Gerbera doniczkowa i ogrodowa. Jak uprawiać gerberę w ogrodzie i na balkonie?

Gerbera doniczkowa

Gerbera Jamesona (Gerbera jamesonii) przybyła do nas z Południowej Afryki. Jej uprawa szklarniowa na kwiat cięty rozpoczęła się w drugiej połowie biegłego wieku. Jednak dopiero po roku 2000 wyhodowano odmiany o na tyle zwartym pokroju, krótkich szypułkach kwiatowych i małych liściach, by można je było sprzedawać jako gerbery doniczkowe W Europie ta grupa odmian nosi nazwę „Gerbera Daisy”.

Czytaj: Stokrotka afrykańska - Osteospermum>>>

Gerbera - kwiat

Jak u wszystkich roślin z rodziny astrowatych, kwiatostany gerbery noszą nazwę koszyczków i składają się z kwiatów rurkowych (w środku) i języczkowych (na zewnątrz). Występują w okółkach i tworzą rozetę. U odmian przeznaczonych na kwiat cięty średnica rozety wynosi 10-15 cm, a szypułka (bezlistna, za to lekko owłosiona i pusta w środku) ma długość 40-50 cm.

U doniczkowych odmian z grupy Daisy średnica kwiatostanów wynosi  7-10 cm, a szypułki kwiatostanowe osiągają 20-25 cm.

Kwiatostany rozwijają się stopniowo od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Mogą być pojedyncze, półpełne (okółków jest kilka i składają się z „języczków” rożnej długości), albo pełne. Dodatkowo same kwiaty języczkowe mają różną długość, bywają szersze bądź węższe, czasem ich brzegi są postrzępione. Jeśli dodamy, że gerbera występuje w niezliczonych odcieniach barwy czerwonej, różowej, żółtej pomarańczowej i białej, będzie oczywiste jak różnorakie są jej odmiany.

Gerbera po angielsku

W krajach anglosaskich rośliny z rodziny astrowatych oprócz nazwy gatunkowej noszą przydomek „daisy” – co oznacza stokrotka. Wszystkie bowiem, podobnie jak stokrotka, mają kwiatostany w formie koszyczków. Przykładem są złocienie, osteospermum (synonim: kościanik), mniszki, gazanie, margerytki i wiele innych.

Botanicy przyjęli dla gerbery doniczkowej określenie „Gerbera Daisy”.

Gerbera - budowa rośliny

Kwiatostany gerbery wyrastają z grubego podziemnego pędu. Otaczają je wąskie, pokryte włoskami liście o powcinanych brzegach. U odmian na kwiat cięty osiągają one długość 10-15 cm, a u zwartych odmian doniczkowych: 7-10 cm.

Gerbera jest byliną, to znaczy wieloletnią rośliną zielną (jej części nie drewnieją). Liście zimują. Nowe liście powstają na wiosnę. Kwitnienie trwa od kwietnia do października.

Gerbera - znaczenie

Jest ona rośliną ozdobną. W doniczkach można ją uprawiać przez cały rok, chociaż zimą nie rośnie i nie kwitnie - odpoczywa. Zanim trafi do kwiaciarni lub centrum ogrodniczego, uprawia się ją w ogrzewanych szklarniach.

Wiele kwiatów ciętych hurtowo sprowadza się  jest z giełd w Holandii. Tam niejednokrotnie trafia z krajów afrykańskich bądź z Azji, w których uprawa jest tania.  

Badania NASA wykazały, że gerbera ma wyjątkowe zdolności do oczyszczania powietrza z toksyn.

Gerbera nie należy do roślin łatwych w uprawie wieloletniej. Często musimy pogodzić się z tym, że w domu kwitnie tylko przez jeden sezon, a potem marnieje.

Gerbera – cena

Jej kwiaty cięte kosztują w kwiaciarni kilka zł. Oczywiście zimą ich cena jest trochę wyższa. Do kosztów bukietu z gerber trzeba doliczyć zieleń ciętą, bo nagie łodygi nie zawsze wyglądają efektownie.

Gerbera w doniczkach (przy górnej średnicy 12 cm) kosztuje 15 -20 zł.

Gerbera – wymagania i uprawa

Światło. Gerbera jest „rośliną długiego dnia”, tzn. im dłuższy dzień, tym tworzy więcej pąków kwiatowych. Potrzebuje też światła o dużej intensywności. Ustawiamy ją więc na parapecie. Ale uwaga: latem prażące promienie mogą poparzyć delikatne liście, powodując jasne plamy – wtedy należy ją odsunąć o 1m od szyby.

Temperatura. Roślina najlepiej rośnie i kwitnie, gdy latem temperatura wynosi 20 – 25 st. C. Podczas upałów (ok. 30 st.) przestaje tworzyć pąki. Zimą gerbera przechodzi stan spoczynku w temperaturze 10- 12 st. C.

Roślina nie lubi dużych różnic w temperaturze międzi dniem a nocą. Wówczas tworzy zniekształcone kwiatostany.

Podłoże. Powinno być lekkie, oparte na tzw. torfie wysokim z dodatkiem ziemi kompostowej i piasku. Ważny jest lekko kwaśny odczyn (pH 5,5 – 6,5)

Podlewanie. W okresie intensywnego wzrostu i wiązania pąków roślina potrzebuje stale wilgotnego podłoża, nie znosi przesuszenia, ani zalania korzeni. Zimą zapewniamy jej delikatnie wilgotne podłoże, w przeciwnym razie jej korzenie gniją.

Nawożenie. Tylko w czasie wegetacji, nawozem dla roślin kwitnących.

Pielęgnacja. Przez cały rok wycinamy żółknące liście i przekwitające kwiatostany, wykręcając je u podstawy.

Gdy roślina ma dużo liści, ale nie kwitnie, usuwamy 1/3 liści, to pobudzi ją do kwitnienia

Choroby. Do groźnych należy szara pleśń, które powoduje żółknięcie liści, a w dalszej fazie szary nalot na liściach i kwiatach. Preparatami zwalczającymi tę chorobę są: Rovral, Agricolle, Biosept, Topsin M, Switch. Profilaktycznie unikamy zraszania liści.

Przy zbyt intensywnym podlewaniu i niskiej temperaturze mogą gnić podstawy pędów. W tym wypadku profilaktycznie chronimy rośliny przed nadmierną wilgocią w glebie.

Gerbera na balkonie

Doniczkową gerberę można uprawiać na balkonie tylko wtedy, gdy temperatura w nocy nie spada poniżej 15 st. C. Gdy jest zbyt chłodno, lepiej ją zabrać domieszkania.

Na balkonie ustawiamy ją w miejscu dobrze oświetlonym, ale nie przez silne promienie.

Gerbera w ogrodzie

W ogrodzie najlepiej sadzić gerbery z grupy Durora, w takim miejscu, gdzie rano dociera pełne słońce, a po południu jest półcień. Można je sadzić razem z doniczkami, co ułatwi wyjmowanie roślin, gdy temperatura spadnie poniżej 15 st. C.

Warto też umieścić gerbery na murkach o ażurowych ściankach, co zapewni odpływ nadmiary wody. 

Istnieje też roślina, która nie jest gerberą, ale nosi przydomek: gerbera ogrodowa. To arktotis (Arctotis) - jednoroczna roślina ozdobna, którą wysiewamy w lutym, w ogrzewanym pomieszczeniu. Sadzonki sadzimy w gruncie po 15 maja. Kwitnie od czerwca do października na pędach wysokości ok. 40 cm.