Jaka instalacja, taki grzejnik
Nie ma na rynku grzejników idealnych do każdej instalacji. Zanim więc zgodzimy się na grzejniki, które proponuje nam instalator lub sprzedawca, poznajmy ograniczenia w stosowaniu poszczególnych ich rodzajów.
Grzejniki członowe żeliwne
Dawniej były bardzo popularne, później zastępowano je stalowymi grzejnikami płytowymi. Teraz znów wracają do łask, w niczym nie przypominają bowiem swoich poprzedników z minionej epoki. Mają gładszą powierzchnię i ciekawsze wzornictwo. Można wielokrotnie zmieniać ich wygląd przez pomalowanie na dowolny kolor. Ponadto producenci zmniejszyli ich pojemność wodną, co oznacza mniejszą ilość wody w układzie grzewczym, a więc szybsze jej nagrzewanie. Klienci cenią te grzejniki ze względu na doskonałą akumulację ciepła - choć bowiem wolno się nagrzewają (długi jest czas dostosowania temperatury w pomieszczeniu do zmieniających się potrzeb), to dłużej od innych trzymają ciepło. Niestety, są stosunkowo ciężkie, co oznacza, że długi grzejnik trzeba zawiesić na solidnej ścianie lub ustawić na specjalnych stojakach. Ponadto nie są tanie.
Do jakich instalacji są polecane?
Najczęściej montuje się je w instalacjach z otwartym naczyniem wzbiorczym, ogrzewanych kotłami na paliwa stałe, gdyż są bardzo odporne na korozję. Ze względu na małe opory przepływu poleca się je do obiegów grawitacyjnych. Mogą współpracować z każdym rodzajem instalacji grzewczej - z miedzi, tworzywa, ze stali.
Grzejniki członowe aluminiowe
Składają się z kilku lub kilkunastu jednakowych elementów zwanych ogniwami lub członami, połączonych ze sobą za pomocą złączek, podobnie jak te z żeliwa. Są jednak znacznie od nich lżejsze, łatwo je więc transportować i montować. Ponadto mają małą pojemność wodną i dużą przewodność cieplną, dzięki czemu szybko reagują na zmiany temperatury wody w instalacji. Niektóre modele mają u góry kierownice, które są zwrócone na pomieszczenie, przepływ powietrza nie powoduje więc powstawania brudnych smug na ścianach.
Grzejniki aluminiowe są podatne na uszkodzenia - powłokę lakieru łatwo uszkodzić na przykład w trakcie montażu (skręcania lub rozkręcania zestawu) albo podczas eksploatacji (np. na skutek uderzenia odkurzaczem).
Do jakich instalacji są polecane?
Ich moc, wymiary i rozstaw króćców przyłączeniowych łatwo dopasować do tradycyjnych instalacji centralnego ogrzewania, dlatego często są polecane przez instalatorów, kiedy trzeba wymienić stare grzejniki żeliwne bez przebudowy układu grzewczego. Przede wszystkim jednak montuje się je w instalacjach typu zamkniętego, zabezpieczonych przeponowym naczyniem wzbiorczym i wykonanych z rur tworzywa sztucznego oraz stali. Natomiast połączenie grzejników aluminiowych z rurami miedzianymi powinno odbywać się poprzez przekładki dielektryczne. Zaleca się także dodanie do wody grzejnej inhibitorów (preparatów chemicznych zabezpieczających przed korozją).
Grzejniki członowe stalowe
Z wyglądu przypominają żeliwne, ale ogniwa są połączone ze sobą na stałe przez zgrzewanie, nie można ich więc dodawać ani odejmować. Powierzchnia grzejników stalowych jest jeszcze gładsza niż nowoczesnych żeliwnych, zatem łatwa do utrzymania w czystości. Mają ciekawe, różnorodne wzornictwo, na przykład mogą mieć postać łuku dopasowanego do kształtu ściany zewnętrznej lub działowej. Oferta rynkowa tych grzejników jest bardzo bogata - dotyczy to zarówno ich wysokości (najniższy ma zaledwie 19 cm, a najwyższy aż 3 m), jak i głębokości (od 6 do 22,5 cm). Niestety, są stosunkowo drogie.
Do jakich instalacji są polecane?
Charakteryzują się małymi oporami przepływu wody, stosuje się je więc chętnie w układach grawitacyjnych. Na specjalne zamówienie wykonuje się je ze stali pokrytej warstwą cynku - są wtedy odporne na wilgoć i polecane do pomieszczeń z basenem lub do pralni.
Mogą współpracować z każdym rodzajem instalacji grzewczej - z tworzywa, miedzi i ze stali. Mają jednak większą pojemność wodną niż grzejniki ze stopu aluminium, co przekłada się na większą bezwładność cieplną układu.
Zobacz galerię zdjęć grzejników dekoracyjnych do przedpokoju
Grzejniki płytowe stalowe
To najczęściej spotykane grzejniki w domach jednorodzinnych. Składają się z jednej, dwóch lub trzech płyt grzejnych; czołowa może być profilowana lub gładka. Aby zwiększyć ich moc cieplną, do płyty mocuje się ożebrowanie z wyprofilowanej blachy. Typ grzejnika producenci oznaczają dwucyfrowym symbolem, na przykład 11, w którym pierwsza liczba oznacza liczbę płyt, druga - liczbę ożebrowań. Od góry grzejnik przykrywa się "grillem", czyli kratką umożliwiającą przepływ ogrzanego powietrza.
Dzięki temu, że mają małą pojemność wodną, a zatem i niewielką bezwładność cieplną, szybko reagują na sygnały związane ze zmianą zapotrzebowania na ciepło, co sprzyja ich współpracy z instalacjami wyposażonymi w automatykę.
Standardowe grzejniki stalowe (niezabezpieczone dodatkowo przed korozją) nadają się tylko do pomieszczeń mieszkalnych, w których wilgotność nie przekracza 50-60%. Lepiej natomiast zrezygnować z ich montażu w łazienkach i pralniach.
Można je montować w instalacjach wykonanych z dowolnego materiału. Jednak rury z tworzywa sztucznego muszą mieć wkładkę antydyfuzyjną zapobiegającą przenikaniu do instalacji tlenu, który powoduje korozję grzejników. Stalowe grzejniki płytowe polecane są przede wszystkim do układów grzewczych zamkniętych, z obiegiem wymuszonym przez pompę. Niektórzy producenci dopuszczają ich montaż w instalacjach otwartych, pod warunkiem zastosowania inhibitorów korozji.
Grzejniki konwektorowe
Zbudowane są inaczej niż pozostałe grzejniki. Wymiennik ciepła to rura miedziana lub stalowa z gęsto nałożonymi lamelami, czyli odpowiednio ukształtowanym ożebrowaniem aluminiowym albo miedzianym. Obudowa grzejnika jest stalowa lub aluminiowa, ale może być też wykonana z egzotycznych gatunków drewna.
Ciekawą odmianę konwektora stanowi grzejnik kanałowy - montowany w kanale w podłodze i przykryty nakładaną lub zwijaną kratką. Sprawdza się w pomieszczeniach, gdzie znaczna część ściany zewnętrznej jest przeszklona.
Grzejniki konwektorowe zapewniają bardzo szybkie nagrzewanie się pomieszczeń, gdyż mają bardzo małą pojemność wodną. Na przykład w konwektorze o wysokości 60 cm i długości 1 m znajduje się niespełna litr wody, a w odpowiadającym mu wymiarami grzejniku płytowym - aż 6litrów. Cechuje je też bardzo duża moc cieplna w stosunku do wymiarów, dlatego polecane są do pomieszczeń, w których nie ma zbyt dużo miejsca na grzejniki. W pomieszczeniach ogrzewanych przez konwektory rozkład temperatury jest jednak mniej korzystny niż przy zastosowaniu innych grzejników - ciepłe powietrze gromadzi się pod sufitem, a przy podłodze jest chłodniej. Dlatego nie zaleca się stosowania zbyt wysokich konwektorów. Aby ograniczyć zjawisko unoszenia się kurzu, należy koniecznie przed sezonem grzewczym oczyścić odkurzaczem ożebrowaną rurę wymiennika, a gdy mamy zamontowany grzejnik kanałowy - również kanał.
Konwektory wymagają, aby temperatura wody zasilającej nie była niższa niż 60°C. W przeciwnym razie ich moc spada prawie dwukrotnie. Nie nadają się więc do instalacji współpracujących z pompą ciepła bądź kotłem kondensacyjnym, w których temperatura wody grzejnej nie przekracza 55°C.
