Wilec Ipomoea - stanowisko, uprawa, zastosowanie

Wilec opis rośliny

Nazwa wilec kojarzy nam się najczęściej z wilcem purpurowym, pnącym się po kratach lub przy palikach i tworzącym przez całe lato mnóstwo szerokich kielichów w odcieniach fioletu i różu. Tymczasem jako pnącza, okrywające gęstą zasłoną ogrodzenia i balkonowe balustrady możemy uprawiać też kilka innych gatunków z tego rodzaju botanicznego: wilec trójbarwny, pierzasty, szkarłatny oraz klapowany. Wszystkie są jednoroczne, rosną silnie i kwitną efektownie. Zupełnie inny charakter ma wilec ziemniaczany, który rozgościł się w naszych ogrodach w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Ten wyróżnia się bardzo dekoracyjnymi liśćmi, powstającymi w dużych ilościach na przewisających pędach i sprawdza się we wszelkich zestawieniach pojemnikowych. Widujemy go w wielkich misach, zdobiących ulice miast, ale też w małych ogródkach. Sama przekonałam się o jego wartości, posadziwszy w kompozycji z lobelią i begonią – barwne liście utrzymał aż do przymrozków. Tego gatunku nie rozmnażamy z nasion, lecz wiosną kupujemy młode rośliny w pojemnikach.

Kobea, nasturcja, wilec, powojnik, tunbergia - Pnącza zamiast tuj

Wilce pnące

Jednoroczne pnącza z rodzaju wilec (Ipomea) wywodzą się z rejonów o ciepłym klimacie – Ameryki Środkowej i Południowej oraz Indii. Rosną szybko, tworząc liczne wiotkie pędy, dorastające do długości około 3 m długości. Rozgałęziają się one tuż przy ziemi, dzięki czemu rośliny tworzą dużą zieloną masę. Pną się ku górze, owijając pędami wokół podpór – palików, prętów, krat. Przy ażurowym ogrodzeniu, np. przy siatce, będą rosły samodzielnie, natomiast nie poradzą sobie z gładką powierzchnią muru, czy parkanu z litych płyt - musimy im tam wstawić mocne pale, wkopane w ziemię lub przywiązane do balustrady balkonu.

Bataty [Uprawa i Przepisy]

Wilec purpurowy (Ipomea purpurea)

Występuje w licznych odmianach barwnych. Jego kielichy o średnicy ok. 6 cm bywają fioletowe, fiołkowo - różowe, purpurowe, niebieskie, czerwone lub białe. Często są paskowane lub mają w środku oczko w kontrastowym kolorze. Kwiaty maso rozwijają się w lipcu i, dopóki nie ma przymrozków, powstają wciąż nowe, zdobiąc roślinę nawet do końca października (tak było w moim ogródku ubiegłej jesieni). Ładne tło stanowią dla nich sercowate liście.

Wilec trójbarwny (Ipomea tricolor)

Budową, kształtem kwiatów i charakterem wzrostu jest podobny do purpurowego, odróżnimy go po trójklapowych liściach. Kwiaty tego gatunku są purpurowe, a u odmian ‘Morning Glory’ oraz ‘Heavenly Blue’ (dostępnych na rynku w postaci nasion) – lazurowe z białym oczkiem. Roślina kwitnie od lipca do września, czasem do października.

Zarówno u tego gatunku, jak i u wilca purpurowego kwiaty rozchylone są o poranku, w popołudniu kielichy zazwyczaj się zwijają. Podobnie jest podczas pochmurnej pogody.

Wilec szkarłatny (Ipomea purpurea)

Rośnie podobnie, jak dwa poprzednie gatunki, lecz wyróżnia się oryginalnymi pierzastymi liśćmi długości kilku centymetrów, na tle których dobrze widoczne są niewielkie, ale liczne lejkowate kwiaty o szkarłatnej barwie. Podziwiamy je od lata do wczesnej jesieni. 

Wilec pierzasty (Ipomea quamoclit), czyli kwamoklit

Jest nieco podobny do szkarłatnego, jego liście są jednak o wiele silniej powcinane, wręcz ażurowe. Gwiazdkowate kwiaty zakończone krótkim lejkiem przybierają kolor krwistoczerwony lub różowy (rzadko biały). Rozwijają się latem i wczesną jesienią.

Wilec klapowany (Ipomea lobata, inaczej Mina lobata), zwany też miną

W ciągu sezonu może dorastać nawet do 5 m wysokości. Jego liście są trójklapowe, a kwiaty zupełnie inne niż u pozostałych gatunków wilca. Mają kształt wąskich rurek i skupione są w długich (nawet do 40 cm) jednostronnych gronach. Ich kolorystyka jest w tonacji ciepłej, obejmuje biel, kremowy, żółty, pomarańczowy i czerwony, przy czym w jednym kwiatostanie występują różne odcienie. Dzięki temu wyglądają one jakby płonęły. Podziwiamy je od lipca do września

Wilec nasiona

Pnące gatunki wilców rozmnażamy z nasion. Można zebrać je z własnych roślin, na których dojrzewają jesienią i przechować do przyszłego roku w suchym pomieszczeniu.

