Kalmia

Kalmia opis

Ojczyzną kalmii (po łacinie Kalmia) jest Ameryka Północna. Występuje tam 8 gatunków, które dorastają do 8-10 m. Do uprawy w naszych warunkach klimatycznych nadają się zaledwie trzy z nich, i osiągają najwyżej 1-2m, ale za to równie atrakcyjnie kwitną i z tego powodu warto poświęcić trochę czasu dla ich pielęgnacji.

Nietypowe wrzosowate

Kalmia zimozielone krzewy

Kalmie mają wzniesiony pokrój, rozgałęziają się u podstawy i tworzą gęste, rozłożyste krzewy. Ich liście, długości 6-10 cm, są skórzaste, kształtem przypominają różanecznikowe i również zdobią roślinę przez cały rok, nie wyłączając zimy.

W początkowej fazie wzrostu liście mają kolor brązowy lub jasnozielony, a dojrzewając, stają się ciemnozielone z wierzchu, a od spodu żółtozielone.

Pąki kwiatowe kalmii zawiązują się na końcach pędów już jesienią i utrzymują przez całą zimę. Tuż przed rozwojem przybierają kształt karbowanych kulek i często mają inny odcień, niż rozwinięte z nich później kwiaty.

A te należą do najbardziej wyrafinowanych w całej rodzinie wrzosowatych. Ich zrośnięte ze sobą płatki tworzą rodzaj miseczki lub szeroko otwartego dzwonka o ząbkowanych brzegach. Ich kolorystyka, zależnie od gatunku i odmiany, obejmuje biel, wiele odcieni różu oraz czerwonego. Na kwiatach często występują dwie kontrastujące ze sobą barwy, tworząc paseczki lub pasy.

U kalmii występuje ciekawe zjawisko zawiązane z pręcikami. W świeżo rozwiniętym kwiecie ich pylniki ukryte są w małych zagłębieniach korony (kieszeniach). Gdy do wnętrza kwiatu zawita owad, pylniki nagle uwalniają się z zagłębień, wystrzeliwując pyłek wprost na jego grzbiet.

Własne sadzonki z krzewów zimozielonych

Dlaczego tak ładne rośliny nie została u nas rozpowszechnione?

Otóż kalmie nie są dostatecznie odporne na mróz, by dobrze znosić ciężkie zimy. Dotychczas bezpiecznie można je było uprawiać w zachodnich i północnozachodnich rejonach kraju. Obecnie, gdy zimy stają się łagodniejsze, rośliny te zyskają pewnie większą popularność.

Kalmia ceny

Ceny tych krzewów wahają się (zależnie od odmiany i wielkości okazów) od ok. 20 zł do 40 zł.

Kalmia szerokolistna (Kalmia latifolia)

Rośnie najwyżej z gatunków uprawianych w Polsce, osiągając 2-3m, ma też najbardziej okazałe kwiaty (średnica 2,5cm), które rozwijają się na przełomie maja i czerwca i zebrane są w duże kwiatostany –baldachogrona - o średnicy ok. 15 cm. Jeśli nie ma upałów, utrzymują się na pędach do około dwóch tygodni. Do uprawy w ogrodzie polecane są następujące odmiany, zakwitające w czerwcu:

• ‘Kaleidoskop’ to dość niski (0,8m wysokości po 10 latach) krzew o zaokrąglonym pokroju. Jej ciemnopurpurowe pąki rozwijają się w czerwcu. Kwiaty są o kilka tonów jaśniejsze,z biła lamówka wokół korony. Odmiana stosunkowo odporna na mrozy.
• ‘Minuet’ także rośnie powoli i osiąga 0, 8m po 10 latach. Pąki ma różowe, a rozwinięte kwiaty różowo-czerwone. Także dość odporna na mrozy.
• ‘Muras’ –polska odmiana wyhodowana w szkółkach Piotra Murasa jest najlepiej przystosowana do naszych warunków, odporna na mrozy i piękna. Jej pąki i kwiaty są czysto białe. Krzew osiąga wysokość 0,8  m i takąż szerokość.
• ‘Olympic Wedding’ Jej pąki są różowe, a rozwinięte kwiaty podobne do odmiany ‘Minuet’. Odznacza się jednak nieco silniejszym wzrostem niż ‘Minuet’. Odporność na mróz jest podobna.
• ‘Galaxy’ – nieco wyższa, wysokości ok. 1 m. Ma bardzo czerwono-białe kwiaty o wyrazistych ząbkach. Może być wrażliwsza od wyżej wymienionych odmian.
• ‘Ostbo Red’ Dorasta do 0,9 m po 10 latach. Jej pąki są czerwone, rozwinięte kwiaty różowe lub także różowe. Ta zmienność występuje często w obrębie jednego kwiatostanu. Mrozodporność – jak w przypadku ‘Galaxy’.

