które nadają kształt odpowiednio przygotowanej mieszance betonu. Taka płyta fundamentowa odpowiednio zaprojektowana i dodatkowo wyposażona w system grzewczy tworzy zintegrowany system fundamentowej płyty grzewczej. Dodatkowym atutem takiego rozwiązania jest też to, że w uformowanej płycie fundamentowej rozprowadzone są już wszystkie niezbędne podłączenia i instalacje. Unika się więc dodatkowego wykonywania prac instalacyjnych, izolacyjnych i posadzkowych.
Kiedy warto zdecydować się na płytę fundamentową
Gdy na działce są trudne warunki gruntowo-wodne, podłoże ma słabą nośność, trzeba zwykle poszukać rozwiązania innego niż tradycyjne. Wówczas zaleca się wykonanie płyty fundamentowej Oto sytuacje, kiedy szczególnie warto wybrać ten sposób.
Grunty słabonośne i wysadzinowe. To takie grunty, w których mogą powstawać wysadziny - zjawisko polegające na podnoszeniu się do strefy przemarzania gruntu spoistego (gliny, iłu) wskutek kapilarnego podciągania wody gruntowej.
Wysoki poziom wód gruntowych. To zjawisko bardzo niekorzystne, które może znacznie zwiększyć koszty planowanej inwestycji. Dlatego warto wcześniej zlecić firmie geotechnicznej
wykonanie kilku odwiertów. Dzięki temu dowiemy się, jakie są grunty i na jakim poziomie jest woda na naszej działce.
Grunty nasypowe. To takie, które zostały przeniesione z miejsca swego naturalnego występowania i złożone bez żadnego zagęszczenia. Najczęściej znajdują się w różnego typu wyrobiskach. Taki grunt ma bardzo słabą nośność.
Teren jest obszarem szkód górniczych - to ogólna nazwa różnego rodzaju odkształceń powierzchni i zniszczeń w obiektach oraz infrastrukturze na terenach górniczych, znajdujących się nad eksploatowanymi kopalinami lub w ich bliskim sąsiedztwie.
Uwaga! Jedynymi gruntami, na jakich nie należy wykonywać płyty (ani też żadnego budynku) są niektóre grunty organiczne (na przykład torfy i namuły), które nie są w stanie przenieść nawet małego obciążenia. Znacznie się odkształcają, a razem z nimi przemieszcza się fundament i wykonany na nim dom, co szybko prowadzi do zarysowania, a nawet pękania elementów ich konstrukcji. Dotyczy to również terenów górskich ze dużym spadkiem terenu.
Izolacyjność termiczna płyty fundamentowej
Czasem mogą pojawiać się wątpliwości dotyczące tego, czy płyta fundamentowa jest cieplejsza od najlepiej nawet izolowanej podłogi na gruncie. Otóż, ta technologia jest obecnie najlepszym rozwiązaniem, uwzględniającym właściwą izolację termiczną (brak mostków cieplnych) i przeciwwilgociową (brak problemów związanych z przenikaniem wilgoci). Poza tym, płyta fundamentowa bardzo dobrze akumuluje ciepło. Ze względów technologicznych fundamenty "tradycyjne" nie są w ogóle przygotowane do takiej funkcji. Współczynnik przewodzenia ciepła U płyt jest lepszy niż 0,20 W/m˛K, w zależności od zastosowanych warstw izolacji. Zatem z powodzeniem można wykorzystać je do budowy domów energooszczędnych i pasywnych (więcej o budowaniu takich domów na str. 30).
Uwaga! Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) opracował projekt pierwszego realizowanego ze środków publicznych ogólnopolskiego programu dopłat do budowy takich domów. Ma on za zadanie wspieranie i rozwój tej technologii w Polsce. Jest to związane z dyrektywą Unii Europejskiej w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Zgodnie tym dokumentem, od początku 2021 roku wszystkie nowo powstające budynki mają być obiektami "o niemal zerowym zużyciu energii".
Z informacji przekazywanych inwestorom przez NFOŚiGW wynika między innymi to, że aby uzyskać dofinansowanie kosztów planowanej inwestycji, należy posadowić budynek właśnie na płycie fundamentowej.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>- Więcej o:
