Domy szkieletowe - czym są i jak powstają? - ceny

Obecnie budowane drewniane domy szkieletowe muszą spełniać aktualnie obowiązująca standardy dotyczące izolacyjności termicznej. To oznacza, że są tak samo ciepłe jak domy murowane. Sprawdźmy więc, czym są domy szkieletowe i dlaczego warto się  na nie zdecydować.

Co to są domy szkieletowe?

Domy szkieletowe bardzo łatwo przebudowywać, rozbudowywać i przeprowadzać w nich różnego rodzaju modernizacje, jak choćby wymianę instalacji. Nie wymaga to pracochłonnego kucia ścian czy stropów i zwykle jest możliwe bez ograniczania normalnego korzystania z domu. Technologia ta stanowi więc idealne rozwiązanie, gdy planuje się najpierw wybudować mały dom, a dopiero potem go rozbudowywać.

Dom szkieletowy można wznieść w ekspresowym tempie decydując się na technologię prefabrykowaną. Zmontowanie elementów do stanu surowego zamkniętego zajmuje 2-3 dni. Dodatkową zaletą jest to, że znacznie łatwiej zapewnić mu wysoką jakość. Elementy domu przygotowane w suchej i ciepłej hali fabrycznej, niezależnie od pogody, są lepsze niż zmontowane na placu budowy. Zwłaszcza gdy dom ma zostać wybudowany w technologii lekkiego szkieletu drewnianego, która wymaga od wykonawców szczególnie dużej precyzji.

Domy szkieletowe cena budowy za m2

Oczywiście wszystko zależy od standardu wykończenia i wielkości domu. Koszt budowy domu do stanu surowego otwartego to 700-1000 zł/m², w stanie surowym zamkniętym - 1200-1900 zł/m².

Domy szkieletowe cena pod klucz

Za dom szkieletowy pod klucz trzeba zapłacić 1800-3200 zł/m².

Dom szkieletowy – wybór wykonawcy

Aby dom drewniany był równie trwały jak murowany, jego szkielet musi być wykonany z drewna wysokiej jakości – bez wad, które zmniejszają jego wytrzymałość, jak chore sęki albo pęknięcia. Powinno być ono wysuszone komorowo i czterostronnie ostrugane, a jego krawędzie – sfazowane. Dlaczego ważne jest suszenie komorowe? Bo stosowana w suszarniach temperatura powyżej 60°C eliminuje z drewna wszelkie bakterie, zarodniki grzybów i larwy owadów. W czasie suszenia zostaje też całkowicie zatrzymany proces sinienia drewna.

Mimo tego, że drewno zostanie zasłonięte, potrzebne jest jego czterostronne struganie. Takie drewno ma gładką powierzchnię, która utrudnia owadom żerowanie i uodparnia elementy na działanie ognia. Ponieważ płomienie ślizgają się po gładkich powierzchniach, ostrugane drewno jest trudno zapalne. Zaokrąglone lub sfazowane krawędzie zapobiegają odkształceniom powierzchni ścian (płyt gipsowo-kartonowych), gdy drewno się wypaczy.

Drewno do budowy domu szkieletowego powinno mieć odpowiednią wilgotność. Na wilgotność wysuszonego drewna wpływ mają warunki atmosferyczne. W upalne dni może ono zmniejszyć wilgotność do 16% (co zapewnia maksymalną wytrzymałość i niezmienność wymiarów elementów), a w dni deszczowe – zwiększyć nawet do 20-22%. Jednak drewno zamykane w konstrukcji ściany nie powinno mieć wilgotności większej niż 19%.

Decydując się na budowę domu szkieletowego nie mamy zbyt dużego wyboru – technologia wymaga wyjątkowo dużej dokładności i kultury technicznej. Dlatego też całą budowę powinno się zlecić firmie specjalizującej się w stawianiu takich domów. Tylko w ten sposób można się zabezpieczyć przed rozmaitymi błędami zagrażającymi trwałości i stabilności lekkiej konstrukcji drewnianej. Na szczęście na naszym rynku działa już wiele kilkanaście firm z dużym doświadczeniem, którym bez ryzyka można powierzyć budowę domu szkieletowego. Decydując się na dom szkieletowy, należy poszukać wiarygodnej i rzetelnej firmy. W tym celu najlepiej skierować się do organizacji skupiającej firmy budujące domy z drewna. Można skorzystać z informacji, jakimi dysponują Stowarzyszenie Dom Drewniany (www.domydrewniane.org) lub Centrum Budownictwa Szkieletowego (www.szkielet.com.pl).