Kalmia wąskolistna (Kalmia angustifolia)

Dorasta tylko do wysokości 1,5 m. Ma cieńsze pędy i węższe liście (długości ok. 6 cm) od kalmii szerokolistnej, jej kwiatostany są mniej okazałe (średnica 8-10 cm), a pojedyncze kwiaty drobniejsze, w odcieniach różowych i czerwonych. Zdobią roślinę w czerwcu i lipcu. Gatunek ten jest za to bardziej odporny na mróz od szerokolistnej.

‘Rubra’ – to odmiana tej kalmii polecana do ogrodów. Ma liczne czerwone kwiaty.

Jak założyć wrzosowisko. Najlepsze odmiany wrzosów na jesienną rabatę

Kalmia wielokwiatowa (Kalmia polifolia)

Jest krzewem o karłowych rozmiarach (tylko 0,5 m wysokości po 10 latach). Jej małe zielone liście mają lekko podwinięty brzeg, a pod spodem są niebieskozielone. Kwiaty, białoróżowe i dość drobne rozwijają się w maju i w czerwcu – jest to więc najwcześniej kwitnący u nas gatunek, chociaż najmniej efektowny spośród wszystkich trzech. Za to można mieć większą pewność, że nie zmarznie.

Gdzie posadzić kalmię

Dla wszystkich kalmii wybieramy stanowisko zaciszne, osłonięte od wysuszających wiatrów, które, zwłaszcza zimą, mogą szkodzić jej zimotrwałym liściom. Warto posadzić te krzewy w pobliżu wysokich iglaków, odpierających silne podmuchy, a jeszcze lepiej w sąsiedztwie różaneczników, azalii, pierisów i kiścieni, z którymi utworzą wrzosowaty zakątek. Będzie to tym bardziej korzystne dla kalmii, że wszystkie te rośliny wymagają kwaśnego podłoża. Warto więc urządzić takie wspólne miejsce dla tej grupy roślin, w którym po pewnym czasie pojawi się też mikroflora sprzyjająca ich rozwojowi. Z przodu takiej kompozycji można umieścić niskie wrzosy i wrzośce oraz płożące iglaki.

Kalmia lubi także wilgotne powietrze, dlatego sprzyjać jej będzie bliskość ogrodowego stawu, strumienia lub sztucznego oczka wodnego.

Kalmia uprawa

• Światło. Kalmie dobrze rosną zarówno w półcieniu, jak i w pełnym słońcu, ale dają sobie radę nawet w głębszym cieniu (chociaż wtedy słabiej kwitną).
• Podłoże. Musi być kwaśne (pH 4-5) i przepuszczalne. Do ziemi ogrodowej dodajemy więc dużo kwaśnego torfu wysokiego i piasku, przekopując te materiały z podłożem na całej powierzchni przeznaczonej pod rośliny wrzosowate, a dodatkowo dosypując obficie do dołka wykopanego pod każdy okaz.
• Sadzenie. Rośliny kupujemy w pojemnikach, wyjmujemy je z nich ostrożnie, wstawiamy do dołka, a następnie obsypujemy torfem wymieszanym z piaskiem i ziemią ogrodową. Obciskamy delikatnie (uwaga! kruche korzenie) i obficie podlewamy.
• Woda. Podłoże wokół kalmii powinno być stale lekko wilgotne. Podlewamy je więc często, zwłaszcza po posadzeniu i podczas letniej suszy, a nawet zimą, gdy jest odwilż, a ziemia mało wilgotna.
• Nawożenie. Zalecane jest użycie nawozów dla roślin kwasolubnych, 2-3 razy wiosną, najpóźniej do końca czerwca.
• Ochrona przed mrozem. Jesienią podłoże wokół roślin wysypujemy 10-cio-centymetrową warstwą przefermentowanej kory, by osłonić korzenie. Kiedy zapowiadane są mrozy, rośliny owijamy kilkoma warstwami białej agrowłóniny (przepuszcza sporą ilość światła, potrzebną liściom do fotosyntezy), albo słomianym chochołem. Łagodna zima 2019/2020 pozwoliła przeżyć kalmiom bez tej osłony.

Na przedwiośniu, gdy ziemia może być zmarznięta, kalmie trzeba cieniować, by zapobiec nadmiernemu nagrzewaniu się liście, a podłoże podlewać.