Do jakich instalacji są polecane?
Ich zalety (mała pojemność wodna i szybkie reagowanie na zmiany temperatury) można w pełni wykorzystać w układach grzewczych zamkniętych z pompą obiegową, wyposażonych w zawory termostatyczne i ewentualnie automatykę pogodową. Konwektory miedziano-aluminiowe i stalowe można łączyć z rurami z tworzywa sztucznego, miedzi lub ze stali. W pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności zaleca się montaż konwektorów z obudową aluminiową, gdyż są odporne na korozję.
Nie za duży, nie za mały
Aby grzejnik zapewniał w pomieszczeniu odpowiednią temperaturę, należy właściwie dobrać jego moc i wielkość.
Moc zgodnie z projektem. Najlepiej, aby parametry grzejników określił projektant instalacji grzewczej. Projekt będzie najczęściej kosztował około tysiąca złotych, ale będą w nim uwzględnione wszystkie istotne czynniki: straty ciepła w pomieszczeniu, rodzaj kotła, temperatura wody zasilającej instalację, sposób zasilania grzejników, typ instalacji (otwarta, zamknięta).
Moc określona orientacyjnie. Podczas modernizacji instalacji grzejniki najczęściej dobiera się orientacyjnie. Aby szacunkowo określić ich moc, trzeba ustalić jednostkowe zapotrzebowanie budynku na ciepło i przemnożyć je przez powierzchnię pomieszczeń. W uproszczeniu przyjmuje się, że w domach o standardowej wysokości pomieszczeń (2,7 m) wynosi ono:
- 70-85 W/m2 - w większości pomieszczeń w dobrze izolowanych domach,
- 120-130 W/m2 - w łazienkach takich domów,
- 90-200 W/m2 - w starszych, gorzej izolowanych domach.
Niektórzy producenci ułatwiają użytkownikom samodzielny dobór grzejników przez możliwość ściągnięcia ze swoich stron internetowych specjalnych programów komputerowych przeznaczonych dla domów jednorodzinnych.
Moc grzejnika a jego parametry
Producenci podają w katalogach moc grzejników dla parametrów pracy instalacji 75/65/20°C (temperatura zasilania grzejnika/temperatura powrotu/temperatura w pomieszczeniu). Jeśli instalacja pracuje przy innych parametrach niż podane w tabelach lub mamy inną temperaturę w pomieszczeniu, powinniśmy skorzystać ze współczynników korygujących, umożliwiających właściwe przeliczenie mocy grzejnika. Na przykład dla parametrów 55/45/20°C współczynnik korekcyjny (podany przez producenta w folderach) dla grzejnika płytowego wynosi 1,96. Zachowując tę samą wysokość i grubość grzejnika, musimy zwiększyć jego długość prawie dwukrotnie.
Promieniowanie plus konwekcja
Grzejniki oddają ciepło przez:
- promieniowanie pochłaniane przez wszystkie chłodne powierzchnie w pomieszczeniu (ściany, meble i sprzęty), które następnie przekazują ciepło powietrzu;
- konwekcję, czyli bezpośrednio do powietrza, które krąży w pomieszczeniu. Od niego nagrzewają się ściany i sprzęty.
Zależnie od konstrukcji grzejników różny jest udział promieniowania i konwekcji w przekazywaniu ciepła. W grzejnikach stalowych płytowych proporcje te wynoszą zwykle 30 (promieniowanie) do 70 (konwekcja). Natomiast grzejniki członowe stalowe i żeliwne oddają około 50% przez promieniowanie i 50% przez konwekcję. Z kolei grzejniki konwektorowe przekazują prawie 90% ciepła przez konwekcję.
Zobacz także:
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>- Więcej o:
Czy przy wymianie grzejników należy płukać rury instalacji grzewczej?
Gdzie zamontować pompę obiegową w instalacji centralnego ogrzewania
Różne grzejniki w jednej instalacji
Rodzaje grzejników - płyta, żeberko czy rurka?
Grzejniki dekoracyjne w przedpokoju
Wymiana grzejników - Loża Ekspertów
Jaki grzejnik dobrać do łazienki?
Grzejniki łazienkowe i pokojowe - Informator rynkowy - loża ekspertów