Nie jest dobrym pomysłem samodzielne kompletowanie materiałów na drewnianą konstrukcję szkieletową. Przede wszystkim dlatego, że w Polsce żadna hurtownia ani skład nie prowadzą detalicznej sprzedaży kompletów elementów do wykonania takiej konstrukcji. Zamówienia na wybrany zestaw (w systemie kanadyjskim, skandynawskim czy innym) można na razie złożyć tylko w niektórych tartakach lub w kilku firmach, które wyspecjalizowały się w prefabrykacji drewna – odpowiednio przycinają elementy, dokładnie je strugają i suszą w suszarniach próżniowych (do 18% wilgotności). To i tak ogromny postęp w porównaniu z sytuacją sprzed kilku lat, gdy problem z pozyskaniem materiałów miały nawet firmy budujące wyłącznie domy szkieletowe.

Organizacja budowy sprawia znacznie mniej kłopotów niż budowa domu murowanego. Budowę można bowiem prowadzić o każdej porze roku, nawet w zimie, ponieważ – oprócz wykonania fundamentów – nie są wymagane żadne mokre roboty, które trzeba prowadzić w temperaturze dodatniej. Poza tym tańszy i wygodniejszy jest transport materiałów na plac budowy, bo jest ich mniej i są znacznie lżejsze niż materiały do domów murowanych. Łatwiej manipuluje się też nimi na budowie, a przy ich składowaniu, przemieszczaniu i przygotowywaniu do wbudowania prawie zupełnie nie niszczy się terenu wokół domu.

Jak powstają domy szkieletowe?

Wznoszenie domu szkieletowego sprowadza się do montażu elementów łączonych na gwoździe i metalowe łączniki. Sprawniej niż w technologiach murowych przebiega także wykończenie domu wewnątrz oraz rozprowadzenie instalacji. Ze względu na niewielki ciężar dom szkieletowy może też mieć lżejszy i tańszy fundament.

Prefabrykowane domy drewniane stawia się na gotowym fundamencie – najczęściej na płycie fundamentowej. Powinien być on wykonany z dużą dokładnością, tak aby powierzchnia płyty była równa i płaska, a ewentualne odchylenie od poziomu nie przekroczyło 2 mm na całej długości ściany zewnętrznej budynku. Dlatego też, choć fundament może wykonać ekipa wynajęta przez inwestora, to lepiej zlecić jego przygotowanie firmie, w której został zamówiony dom (nawet gdy nie jest to wliczone w cenę).W ten sposób najłatwiej zapobiec sytuacji,

w której niedokładności w wykonaniu fundamentu utrudniają montaż prefabrykatów. Niektóre firmy nie godzą się zresztą na to, by fundament wykonywał ktoś inny. Kiedy robią to same, mają gwarancję, że będzie należytej jakości. Układ warstw ścian zewnętrznych w technologii prefabrykowanego lekkiego szkieletu drewnianego zapewnia trwałość, „oddychanie”, a także energooszczędność budynku. Każda warstwa ściany pełni przypisaną jej funkcję. Pominięcie którejkolwiek z nich może pozbawić ścianę wymienionych właściwości. A oto typowy układ warstw ściany zewnętrznej (zaczynając od wewnątrz):

• płyty gipsowo-kartonowe lub gipsowo-włóknowe; są wewnętrzną warstwą wykończeniową;
• paroizolacja; ogranicza przepływ wilgoci do wnętrza ściany, a tym samym chroni izolację i konstrukcję budynku przed zawilgoceniem;
• izolacja cieplna; warstwa wełny mineralnej bądź też coraz popularniejszej izolacji z włókien celulozowych minimalna grubość tej warstwy wynosi 140mm;
• poszycie zewnętrzne; usztywnia konstrukcję szkieletu ścian; stanowi również izolację akustyczną ściany zewnętrznej, a także podkład pod materiały elewacyjne; wykonuje się je zazwyczaj z drewnopochodnych płyt o wysokiej odporności na wilgoć (OSB/3 lub wiórowych V-100);
• wiatroizolacja; chroni płyty poszycia (i dom) przed wodą i wilgocią z zewnątrz; zapewnia też odprowadzanie pary wodnej nagromadzonej wewnątrz ściany na zewnątrz budynku, a ponadto chroni budynek przed wychładzaniem przez wiatr;
• wykończenie zewnętrzne ściany; może to być siding winylowy lub oblicówka drewniana, ale także tynk na styropianie albo obmurówka z cegieł klinkierowych.

Konstrukcję stropów stanowią belki drewniane lub prefabrykowane elementy stropowe. Zwykle wypełnia się je wełną mineralną pełniącą funkcję izolacji akustycznej i obija od góry płytami OSB/3, a od dołu – płytami gipsowo-kartonowymi lub gipsowo-włóknowymi.