Nasiona tych gatunków dostępne są także w sklepach ogrodniczych i w sprzedaży wysyłkowej. Można kupić mieszankę barwną lub nasiona odmian w poszczególnych kolorach.

Nasiona wysiewamy w drugiej połowie kwietnia wprost do gruntu, który wcześniej przekopujemy, odchwaszczamy i wzbogacamy nawozem granulowanym o przedłużonym działaniu. Zamiast tego możemy zastosować obornik granulowany lub kompost z własnej działki, przekopany z ziemią.

Dbajmy, by gleba po wysiewie była stale lekko wilgotna. Gdy przesuszymy nasiona będące w trakcie kiełkowania – nie wzejdą. Młodym siewkom zagrażają ślimaki. Najlepiej wyłapywać je wczesnym rankiem lub po deszczu.

Zamiast wprost do gruntu, nasiona możemy wysiać na początku kwietnia do doniczek, po 2-3 sztuki. Na rabacie umieszczamy je w drugiej połowie maja.

Najlepsze kwiaty na balkon. Jakie rośliny sprawdzą się na balkonie?

Wilec uprawa

• Stanowisko.  Im więcej słońca, tym nasze pnącza lepiej kwitną.
• Gleba. Powinna być żyzna i przepuszczalna o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym.
• Podlewanie. Przy braku deszczu – obfite.
• Nawożenie. Jeśli gleby nie wzbogaciliśmy w nawóz przed siewem lub posadzeniem roślin, to zasilamy je np. rozpuszczalnym nawozem dla roślin kwitnących, co 2 tygodnie od maja do końca sierpnia.

Wilec ziemniaczany (Ipomea batata), zwany też batatem

Tak, to ten sam batat lub - jak kto woli - słodki ziemniak, który kupujemy w sklepie warzywnym i gotujemy lub pieczemy. Jako rośliny ozdobne wyselekcjonowano z niego specjalne odmiany, które pod powierzchnią ziemi tworzą bulwy, a nad nią wiotkie pędy długości 60-80 cm, pokryte gęsto dużymi (długości kilkunastu cm), sercowatymi i klapowanymi liśćmi w różnych barwach – od soczysto zielonej, poprzez kanarkową, brązową do fioletowej i buraczkowej. Roślina tworzy też kwiaty lecz są one niepozorne i mało dekoracyjne.

Można kupić bulwy tego wilca wczesną wiosną (w sklepie lub przez Internet) lub w połowie maja podrośnięte młode rośliny w doniczkach. Sadzimy je w różnego rodzaju pojemnikach, by zdobiły parapety, balkony, tarasy, schodki do domu itd. Można je też sadzić w gruncie, lecz wtedy trzeba uważać na ślimaki, które uwielbiają ich soczyste liście.

Bataty sprawdzają się w kompozycjach z różnymi roślinami kwitnącymi o wzniesionym lub lekko zwisłym pokroju, takimi jak lobelie, begonie, pelargonie, fuksje, lantany, a także trawy ozdobne. Ich obfite ulistnienie  podkreśla urodę kwiatów i sprawia, że kompozycje zawsze wygląda efektownie.

Uprawa. Wilec ziemniaczany lubi miejsca słoneczne i półcieniste ( w tym drugim przypadku sadzimy go z begonią lub niecierpkiem). Nie możemy przesuszać ziemi w doniczce, bo liście zaczną brązowieć.

Sposób na nawożenie jest podobny jak w przypadku wilców pnących.

Jesienią, gdy liście zwarzy przymrozek, wyjmujemy bulwy z ziemi i na zimę zanosimy do chłodnego pomieszczenia, zabezpieczonego przed mrozem. Powierzchnie bulw warto spryskać preparatem przeciwko szarej pleśni, a gdy podeschną, przysypać w skrzynce trocinami.

Wiosną bulwy ponownie sadzimy w doniczkach, podlewamy i trzymamy na parapecie w domu. Niech tu rosną, aż do pory przeniesienia roślin na zewnątrz, tj. do połowy maja.

Wilec ziemniaczany cena

W sprzedaży wysyłkowej bulwy wilcakosztują 6-8 zł sztuka.

Bulwy odmian ozdobnych nie są tak smaczne, jak tych przeznaczonych do konsmpcji i lepiej ich nie jeść. Jeśliby zaś ktoś posadził sobie bulwy batata kupionego w warzywniaku (tego do jedzenia), to nie otrzyma tak ładnych liści, jak z odmian ozdobnych