Domy szkieletowe - projekty

Kiedyś technologii szkieletowej zarzucano, że aby uzyskać rozpiętość stropu ponad 4,5 m, trzeba stosować podciągi lub dźwigary stropowe, gdy tymczasem w technologii murowej stropy z elementów prefabrykowanych mogą mieć ponad 7 metrów rozpiętości i więcej. Rzeczywiście, jeśli założyć, że belki stropowe robi się z drewna przywiezionego bezpośrednio z tartaku, istnieje takie ograniczenie, ale obecnie do budowy domów szkieletowych coraz częściej używa się belek z drewna klejonego. Mają one znacznie większą wytrzymałość, co pozwala wykonywać z nich stropy o większej rozpiętości bez dodatkowych konstrukcji.

Projekty domów szkieletowych można znaleźć zarówno w katalogach domów gotowych przygotowywanych przez pracownie architektoniczne, ale także przez wykonawców. Najpopularniejsze są projekty domów szkieletowych do 100 m2 oraz takich do 35 m2, na które nie potrzeba pozwolenia na budowę.  

Domy szkieletowe – opinie

O opinię o domu szkieletowym poprosiliśmy rodzinę, która mieszka w nim ponad 20 lat.

„Zdecydowaliśmy się na szkielet drewniany, czyli jak się potocznie mówi „kanadyjczyka” w dość pionierskich czasach, na początku lat 90. Nie było to wtedy popularne rozwiązanie, ale wówczas większość domów budowanych w technologii murowanej wznoszono systemem gospodarczym, czyli długo i mało profesjonalnie.

Według nas dom szkieletowy miał zalety, których brakowało domom murowanym. Po pierwsze, chcieliśmy budować szybko, ponieważ na czas budowy zamieszkaliśmy z trojgiem małych dzieci w wynajętym pokoju z kuchnią. Po drugie, w systemie kandyjskim podczas budowy nie ma zwałów piachu, cegieł, składowiska cementu i wapna. Było to dla nas bardzo ważne, ponieważ stawialiśmy dom na leśnej parceli, pełnej starych sosen, dębów, brzóz, z naturalnym runem. Przetrwały budowę bez szwanku.

O wyborze tej technologii przesądziło to, że znaleźliśmy firmę specjalizującą się w budowie „kanadyjczyków”. Miała co prawda niewielkie doświadczenie, ale za to zdobyte w Szwecji, gdzie dominują domy wznoszone w szkielecie drewnianym. Poza tym zaoferowała nam też dostosowanie projektu do wymagań tej technologii i przeprowadzenie większości prac wykończeniowych. Zdaliśmy się na jej wiedzę oraz umiejętności i nie żałujemy. Do nowego domu, nie całkiem jeszcze wykończonego, wprowadziliśmy się po zaledwie pięciu miesiącach, licząc od rozpoczęcia przygotowań i wylania fundamentów.

Wiele osób wątpiło, czy nasz dom będzie ciepły. A przecież w Kanadzie, Norwegii, Finlandii, Szwecji, czyli krajach o chłodniejszym niż nasz klimacie, wciąż tak się buduje, niezależnie od postępu technologicznego i większych niż w Polsce możliwości finansowych inwestorów. Należało tylko skorzystać z tych kilkusetletnich doświadczeń. Zastosowaliśmy kilka takich rozwiązań, które miały zagwarantować dobre warunki termiczne w domu.

Dom ma prostą bryłę, praktycznie bez mostków termicznych, czyli miejsc, przez które mogłoby uciekać ciepło (np. załamań ścian i dachu). Dłuższym bokiem stoi w osi północ-południe, dzięki czemu wnętrza są ogrzewane przez słońce. Temu samemu służy maksymalne przeszklenie szczytowej ściany od południowej strony.

Domy szkieletowe mają tę cechę, że szybko dają się ogrzać, ale niestety równie szybko się wychładzają. Dlatego w środku domu zbudowano dwie ściany z cegły, które akumulują ciepło, a później je stopniowo oddają. Wbrew radom niektórych, ociepliliśmy dom, przyjmując normy, które były zbliżone do stosowanych w latach 90. w Szwecji, a nie w Polsce. Zarówno w ścianach, jak i w poszyciu dachu została ułożona 20-centymetrowa warstwa wełny mineralnej. Po ponad dwudziestu latach uważamy, że dom jest ciepły, nawet podczas największych mrozów.

Dom ogrzewamy kotłem gazowym, ale mamy też kozę, której używamy późną wiosną i wczesną jesienią. Jesteśmy zadowoleni z wyboru materiałów i technologii – tak. Izolacja termiczna sprawdziła się bardzo dobrze. Podobnie jest z izolacją przeciwwilgociową. Natomiast wielkość i układ domu były dopasowywane do potrzeb rodziców z trojgiem dzieci. Byliśmy zadowoleni, dopóki synowie z nami mieszkali. Ale teraz dom mógłby być znacznie mniejszy.”